Nie wiadomo, czy trzeba to robić przy okazji składania rocznego sprawozdania finansowego w KRS, tj. do 15 lipca. Różna interpretacja przepisów przez sądy oznacza niepewność dla firm.
Galimatias przy okazji składania corocznych sprawozdań finansowych do Krajowego Rejestru Sądowego: przedsiębiorcy nie wiedzą, czy razem z tym dokumentem powinni uporządkować kwestię kodów Polskiej Klasyfikacji Działalności. Wszystko zależy od tego, na jaki sąd trafią. Bo sądy w poszczególnych województwach stosują różną wykładnię przepisów.
Zamieszanie to pokłosie ubiegłorocznych zmian w ustawie z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1203 ze zm.). Zgodnie z obowiązującym od 1 grudnia 2014 r. brzmieniem art. 40 pkt 1 przedsiębiorca w KRS może wskazać maksymalnie 10 kodów PKD najlepiej opisujących zakres jego aktywności. Co więcej, jest zobowiązany określić, jaka działalność jest w jego przypadku przeważająca (a więc generuje największą część obrotów). Ten przepis miał na celu uporządkowanie KRS i przywrócenie mu wiarygodności w zakresie kodów PKD. Powszechną praktyką było bowiem wpisywanie przez podmioty ujęte w KRS dużej liczby kodów niejako na zapas. To wynik zapobiegliwości: wielu przedsiębiorców wychodziło z założenia, że nawet w danym momencie firma nie prowadzi określonej działalności, to być może w przyszłości zechce to robić. A wówczas nie będzie musiała aktualizować danych w KRS. Problem polegał na tym, że w efekcie zapisy w KRS nie odpowiadały rzeczywistości, a co za tym idzie rejestr tracił wiarygodność i funkcję informacyjną.
Kłopotliwe pojęcie...
Konsekwencją nowelizacji jest nałożony na przedsiębiorców obowiązek dostosowania wpisów w KRS do nowych wymogów. Firmy muszą zgłosić zmianę w zakresie kodów PKD przy pierwszym wniosku o zmianę danych w rejestrze, nie później jednak niż w terminie pięciu lat od dnia wejścia w życie nowelizacji (tj. do 1 grudnia 2019 r.). W praktyce oznacza to, że modyfikacji kodów PKD przedsiębiorstwa dokonują niejako przy okazji pierwszego od grudnia 2014 r. zgłoszenia do KRS zmian w zakresie innych danych. Okazuje się, że jasne z pozoru pojęcie pierwszej zmiany danych wywołuje spore problemy w jego interpretacji.
Zamieszanie ujawniło się właśnie teraz, przy okazji corocznego składania sprawozdań finansowych do KRS oraz umieszczania w rejestrze wzmianki na ten temat. Przedsiębiorcy mają obowiązek dostarczenia sprawozdań w ciągu 15 dni od momentu ich zatwierdzenia, nie później jednak niż do 15 lipca. Pytanie, czy złożenie sprawozdania może być potraktowane jako wspomniana wcześniej pierwsza (od grudnia 2014 r.) zmiana danych. Jeśli jednak tak – wówczas razem z przedstawieniem sprawozdania przedsiębiorca powinien przedłożyć wniosek o zmiany w zakresie kodów PKD w celu dostosowania ich do nowych wymogów. Zdania są podzielone, nawet na najwyższych szczeblach struktur państwa.
...rodzi różną praktykę
Ministerstwo Sprawiedliwości stoi na stanowisku, że już przy składaniu sprawozdania finansowego i załatwianiu związanych z tym formalności w KRS przedsiębiorca powinien zadbać o aktualizację kodów PKD. – Przez pierwszy wniosek o zmianę danych w rejestrze należałoby rozumieć również wniosek o wpis wzmianki o złożonych sprawozdaniach finansowych – uważa Wioletta Olszewska z resortu sprawiedliwości.
Inne podejście prezentuje pytana przez nas przedstawicielka sądownictwa. Sędzia Katarzyna Kisiel, rzeczniczka prasowa ds. cywilnych Sądu Okręgowego w Warszawie, precyzuje, że wniosek dotyczący wyłącznie sprawozdania finansowego dotyczy nie tyle wpisu, ile przyjęcia tego dokumentu do akt rejestrowych. – Wobec powyższego należy wskazać, że wniosek o przyjęcie do akt rejestrowych nie podpada pod wyżej wymienioną regulację (dotyczącą aktualizacji kodów PKD – przyp. red.), a wobec tego nie ma obowiązku dołączenia do niego formularza dostosowującego wpisy w zakresie przedmiotu działalności gospodarczej do aktualnego stanu prawnego – wskazuje.
Rozbieżne kierunki interpretacji przepisów nie są dobrą informacją dla przedsiębiorców. Ci bowiem sami muszą rozstrzygnąć, co robić. [rozmowa] Jeśli postawią na błędne rozwiązanie, będzie to oznaczało, że nie uczynią zadość obowiązkom związanym z wpisami do KRS, co z kolei grozi niezałatwieniem sprawy.
