W należącej do Katowickiego Holdingu Węglowego (KHW) katowickiej kopalni Wieczorek ruszą wkrótce dwa silniki zasilane metanem z pobliskiej kopalni Staszic. Instalację do produkcji prądu i ciepła za pomocą tego gazu uruchomią Zakłady Energetyki Cieplnej z grupy KHW.

To druga taka inicjatywa w grupie holdingu. Od kilku lat dwa silniki wykorzystujące metan do produkcji energii działają już w kopalni Mysłowice-Wesoła. Trwa także budowa nowoczesnej stacji odmetanowania w kopalni Wujek-Śląsk.

Otwarcie instalacji w kopalni Wieczorek zaplanowano na najbliższy poniedziałek - dzień przed obchodzonym 4 grudnia świętem górników - Barbórką. Pełną moc instalacja osiągnie kilka tygodni później.

Metan z kopalni Staszic, dostarczany do kopalni Wieczorek nowym gazociągiem ze stacji odmetanowania, ma zasilać dwa zlokalizowane na terenie Wieczorka silniki gazowe o mocy cieplnej i elektrycznej po ok. 1,5 megawata każdy. Częścią aparatury jest też kocioł gazowy o mocy 6 megawatów oraz infrastruktura towarzysząca.

Wartą ponad 13 mln zł inwestycję wsparł Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, przyznając na ten cel ponad 3,7 mln zł preferencyjnej pożyczki. Inwestycja ma przynieść efekt ekologiczny w postaci ograniczenia emisji metanu (ten gaz 21-krotnie bardziej od dwutlenku węgla wpływa na efekt cieplarniany), a także zmniejszenia ilości węgla potrzebnego do produkcji energii oraz mniejszej emisji CO2.

Rocznie w wyrobiskach kopalni Staszic (to cześć kopalni Murcki-Staszic, złożonej z dwóch połączonych kilka lat temu zakładów) ze złóż węgla wydziela się ok. 5-6 mln m sześc. metanu. Ponad 70 proc. gazu trafia do atmosfery drogą wentylacyjną. Pozostała część jest ujmowana do instalacji odmetanowania, skąd rurociągiem będzie przesyłana do kopalni Wieczorek; tam gaz zostanie wykorzystany do zasilania silników.

Przedstawiciele KHW podkreślają, że dzięki temu przedsięwzięciu odpad z górniczej eksploatacji - jak dotychczas traktowany był metan z kopalni Staszic - zmieni się w użyteczny i atrakcyjny towar. Zastosowanie czystszego od węgla paliwa oznacza również znacznie mniej szkodliwych pyłów i gazów w powietrzu.

ZEC Katowice, który jest inwestorem w tym przedsięwzięciu, jest spółką zależną Katowickiego Holdingu Węglowego. W tym roku KHW rozpoczął proces prywatyzacji firmy, ostatecznie zdecydowano jednak, że pozostanie ona w grupie KHW, m.in. jako podmiot zajmujący się eksploatacją i gospodarczym wykorzystaniem metanu z kopalń.

Metan to bezwonny, bezbarwny gaz towarzyszący złożom węgla. Jest dwukrotnie lżejszy od powietrza. Jego ilość wzrasta wraz z głębokością eksploatacji. W ubiegłym roku w polskim górnictwie wydzieliło się ok. 830 mln m sześc. tego gazu. Niespełna trzecia część trafia do instalacji odmetanowania, a stamtąd - w większej części - do produkcji prądu, ciepła i chłodu do klimatyzacji kopalń. Liderem w tym zakresie jest Jastrzębska Spółka Węglowa.

Maksymalna dopuszczalna koncentracja metanu w wyrobiskach to 2 proc. Po jej przekroczeniu należy wstrzymać roboty, wyłączyć urządzenia i wycofać załogę. Prace można wznowić po odpowiednim przewietrzeniu chodników. Metan wybucha w stężeniu od 5 do 15 proc. Powyżej 15 proc. gaz się zapala.