TEZA: Zaskarżenie czynności dłużnika wymaga skierowania powództwa przeciwko osobie trzeciej, a zaskarżenie czynności osoby trzeciej następuje w postępowaniu skierowanym przeciwko temu, kto nabył od niej korzyść.
Sygn. akt I ACz 1613/15
POSTANOWIENIE SĄDU APELACYJNEGO W KRAKOWIE
z 29 września 2015 r.
STAN FAKTYCZNY
Sąd Okręgowy w Krakowie w sprawie o uznanie umowy za bezskuteczną udzielił zabezpieczenia sp. z o.o. z siedzibą w M. poprzez ustanowienie na czas trwania postępowania zakazu zbywania nieruchomości przez pozwaną – sp. z o.o. z siedzibą w K. Wskazał, że powódka przedłożyła tytuł wykonawczy. Wynika z niego, że posiada ona wierzytelność względem P.K., który przeniósł prawo własności nieruchomości na rzecz innej spółki z o.o. Z nieruchomości tej odłączono drugą działkę. Spółka z o.o., która przejęła nieruchomość, sprzedała działki kolejnemu podmiotowi, a ten przeniósł własność właśnie na pozwaną. Dłużnik P.K. jest prezesem zarządu jednej ze spółek występujących w łańcuchu transakcji oraz udziałowcem innej. W ocenie sądu okoliczności związane z przenoszeniem własności nieruchomości na kolejne podmioty wraz z personalnymi powiązaniami w ich ramach uprawdopodabniają roszczenie. Również interes prawny został uprawdopodobniony. Pozwana wniosła zażalenie.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny wskazał, że kwestia prawidłowego określenia przedmiotu zaskarżenia w sprawie ze skargi pauliańskiej była omawiana w orzecznictwie i doktrynie. Pogląd forsowany przez skarżącą o konieczności zaskarżenia wyłącznie pierwszej czynności dłużnika nie jest jedyny. Pojawia się także stanowisko, że zaskarżeniu powinna podlegać zarówno czynność dłużnika, jak i dokonana pomiędzy kolejnymi podmiotami. Prezentowana jest również koncepcja, że wystarczające będzie zaskarżenie tylko ostatniej czynności. SA podniósł, że określenie w art. 531 par. 2 k.c. szczególnych przesłanek umożliwiających wystąpienie bezpośrednio przeciwko dalszemu nabywcy korzyści majątkowej stało się przyczyną odczytywania przepisu jako podstawy zaskarżenia czynności między osobą trzecią i czwartą. Zaskarżenie czynności dłużnika wymaga skierowania powództwa przeciwko osobie trzeciej, a zaskarżenie czynności osoby trzeciej następuje w postępowaniu przeciwko temu, kto nabył od niej korzyść.
Lepiej iść do sądu, niż odpuścić tym, którzy nie płacą

Zobacz również
Skarżąca podnosiła, że zaostrzone rygory, jakim musi sprostać roszczenie oparte na art. 531 par. 2 k.c., nie pozwalają na przyjęcie, że powództwo zostało należycie uprawdopodobnione, nabywcy nie mieli bowiem wiedzy o zagrożeniu niewypłacalnością dłużnika. SA, podobnie jak sąd okręgowy, wskazał, że transakcje były dokonane między podmiotami powiązanymi ze sobą kapitałowo lub osobowo, co uprawdopodabnia przepływ informacji.
Jednak w ocenie sądu skarżący zasadnie podniósł, że zastosowany sposób zabezpieczenia w sposób nadmierny obciąża stronę pozwaną, w szczególności że przedmiotem roszczenia jest jedynie część wierzytelności objętej nakazem zapłaty w kwocie 1000 zł. „W tym stanie rzeczy ustanawianie zakazu zbywania i obciążania na dwóch nieruchomościach o łącznej wartości przynajmniej 369 tys. zł znacząco wykracza poza potrzeby postępowania” – uzasadnił sąd i wniosek o udzielenie zabezpieczenia oddalił.