– Jeżeli wnioskodawca, składając pierwszy po wejściu w życie znowelizowanego art. 40 pkt 1 ustawy o KRS wniosek o zmianę danych w rejestrze, nie złożył jednocześnie wniosku o modyfikację danych w celu dostosowania wpisu w rejestrze w zakresie kodów PKD, referent danej sprawy decyduje, czy rozpoznać taki wniosek, a następnie wezwać podmiot do dostosowania wpisu w rejestrze, czy też wezwać wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku o żądanie dostosowania wpisu w rejestrze do obecnej treści art. 40 pkt 1 – wyjaśnia Wioletta Olszewska z resortu sprawiedliwości.
Sądy zwracają wnioski z błędami
Częstym błędem popełnianym przez przedsiębiorców jest nieprawidłowy wybór kodów działalności wiodącej. W formularzu KRS-ZM (wniosek o zmiany w zakresie kodów) wskazują przedmiot przeważającej działalności wiodącej, wybierając kod PKD nie na poziomie podklasy (jak nakazuje art. 40 pkt 1 ustawy z 26 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o KRS i niektórych innych ustaw), ale na poziomie grupy i klasy.
Przedsiębiorca musi pamiętać, że Polska Klasyfikacja Działalności PKD-2007 jest klasyfikacją pięciopoziomową. Przewiduje podział działalności kolejno na: sekcje, działy, a w ich ramach – na grupy, klasy i podklasy.
Błędnie wypełniony formularz KRS-ZM dołączony jako załącznik do formularza KRS Z30 („Wniosek o zmianę wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym – sprawozdanie finansowe i inne dokumenty”) może spowodować, że sąd odrzuci cały wniosek. W takiej sytuacji wnioskodawca w terminie 7 dni od otrzymania zarządzenia o zwrocie wniosku może złożyć kolejny wniosek o wpisanie sprawy pod nowym numerem oraz nadanie jej biegu. JP
ROZMOWA Z EKSPERTEM
Nadgorliwy przedsiębiorca bezpieczniejszy
Nowe przepisy dotyczące kodów PKD wywołują wątpliwości, jak je rozumieć. Są dwa stanowiska. Które z nich jest pana zdaniem prawidłowe?
Teoretycznie, na gruncie przepisów ustawy nowelizującej oraz ustawy o KRS, można wysuwać argumenty na rzecz każdej ze stron. Ważniejsza z punktu widzenia przedsiębiorców wydaje się praktyka sądów w tym zakresie. Ta, niestety, również jest niejednolita.
A więc problem teoretyczny w warstwie interpretacji przepisów przekłada się na praktykę?
Tak. Większość sądów rejestrowych uznaje, że samo tylko złożenie sprawozdania finansowego oraz związanej z nim dokumentacji nie stanowi zmiany danych w KRS, w związku z czym nie wymaga dostosowania wpisu do nowych wymogów w zakresie PKD. Mamy jednak sygnały o sądach rejestrowych, które stosują odmienną praktykę i wymagają jednoczesnego dokonania zmian w zakresie PKD.
Pojawia się w takim wypadku problem praktyczny, jakiego rodzaju rygor może zastosować sąd, jeśli przyjmie, że zachodziła konieczność wprowadzenia zmian w zakresie kodów PKD, czego przedsiębiorca nie uwzględnił w złożonym wniosku. Wydaje się bowiem, że sąd powinien w tym wypadku uznać, że jest to wada kwalifikująca wniosek do zwrotu, jednak w praktyce zdarza się niekiedy, iż w podobnych sytuacjach sądy wzywają do uzupełnienia wniosku. Od praktyki konkretnego wydziału, a nierzadko i danego referendarza, zależeć będzie konkretne rozstrzygnięcie.
Które podejście jest bardziej korzystne dla przedsiębiorców?
To pierwsze. Podejście sądu rejestrowego zakładające konieczność aktualizacji PKD niesie bowiem za sobą skutki finansowe dla przedsiębiorców. Wymuszałoby na nich wniesienie pełnej opłaty za wniosek o zmianę wpisu w KRS oraz za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym w kwocie 350 zł, zamiast opłaty w wysokości 140 zł w wypadku składania samego tylko sprawozdania finansowego.
Co powinien więc zrobić przedsiębiorca, jeśli nie chce ryzykować zwrotu wniosku lub wezwania do jego uzupełnienia?
Jeżeli danemu przedsiębiorcy zależy na szybkim rozpoznaniu wniosku o wpis wzmianki o złożeniu sprawozdania finansowego, to może z ostrożności rozważyć jednoczesne dokonanie aktualizacji wpisu w zakresie PKD. Powinien w takim wypadku pamiętać, że będzie to wniosek o zmianę wpisu w rejestrze przedsiębiorców, a co za tym idzie, zobowiązany będzie do wniesienia wspomnianej wyższej opłaty sądowej (350 zł) i złożenia innych formularzy KRS niż w wypadku składania samego sprawozdania finansowego i związanej z nim dokumentacji.