Jednym z fundamentów bezpieczeństwa energetycznego jest infrastruktura energetyczna o znaczeniu strategicznym, dlatego kontrola nad nią jest kluczowa z perspektywy państwa. Trzeba pamiętać, że w ujęciu podmiotowym to właśnie państwo odpowiada za zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego. Z tej perspektywy posiadanie pełnej kontroli nad krytyczną kolejową infrastrukturą energetyczną niweluje jakiekolwiek ryzyka, które występują w sytuacji, kiedy ważne części infrastruktury są własnością zagranicznego podmiotu.

W tym przypadku był to amerykański fundusz kapitałowy, który nie stwarzał ryzyka dla bezpieczeństwa energetycznego. Ewentualne odsprzedanie przez amerykański fundusz innemu inwestorowi wymagałoby ponadto zgody ministra aktywów państwowych.
ikona lupy />
prof. Mariusz Ruszel, prezes Instytutu Polityki Energetycznej im. Ignacego Łukasiewicza, profesor Politechniki Rzeszowskiej / Materiały prasowe
Jednakże w sytuacji napięć geopolitycznych posiadanie pełnej kontroli nad krytyczną kolejową infrastrukturą energetyczną odpowiadającą za zasilanie całego taboru do transportu nie tylko ludzi, ale również towarów – w tym także tych o znaczeniu strategicznym – jest niezwykle istotne. Przejęcie PKP Energetyka przez spółkę, której dominującym udziałowcem jest Skarb Państwa, przyczynia się do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego kraju. Na ocenę pełnego wpływu jest moim zdaniem za wcześnie, ale w perspektywie nadchodzących miesięcy będzie można to zrobić, również w odniesieniu do aspektów finansowych transakcji.

Jedyny dostawca energii dla kolei

W skali światowej funkcjonują różne modele rynku kolejowego, w których można spotkać dominującą własność prywatną, widoczną np. w Niemczech, a także pełną prywatyzację, dostrzeganą np. w Japonii.
Należy jednak bardzo wyraźnie podkreślić, że w Polsce PKP Energetyka jest jedynym podmiotem odpowiedzialnym za dystrybucję energii elektrycznej na kolei, a jednocześnie właścicielem sieci trakcyjnej mierzącej ponad 21 tys. km. Wykorzystanie tej sieci pozwala nie tylko na dostawy energii elektrycznej do klientów trakcyjnych, ale również części klientów indywidualnych. Spółka zapewnia stabilność i niezawodność dostaw, a w ostatnich latach zyskała też nowe doświadczenia oraz know-how w zarządzaniu projektami. Istotne jest, aby zachować efektywność działań oraz kontynuować proces inwestycyjny, aby PKP Energetyka rozwijała się w odpowiednim tempie, zachowując, a nawet wzmacniając swoją pozycję na rynku. Z perspektywy podmiotu państwowego jest to szansa i wyzwanie, gdyż zarządzanie w spółkach prywatnych różni się pod względem elastyczności. Zderzenie tych kultur organizacyjnych może przyczynić się do wzmocnienia Grupy PGE.

Kolej na transformację energetyczną

Proces transformacji energetycznej również w ramach Grupy PGE będzie musiał być realizowany niezależnie od zmian kapitałowych dotyczących przejęcia PKP Energetyka. Oceniając znaczenie inwestycji, trzeba podkreślić, po pierwsze, że PKP Energetyka posiada unikalną infrastrukturę energetyczną oraz zapewnia zasilanie sieci trakcyjnych w sposób pewny i niezawodny. Była też w stanie konkurować o część klientów indywidualnych, a więc z pewnością transakcja zwiększy pozycję rynkową Grupy PGE na rynku energii elektrycznej również w tym segmencie. Po drugie, wejście na rynek kolejowy zwiększy liczbę odbiorców dla PGE, a tym samym przyczyni się do zwiększenia przez spółkę ilości energii elektrycznej, którą sprzedaje i dystrybuuje. Po trzecie, PKP Energetyka zrealizowała w ostatnich latach szereg projektów ekologicznych związanych z energią elektryczną, budując farmy fotowoltaiczne, a także tworząc jedne z największych magazynów energii elektrycznej. Oznacza to, że przejęcie PKP Energetyki przez Grupę PGE zwiększy jej końcową ilość zeroemisyjnej energii elektrycznej i potencjał do dalszej transformacji sektora energetycznego w Polsce.