Subskrybuj nas na Youtube
Ustawa o VAT przewiduje szczególne uprawnienia dla małych podatników. Jakie? Ot, chociażby stosowanie kasowej metody rozliczania VAT oraz składanie kwartalnych deklaracji bez zaliczek.
1. POJĘCIE
Obowiązującą na gruncie VAT definicję małego podatnika zawiera art. 2 pkt 25 ustawy o VAT. W świetle tej definicji małymi podatnikami w rozumieniu VAT są podatnicy, u których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro (art. 2 pkt 25 lit. a ustawy o VAT).
Wyjątek dotyczy podatników prowadzących przedsiębiorstwa maklerskie, zarządzających funduszami inwestycyjnymi oraz będących agentami, zleceniobiorcami lub innymi osobami świadczącymi usługi o podobnym charakterze (z wyjątkiem komisu). Tacy podatnicy są małymi podatnikami w rozumieniu VAT, jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45 000 euro (art. 2 pkt 25 lit. b ustawy o VAT).
Wskazane limity wyrażone są w euro, a więc konieczne jest ich przeliczanie na złote. Dla każdego roku dokonuje się tego według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł (zob. art. 2 pkt 25 zdanie końcowe ustawy o VAT). Dla 2016 r. limity dotyczące małych podatników wynoszą w związku z tym odpowiednio 5 092 000 zł (1 200 000 euro × 4,2437 zł po zaokrągleniu do 1000 zł) oraz 191 000 zł (45 000 euro × 4,2437 zł po zaokrągleniu do 1000 zł).
Status małego podatnika VAT przysługuje przez cały rok, gdyż brak jest w ustawie o VAT przepisów przewidujących utratę statusu małego podatnika w trakcie roku podatkowego. W konsekwencji przekroczenie przez wartość sprzedaży brutto limitu obowiązującego w danym roku nie skutkuje utratą statusu małego podatnika w trakcie roku (powoduje jednak utratę możliwości stosowania kasowej metody rozliczania podatku VAT – zob. niżej: Wybór, rezygnacja oraz utrata prawa do metody kasowej). Status ten może zostać utracony dopiero 1 stycznia kolejnego roku.
Nie zawsze jednak w przypadkach takich dochodzi do utraty statusu małego podatnika. Może się bowiem zdarzyć sytuacja, w której limit obowiązujący w kolejnym roku będzie wyższy od obowiązującego w roku poprzednim, co spowoduje, że podatnik w kolejnym roku nadal będzie miał status małego podatnika.
Może się również zdarzyć sytuacja odwrotna, tj. status małego podatnika może utracić podatnik, u którego wartość sprzedaży brutto w poprzednim roku nie przekroczyła limitu. Sytuacja taka może mieć miejsce, jeżeli limit, od którego zależny jest status małego podatnika, ulegnie w danym roku zmniejszeniu.
WAŻNE Małymi podatnikami na gruncie VAT są przede wszystkim podatnicy, u których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro.
RAMKA 1
Mali podatnicy VAT w 2016 r.
1) podatnicy, u których wartość sprzedaży brutto w 2015 r. nie przekroczyła 5 092 000 zł, oraz
2) podatnicy prowadzący przedsiębiorstwa maklerskie, zarządzający funduszami inwestycyjnymi, będący agentami, zleceniobiorcami lub innymi osobami świadczącymi usługi o podobnym charakterze (z wyjątkiem komisu), jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi w 2015 r. nie przekroczyła 191 000 zł.
PRZYKŁAD 1
Działalność
Wartość sprzedaży podatnika prowadzącego działalność deweloperską w 2015 r. wyniosła 4 506 287 zł. W 2016 r. podatnik ten ma status małego podatnika.
PRZYKŁAD 2
Ciągłość
Wartość sprzedaży podatnika w 2015 r. wyniosła 5 075 284 zł, a więc więcej niż limit obowiązujący dla 2015 r. (tj. 5 015 000 zł). Mimo to w 2016 r. podatnik ten jest nadal małym podatnikiem, gdyż obowiązujący dla 2016 r. limit wynosi 5 092 000 zł, a więc więcej niż 5 075 284 zł.
