Subskrybuj nas na Youtube
Czy i w jaki sposób należy uwzględnić w podstawie wymiaru zasiłku składniki wynagrodzenia przyznane do konkretnego terminu, gdy został on następnie przesunięty? Chodzi np. o sytuację, gdy pracodawca przyznał pracownikowi dodatek specjalny do 30 września 2024 r., po czym ponownie na okres od 1 października do 31 grudnia 2024 r. (bez dnia przerwy), a pracownik choruje, np. w listopadzie 2024 r. Czy należy wówczas wliczać dodatek do podstawy wymiaru zasiłku?
Zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z art. 36 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa) podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego pracownikom stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Definicja wynagrodzenia dla celów zasiłkowych jest zawarta w art. 3 pkt 3 ustawy zasiłkowej. Zgodnie z nią wynagrodzenie to przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz ubezpieczenie chorobowe.
Można zatem w uproszczeniu powiedzieć, że skoro składnik został oskładkowany składką chorobową, to powinien wpłynąć na wysokość zasiłku. Taki jest bowiem cel odprowadzania składki na ubezpieczenie chorobowe. Ustawa zasiłkowa przewiduje jednak wyjątki od tej zasady. Jeden z nich, gdy składnik wynagrodzenia podlega oskładkowaniu, a nie zostanie uwzględniony w podstawie zasiłku, wynika z art. 41 ust. 2 ustawy zasiłkowej. Zgodnie z tym przepisem składników wynagrodzenia przysługujących w myśl umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, tylko do określonego terminu, nie uwzględnia się przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należnego za okres po tym terminie. Nawet jeśli dany składnik był wypłacany pracownikowi w okresie 12 miesięcy poprzedzających np. chorobę, nie będzie on wliczony do podstawy wymiaru zasiłku za ten okres. [przykład 1] Może się też zdarzyć, że pracownikowi w ciągu ostatnich 12 miesięcy przysługiwało kilka składników. Do podstawy wymiaru zostanie wliczony jednak tylko ten, który jest jeszcze wypłacany. [przykład 2]
Przykład 1
Choroba zbyt późno
Pracownikowi od 1 stycznia do 31 października 2024 r. przysługiwał dodatek specjalny niewypłacany za okres pobierania zasiłków. Pracownik był niezdolny do pracy z powodu choroby od 18 do 29 listopada 2024 r.W podstawie wymiaru zasiłku za ten okres płatnik nie uwzględni dodatku specjalnego, ponieważ okres jego wypłaty zakończył się 31 października.
Przykład 2
Kilka składników
Pracownikowi w okresie ostatnich 12 miesięcy przysługiwało kilka różnego rodzaju dodatków specjalnych niewypłacanych za okres pobierania zasiłków:
- od 1 października do 31 grudnia 2023 r.,
- od 1 kwietnia do 30 czerwca 2024 r.,
- od 1 października do 31 grudnia 2024 r.
Pracownik był niezdolny do pracy od 18 do 29 listopada 2024 r.
Tylko ostatni z dodatków jest jeszcze wypłacany w listopadzie 2024 r., zatem tylko ten należy uwzględnić w podstawie wymiaru zasiłków.
Pojawia się jednak pytanie, czy składnik przysługujący do określonego terminu jest uwzględniany w podstawie wymiaru, gdy termin zakończenia jego wypłaty został przesunięty. ZUS w odpowiedzi na takie pytanie przedstawił DGP stanowisko, z którego wynika, że w tego rodzaju przypadkach nie dochodzi do zaprzestania wypłaty pracownikowi dodatku specjalnego, skoro ubezpieczony nadal zachował do niego uprawnienia (bez dnia przerwy). A zatem składnik taki wchodzi do podstawy wymiaru zasiłku, ale, jak zawsze, pod warunkiem że nie przysługuje on za okres pobierania zasiłku. [stanowisko] ©℗
Stanowisko ZUS z 15 listopada 2024 r. w sprawie uwzględniania w podstawie wymiaru zasiłków składnika, którego termin wypłaty przedłużono
/>
Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy zasiłkowej przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania tego zasiłku zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego zasiłku.
W myśl art. 41 ust. 2 ustawy zasiłkowej składników wynagrodzenia przysługujących w myśl umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, tylko do określonego terminu nie uwzględnia się przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należnego za okres po tym terminie. Przepis ten stosuje się odpowiednio do składników wynagrodzenia, których wypłaty zaprzestano na podstawie układu zbiorowego pracy lub przepisów o wynagradzaniu (art. 41 ust. 3 ustawy zasiłkowej). Oznacza to, że w razie podjęcia przez pracodawcę decyzji o całkowitym zaprzestaniu wypłaty składnika wynagrodzenia od określonej daty, podstawę wymiaru zasiłku przysługującego za okres od tej daty ustala się z wyłączeniem tego składnika. Z przedstawionego przypadku wynika, że ubezpieczonemu przysługiwał dodatek specjalny jako składnik wynagrodzenia, który przysługiwał do 30 września 2024 r., a następnie okres wypłaty tego samego składnika przysługuje ubezpieczonemu do 31 grudnia 2024 r.(...) w przedstawionym przypadku nie można stwierdzić, że doszło do zaprzestania wypłaty pracownikowi dodatku specjalnego, skoro ubezpieczony nadal zachował do niego uprawnienia (bez dnia przerwy).Jeżeli ubezpieczony stanie się niezdolny do pracy w listopadzie 2024 r., dodatek specjalny powinien podlegać uwzględnieniu przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku przy założeniu, że ubezpieczony nie zachowuje prawa do tego dodatku specjalnego w okresie pobierania tego zasiłku zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami o wynagradzaniu.
Podstawa prawna
Podstawa prawna
• art. 3 pkt 3, art. 36, art. 41 ust. 2 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2780)
