Zasiłek opiekuńczy jest ważną formą pomocy finansowej dla osób aktywnych zawodowo, które muszą opiekować się chorymi członkami rodziny. Standardowo korzystają z niego rodzice niepełnoletnich dzieci. Jednak grono osób, na które przysługuje zasiłek opiekuńczy jest dużo szersze. Kto może ubiegać się o ten zasiłek? Ile on wynosi?

Zasiłek opiekuńczy to świadczenie, które przysługuje ubezpieczonym w sytuacji konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym dzieckiem lub innym członkiem rodziny. Jest to forma wsparcia finansowego, która ma na celu ochronę osoby ubezpieczonej przed utratą wynagrodzenia w okresie niezdolności do pracy z powodu opieki nad bliskimi. Wyjaśniamy, kto może skorzystać z tego świadczenia, jakie są zasady jego przyznawania, oraz jak wnioskować o zasiłek opiekuńczy w 2024 i 2025 roku.

Komu przysługuje zasiłek opiekuńczy?

Zasiłek opiekuńczy przysługuje każdemu ubezpieczonemu, który musi osobiście sprawować opiekę nad:

  • dzieckiem w wieku do 8 lat w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola, choroby niani, czy pobytu małżonka w szpitalu,
  • chorym dzieckiem do 14 lat,
  • dzieckiem z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności lub wymagającym stałej opieki do ukończenia 18 lat,
  • innym chorym członkiem rodziny, takim jak małżonek, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, dzieci powyżej 14 lat, o ile pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym.

Komu nie przysługuje zasiłek opiekuńczy?

Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje w kilku sytuacjach, mimo że osoba ubezpieczona nie świadczy pracy. Przypadki, w których świadczenie nie przysługuje, to:

  • gdy w okresie sprawowania opieki pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, np. przebywając na urlopie wypoczynkowym,
  • gdy pracownik przebywa na urlopie bezpłatnym lub wychowawczym,
  • gdy są inni członkowie rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, którzy mogą zapewnić opiekę choremu członkowi rodziny, z wyjątkiem opieki nad chorym dzieckiem do lat 2.

Na kogo można pobierać zasiłek opiekuńczy?

Zasiłek opiekuńczy można pobierać na opiekę nad:

  • własnym dzieckiem, dzieckiem małżonka lub dzieckiem przysposobionym,
  • dzieckiem partnera (tylko jeśli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym i nie ma innych osób mogących sprawować opiekę),
  • innym chorym członkiem rodziny, takim jak małżonek, rodzic dziecka, ojczym, macocha, teściowie, dziadkowie, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci powyżej 14 lat.

Ile dni można pobierać zasiłek opiekuńczy?

Okres pobierania zasiłku opiekuńczego jest ograniczony:

  • na dziecko do lat 14 można pobierać zasiłek maksymalnie przez 60 dni w roku kalendarzowym,
  • na opiekę nad innym członkiem rodziny lub dzieckiem powyżej 14 lat - maksymalnie przez 14 dni w roku kalendarzowym,
  • łącznie zasiłek opiekuńczy przysługuje na okres nie dłuższy niż 60 dni w roku kalendarzowym.

Kto wypłaca zasiłek opiekuńczy?

Zasiłek opiekuńczy jest wypłacany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). W przypadku pracowników, którzy podlegają ubezpieczeniu chorobowemu, ZUS odpowiada za wypłatę zasiłku w sytuacjach opisanych powyżej. Aby otrzymać zasiłek, konieczne jest złożenie odpowiedniego wniosku do ZUS.

Ile wynosi zasiłek opiekuńczy w 2024 i 2025 roku? Kwota

Wysokość zasiłku opiekuńczego w 2024 i 2025 roku wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku. Oznacza to, że jeśli miesięczne wynagrodzenie pracownika wynosi 5 000 zł brutto, to za 14 dni opieki nad chorym dzieckiem w 2024 roku otrzyma on zasiłek w wysokości około 1 867 zł (80% podstawy zasiłku liczonej od 14 dni pracy).

Jak ubiegać się o zasiłek opiekuńczy? [WNIOSEK]

Aby ubiegać się o zasiłek opiekuńczy, należy złożyć wniosek do ZUS. Wniosek ten powinien zawierać:

  • dane osobowe ubezpieczonego,
  • informacje o członku rodziny, nad którym sprawowana jest opieka,
  • okres, w którym opieka jest sprawowana,
  • zaświadczenie lekarskie o chorobie osoby wymagającej opieki.

Wniosek należy złożyć niezwłocznie po ustaniu przyczyn sprawowania opieki, czyli na przykład po zakończeniu leczenia chorego dziecka lub innego członka rodziny.

Zasiłek opiekuńczy. Podstawa prawna

Zasiłek opiekuńczy regulowany jest przez przepisy ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Szczegółowe zasady przyznawania zasiłku, w tym limity dni oraz przypadki, w których świadczenie nie przysługuje, zawarte są w tej ustawie oraz w przepisach wykonawczych do niej.