2. METODA KASOWA
Największą zaletą statusu małego podatnika jest na gruncie VAT możliwość stosowania tzw. metody kasowej. Istotą tej metody jest, jak widać, odmienny sposób powstawania obowiązku podatkowego. O ile bowiem zazwyczaj moment powstania obowiązku podatkowego jest co do zasady konsekwencją dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, o tyle w przypadku stosowania metody kasowej obowiązek podatkowy powstaje:
1) z dniem otrzymania całości lub części zapłaty - w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny (art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT),
2) z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi - w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podmiotu innego niż wymieniony w pkt 1, a więc na rzecz podatnika niezarejestrowanego jako podatnik VAT czynny lub na rzecz podmiotu niebędącego podatnikiem, np. na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej (art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT).
Taki sposób powstawania obowiązku podatkowego powoduje, że konieczność rozliczenia VAT powstaje najczęściej dopiero po otrzymaniu zapłaty za dokonywaną dostawę towarów lub świadczoną usługę. Wyjątek dotyczy sprzedaży na rzecz podmiotów innych niż podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, kiedy to nieotrzymanie zapłaty przez pół roku (licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi) skutkuje koniecznością rozliczenia podatku VAT mimo braku zapłaty (lub jej części).
!W przypadku korzystania z metody kasowej obowiązek podatkowy powstaje dopiero z chwilą otrzymania zapłaty.
Obowiązki podatników
Z korzystaniem z metody kasowej wiąże się wiele szczególnych obowiązków i przywilejów. I tak mali podatnicy rozliczający VAT tą metodą:
1) co do zasady obligatoryjnie składają deklaracje kwartalne VAT-7K, a więc obowiązkowo rozliczają VAT za okresy kwartalne (art. 99 ust. 2 ustawy o VAT),
2) wystawiają faktury zawierające wyrazy „metoda kasowa” - w przeszłości oznaczenie VAT-MP (art. 106e ust. 1 pkt 16 ustawy o VAT),
3) mogą odliczać podatek naliczony dopiero w kwartale, w którym uregulowali całość lub część należności wynikającej z otrzymanej od kontrahenta faktury (nie wcześniej jednak niż z dniem otrzymania faktury), przy czym uregulowanie należności w części daje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego odpowiadającą części uregulowanej należności (zob. art. 86 ust. 10e ustawy o VAT; zob. również niżej: Korzystanie z prawa do odliczenia przez małych podatników stosujących metodę kasową).
Istnieje wyjątek od zasady obligatoryjnego składania deklaracji VAT-7K przez małych podatników rozliczających VAT metodą kasową. Ma on miejsce wtedy, gdy ze względu na dokonywanie dostaw towarów wrażliwych (wymienionych w załączniku nr 13 do ustawy o VAT) art. 99 ust. 3a ustawy o VAT wyłącza możliwość składania kwartalnych deklaracji VAT. W takich przypadkach mali podatnicy rozliczający VAT metodą kasową składają miesięczne deklaracje VAT-7K. Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach, czego przykładem może być interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 9 grudnia 2014 r. (nr ITPP1/443-1266/14/DM). W interpretacji tej czytamy, że „w sytuacji, gdy pomimo braku uprawnienia do składania deklaracji za okresy kwartalne (...), Wnioskodawca spełnia warunki do uznania za małego podatnika w rozumieniu art. 21 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług – a więc nie przekroczył limitu obrotów uprawniających do korzystania ze statusu małego podatnika, Wnioskodawca jest zobowiązany do składania deklaracji za okresy miesięczne, lecz nie traci prawa do metody kasowej”.
WAŻNE Mali podatnicy rozliczający VAT metodą kasową obowiązkowo składają deklaracje kwartalne. Wyjątek od tej zasady dotyczy niektórych małych podatników rozliczających VAT metodą kasową, którzy dokonują dostaw towarów wrażliwych.
PRZYKŁAD 3
Po otrzymaniu zapłaty
Mały podatnik rozliczający VAT metodą kasową 25 listopada 2015 r. dokonał dostawy towaru na rzecz czynnego podatnika VAT. Do chwili obecnej nie otrzymał on zapłaty za towar. Mimo to nie powstał u niego obowiązek podatkowy w podatku VAT, a w konsekwencji nie musiał on uwzględniać sprzedaży towaru, o którym mowa, w ewidencji i deklaracji VAT-7K za IV kwartał 2015 r., jak również w ewidencji i deklaracji VAT-7K za I i II kwartał 2016 r. W konsekwencji mały podatnik nie musiał jak dotąd rozliczyć VAT zawartego w cenie sprzedaży towaru (inaczej miałaby się rzecz, gdyby mały podatnik, o którym mowa, nie korzystał z metody kasowej; w takim przypadku obowiązek podatkowy z tytułu sprzedaży towaru powstałby najpóźniej 25 listopada 2015 r., a w konsekwencji sprzedaż tego towaru podatnik byłby obowiązany uwzględnić w ewidencji i deklaracji VAT-7 za listopad 2015 r. albo w ewidencji i deklaracji VAT-7K za IV kwartał 2015 r.).
Załóżmy, że zapłatę za towar mały podatnik, o którym mowa, otrzyma na początku września 2016 r. Dopiero wówczas – na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT – powstanie obowiązek podatkowy w podatku VAT z tytułu sprzedaży towaru w listopadzie 2015 r. W konsekwencji sprzedaż tego towaru mały podatnik będzie obowiązany wykazać dopiero w deklaracji VAT-7K za III kwartał 2016 r.
PRZYKŁAD 4
Osoba prywatna
Wróćmy do poprzedniego przykładu i załóżmy, że nabywcą towaru jest osoba prywatna. Również w takim przypadku mały podatnik nie musiałby uwzględniać sprzedaży towaru, o którym mowa, w ewidencji i deklaracji VAT-7K za IV kwartał 2015 r., jak również ewidencji i deklaracji VAT-7K za I kwartał 2016 r. Inaczej jednak niż wcześniej, sprzedaż taką mały podatnik obowiązany byłby uwzględnić w deklaracji VAT-K za II kwartał 2016 r., gdyż 23 maja 2016 r. upłynął 180. dzień, licząc od dnia wydania towaru (a więc powstał obowiązek podatkowy na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT).
Wybór, rezygnacja oraz utrata prawa do stosowania
W celu rozpoczęcia stosowania metody kasowej mali podatnicy muszą zawiadomić o tym właściwego dla siebie naczelnika urzędu skarbowego. Zawiadomienie takie musi zostać dokonane do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który mały podatnik będzie stosował metodę kasową (zob. art. 21 ust. 1 ustawy o VAT).
Zawiadomienie o wyborze metody kasowej nie wymaga od podatników – jak się przyjmuje - sporządzania odrębnego pisma. Wystarczy aktualizacja zgłoszenia VAT-R z zaznaczonym kwadratem w poz. 39 i wpisanym w poz. 40 i 41 kwartałem oraz rokiem, od których metoda kasowa będzie stosowana.
Rezygnacja z metody kasowej następuje w podobny sposób jak wybór tej metody – poprzez zawiadomienie naczelnika urzędu skarbowego. Zawiadomienie o rezygnacji z metody kasowej może zostać dokonane do końca kwartału, w którym podatnik po raz ostatni stosuje tę metodę. Co istotne, rezygnacja nie może nastąpić wcześniej niż po upływie roku od wyboru metody kasowej (art. 21 ust. 3 ustawy o VAT). A zatem rezygnacja ze stosowania metody kasowej może nastąpić najwcześniej od piątego kwartału, licząc od pierwszego kwartału, w którym stosowana była metoda kasowa.
Również w przypadku rezygnacji ze stosowania metody kasowej nie jest konieczne – jak się przyjmuje – sporządzanie odrębnego pisma. Za wystarczające uznaje się złożenie aktualizacji zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R dokonywane poprzez zaznaczenie III kwadratu w poz. 39 oraz z wpisanym w poz. 40 i 41 kwartałem i rokiem albo w poz. 42 i 43 miesiącem i rokiem, od którego mały podatnik rezygnuje ze stosowania metody kasowej (zależnie od tego, czy podatnik zamierza składać deklaracje miesięczne VAT-7, czy deklaracje kwartalne VAT-7K).
Niezależnie od możliwości rezygnacji ze stosowania metody kasowej prawo do stosowania tej metody można utracić. Utrata taka następuje na skutek przekroczenia w ciągu roku granicznych dla małych podatników wartości sprzedaży, względnie sumy prowizji lub innych postaci wynagrodzeń. Utrata prawa do rozliczania podatku metodą kasową następuje, począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym przekroczył wskazaną wyżej kwotę.
Podatnicy, którzy utracili prawo do stosowania metody kasowej, obowiązani są do aktualizacji zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R (należy tego dokonać w ciągu 7 dni od dnia utraty prawa do metody kasowej, a więc do 7. dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym nastąpiło przekroczenie) poprzez zaznaczenie drugiego kwadratu w poz. 39 oraz wpisanie w poz. 40 i 41 kwartału i roku albo w poz. 42 i 43 miesiąca i roku następujących po kwartale, w którym nastąpiło przekroczenie (zależnie od tego, czy podatnik zamierza składać deklaracje miesięczne VAT-7, czy deklaracje kwartalne VAT-7D).
WAŻNE Przekroczenie obowiązującego w danym roku limitu przewidzianego dla małych podatników skutkuje utratą możliwości korzystania z metody kasowej.
! Zawiadomienie o korzystaniu z metody kasowej musi zostać dokonane do końca miesiąca poprzedzającego kwartał, od którego podatnik chce stosować metodę kasową.
PRZYKŁAD 5
Aktualizacja zgłoszenia
Mały podatnik chce rozpocząć stosowanie metody kasowej, począwszy od IV kwartału 2016 r. Musi zatem najpóźniej 30 września 2016 r. złożyć we właściwym dla siebie urzędzie skarbowym (lub nadać w urzędzie pocztowym) aktualizację zgłoszenia VAT-R z zaznaczeniem pierwszego kwadratu w poz. 39, cyfrą 4 w poz. 40 i liczbą 2016 w poz. 41.
PRZYKŁAD 6
Rezygnacja
Mały podatnik wybrał korzystanie z metody kasowej, począwszy od II kwartału 2016 r. W tej sytuacji zrezygnować z metody kasowej może najwcześniej z dniem 1 lipca 2017 r.
Korzystanie z prawa do odliczenia
Prawo do odliczania podatku naliczonego powstaje, co do zasady, w okresie rozliczeniowym powstania obowiązku podatkowego (u sprzedawcy), nie wcześniej jednak niż w okresie rozliczeniowym otrzymania faktury.
Małych podatników rozliczających VAT metodą kasową obowiązuje jednak jeszcze dodatkowy warunek. U podatników takich prawo do odliczenia powstaje bowiem nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonał zapłaty za te towary i usługi (art. 86 ust. 10e ustawy o VAT).
A zatem u małych podatników rozliczających VAT metodą kasową prawo do odliczania z faktur podatku naliczonego powstaje co do zasady w kwartale (okresem rozliczeniowym u małych podatników rozliczających VAT metodą kasową jest bowiem co do zasady kwartał kalendarzowy), w którym wystąpi ostatnie z trzech zdarzeń:
● u sprzedawcy powstał obowiązek podatkowy z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usługi,
● mały podatnik korzystający z prawa do odliczenia otrzymał fakturę,
● podatnik dokonał zapłaty za nabyte towary lub usługi.
Przyjmuje się przy tym (nie wynika to bowiem z przepisów wprost), że częściowa zapłata skutkuje częściowym spełnieniem dodatkowego warunku przewidzianego dla małych podatników rozliczających VAT metodą kasową. Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach, czego przykładem może być interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 25 kwietnia 2014 r. (nr ITPP2/443-209/14/AW). Czytamy w niej, że „będąc małym podatnikiem stosującym metodę kasową rozliczania podatku, jest Pan uprawniony do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabytych towarów i usług w rozliczeniu za kwartał, w którym dokonał za nie zapłaty, przez którą należy rozumieć całkowite lub częściowe uregulowanie należności. Zatem – jak słusznie Pan stwierdził we wniosku – od 1 stycznia 2014 r. w przypadku uregulowania części należności wynikającej z otrzymanych faktur, nadal może odliczać podatek naliczony odpowiadający tej części”.
Należy dodać, że wskazane szczególne zasady odliczania podatku naliczonego przez małych podatników stosujących metodę kasową obowiązują w przypadkach, w których kwoty podatku naliczonego wynikają z faktur oraz dokumentów celnych. Zasady te nie obowiązują w innych przypadkach, zwłaszcza w razie występujących u takich podatników wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów, świadczenia usług, dla których podatnikiem jest nabywca (w szczególności w razie importu usług) oraz dostaw towarów, dla których podatnikiem jest nabywca.
WAŻNE Szczególne zasady powstawania prawa do odliczenia u małych podatników rozliczających VAT metodą kasową nie dotyczą wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów, świadczenia usług, dla których podatnikiem jest nabywca, oraz dostaw towarów, dla których podatnikiem jest nabywca. W zakresie tym prawo do odliczenia u małych podatników rozliczających VAT metodą kasową powstaje na zasadach ogólnych.
! Powstawanie prawa do odliczenia u małych podatników rozliczających VAT metodą kasową uzależnione jest od dokonania zapłaty za nabywane towary i usługi.
TABELA Powstawanie prawa do odliczenia u małych podatników rozliczających VAT metodą kasową
| Kolejność zdarzeń | Kwartał * powstania prawa do odliczenia |
| Powstanie obowiązku podatkowego u sprzedawcy, otrzymanie faktury przez małego podatnika, dokonanie zapłaty | kwartał dokonania zapłaty |
| Otrzymanie faktury przez małego podatnika, powstanie obowiązku podatkowego u sprzedawcy, dokonanie zapłaty | kwartał dokonania zapłaty |
| Powstanie obowiązku podatkowego u sprzedawcy, dokonanie zapłaty, otrzymanie faktury przez małego podatnika | kwartał otrzymania faktury |
| Dokonanie zapłaty, powstanie obowiązku podatkowego u sprzedawcy, otrzymanie faktury przez małego podatnika | kwartał otrzymania faktury |
| Otrzymanie faktury przez małego podatnika, dokonanie zapłaty, powstanie obowiązku podatkowego u sprzedawcy | kwartał powstania obowiązku podatkowego |
| Dokonanie zapłaty, otrzymanie faktury przez małego podatnika, powstanie obowiązku podatkowego u sprzedawcy | kwartał powstania obowiązku podatkowego |
| * Miesiąc w przypadku małych podatników rozliczających VAT metodą kasową, którzy nie mają prawa do składania deklaracji kwartalnych ze względu na brzmienie art. 99 ust. 3a ustawy o VAT. ⒸⓅ | |
PRZYKŁAD 7
Przekroczenie
Wartość sprzedaży u małego podatnika rozliczającego VAT metodą kasową przekroczyła w lipcu 2016 r. 5 092 000 zł. W tej sytuacji podatnik utraci prawo do stosowania metody kasowej 1 października 2016 r.
PRZYKŁAD 8
Wydanie towaru
Małemu podatnikowi rozliczającemu VAT metodą kasową 20 czerwca 2016 r. wydane zostały towar (a więc u sprzedawcy powstał obowiązek podatkowy z tytułu dokonania dostawy tego towaru) oraz faktura dokumentująca jego dostawę. Fakturę tę mały podatnik opłacił 4 sierpnia 2016 r. Prawo do odliczenia podatku naliczonego powstało w tej sytuacji u małego podatnika dopiero w III kwartale 2016 r. Podatek naliczony z otrzymanej faktury mały podatnik może zatem odliczyć dopiero w ramach deklaracji VAT-7K za III kwartał 2016 r.
PRZYKŁAD 9
Na części
Wróćmy do poprzedniego przykładu i załóżmy, że faktura została w 30 proc. opłacona jeszcze w czerwcu, w pozostałych 70 proc. zaś w sierpniu 2016 r. W takim przypadku prawo do odliczenia podatku naliczonego z tej faktury powstało w 30 proc. w II kwartale 2016 r., w 70 proc. zaś w III kwartale 2016 r. Poszczególne części mały podatnik może zatem odliczyć – odpowiednio – w ramach deklaracji VAT-7K za II kwartał oraz w ramach deklaracji VAT-7K za III kwartał 2016 r.
PRZYKŁAD 10
Wewnątrzwspólnotowe nabycie towaru
Mały podatnik rozliczający VAT metodą kasową 17 czerwca 2016 r. otrzymał towar w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towaru. Podatnik ten 23 czerwca 2016 r. otrzymał fakturę (wystawioną w tym samym dniu), którą opłacił na początku lipca 2016 r. Mimo to prawo do odliczenia podatku należnego z tytułu tego wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów powstało u małego podatnika w II kwartale 2016 r. (tj. w kwartale powstania obowiązku podatkowego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów – art. 20 ust. 5 ustawy o VAT).
Odliczanie VAT
Prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawianych przez małych podatników stosujących metodę kasową powstaje w sposób szczególny. Podstawowym bowiem warunkiem powstania prawa do odliczenia jest powstanie obowiązku podatkowego u sprzedawcy (zob. art. 86 ust. 10 ustawy o VAT). Powoduje to, że z faktur wystawianych przez małych podatników rozliczających VAT metodą kasową nabywcy mogą odliczać podatek naliczony nie wcześniej niż w okresie rozliczeniowym, w którym sprzedawca otrzymał zapłatę lub częściową zapłatę (w tym drugim przypadku prawo do odliczenia podatku naliczonego u nabywcy może powstać w części odpowiadającej częściowej zapłacie).
! Z faktur wystawianych przez małych podatników rozliczających VAT metodą kasową nabywcy mogą odliczać podatek naliczony nie wcześniej niż w okresie rozliczeniowym, w którym sprzedawca otrzymał zapłatę lub częściową zapłatę.
PRZYKŁAD 11
30-dniowy termin
Podatnik składający miesięczne deklaracje VAT-7 12 czerwca 2016 r. nabył i otrzymał towar od małego podatnika stosującego metodę kasową. W tym samym dniu podatnik otrzymał fakturę oznaczoną wyrazami „metoda kasowa”, która przewidywała – zgodnie z umową zawartą między podatnikami – 30-dniowy termin płatności. Część zapłaty (40 proc.) została zapłacona przez podatnika 28 czerwca 2016 r. W tym zakresie podatnik mógł odliczyć podatek naliczony z otrzymanej faktury w ramach deklaracji VAT-7 za czerwiec 2016 r.
Pozostałą część zapłaty (60 proc.) podatnik zapłacił dopiero 3 sierpnia 2016 r. (a więc po terminie płatności). W tym zakresie podatek naliczony z otrzymanej faktury podatnik mógł odliczyć dopiero w deklaracji VAT-7 za sierpień 2016 r. (nie był uprawniony do odliczenia podatku naliczonego w deklaracji VAT-7 za lipiec 2016 r., kiedy to upłynął termin płatności).
3. KWARTALNE DEKLARACJE VAT BEZ OBOWIĄZKU
WPŁACANIA ZALICZEK NA PODATEK
Przepisy VAT przewidują możliwość składania deklaracji VAT za okresy miesięczne oraz kwartalne. Zasadą jest składanie deklaracji VAT za okresy miesięczne (art. 99 ust. 1 ustawy o VAT). Podatnicy mogą jednak wybrać składanie deklaracji VAT za okresy kwartalne (nie dotyczy to małych podatników rozliczających VAT metodą kasową, w których przypadku składanie deklaracji VAT-7K jest co do zasady obligatoryjne; zob. niżej: Obowiązki podatników korzystających z metody kasowej).
W kontekście tego uprawnienia pojawia się druga z istniejących na gruncie VAT korzyści ze statusu małego podatnika. Otóż podatnicy tacy mogą składać deklaracje kwartalne bez konieczności wpłacania miesięcznych zaliczek na podatek. Pozostali (tj. inni niż mali) podatnicy muszą wpłacać takie zaliczki (zob. art. 102 ust. 2a-2g ustawy o VAT).
Wyboru składania deklaracji kwartalnych podatnicy mogą dokonać na podstawie art. 99 ust. 3 ustawy o VAT, zawiadamiając właściwego dla siebie naczelnika urzędu skarbowego poprzez złożenie aktualizacji zgłoszenia VAT-R z zaznaczonym kwadratem pierwszym w poz. 44 oraz wpisanym w poz. 45 i 46 kwartałem i rokiem, od którego mały podatnik będzie składał deklaracje kwartalne VAT-7K.
Analogicznie zgłaszana jest rezygnacja ze składania deklaracji kwartalnych (z tą różnicą, że zaznaczany jest wówczas kwadrat drugi w poz. 44). Zastrzec jednak należy, że rezygnacja ze składania deklaracji kwartalnych jest możliwa najwcześniej po upływie czterech kwartałów, za które podatnicy składali deklaracje kwartalne, czyli dopiero po roku.
WAŻNE Mali podatnicy mogą składać deklaracje kwartalne bez wpłacania zaliczek na podatek.
PRZYKŁAD 12
Deklaracje kwartalne
Dwaj podatnicy – jeden będący małym podatnikiem, drugi niebędący małym podatnikiem – chcą wybrać składanie deklaracji kwartalnych. W przypadku obu podatników jest to możliwe, jednakże:
1) tylko podatnik będący małym podatnikiem, składając deklaracje kwartalne, nie będzie musiał wpłacać zaliczek na podatek,
2) kwartalne deklaracje przez małego podatnika powinny być składane na formularzu VAT-7K, a kwartalne deklaracje przez drugiego z podatników powinny być składane na formularzu VAT-7D.
Podstawa prawna
Art. 2 pkt 25, art. 21, art. 86, art. 99, art. 103 ust. 2a-2g oraz art. 106e ust. 1 pkt 16 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.).
