1 marca 2024 roku nastąpiła coroczna waloryzacja emerytur i rent o 12,12 proc. Waloryzacja objęła również wszystkie świadczenia dodatkowe wypłacane przez ZUS. Jednym z nich jest świadczenie pieniężne dla osób deportowanych. Kto ma do niego prawo? Jak je uzyskać? Ile wynosi po waloryzacji?
Świadczenie pieniężne dla osób deportowanych. Kto ma do niego prawo?
Świadczenie pieniężne dla osób deportowanych do pracy przymusowej oraz osadzonych w obozach pracy przez III Rzeszę i ZSRR dotyczy osób, które podlegały represjom i z tego powodu bywają też nazywane osobami represjonowanymi.
Jak wynika z informacji podanych na stronie ZUS-u osoba represjonowana to taka, która spełnia jeden z poniższych warunków:
- w latach 1939–1945 była osadzona w obozie pracy przymusowej z przyczyn politycznych, narodowościowych, rasowych lub religijnych;
- została deportowana (wywieziona) do pracy przymusowej – na co najmniej 6 miesięcy – w granicach państwa polskiego sprzed 1 września 1939 r. lub z terytorium państwa polskiego do III Rzeszy i na tereny przez nią okupowane w latach 1939–1945 lub do ZSRR i na tereny przez niego okupowane od 17 września 1939 r. do 5 lutego 1946 r. lub po tym okresie do końca 1948 r. z terytorium państwa polskiego w jego obecnych granicach.
Świadczenie pieniężne dla osób deportowanych może jednak zostać przyznane tylko pod warunkiem, że osoba podlegająca represjom jest obywatelem polskim i była nim także w czasie, kiedy była represjonowana.
Ile wynosi świadczenie pieniężne dla osób deportowanych?
Wysokość świadczenia pieniężnego dla osób deportowanych zależna jest od czasu trwania represji liczonego w pełnych miesiącach. Czas ten jednak wynosić musi przynajmniej 6 miesięcy i wówczas dodatek przysługuje za każdy pełny miesiąc pracy, przy czym maksymalnie za 20 miesięcy. Świadczenie to podlega – podobnie jak emerytury i renty – corocznej waloryzacji. Obecnie od 1 marca 2024 roku świadczenie pieniężne dla osób deportowanych – jak wynika z informacji zamieszczony na stronie internetowej ZUS-u – wynosić może od 16,55 zł do 330,07 zł.
Świadczenie pieniężne dla osób deportowanych: Jak je uzyskać?
Aby otrzymać świadczenie pieniężne dla osób represjonowanych należy złożyć wniosek do Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Do wniosku należy dołączyć opinię wystawioną przez właściwe stowarzyszenie osób poszkodowanych oraz dokumenty potwierdzające rodzaj i okres represji.
Decyzja o przyznaniu uprawnienia do świadczenia wydawana jest przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Decyzję tę należy załączyć do wniosku składanego do ZUS-u o wypłatę świadczenia. Ta zaś następuje co miesiąc wraz z rentą lub emeryturą lub – w przypadku zawieszenia wypłacania tych świadczeń – raz na trzy miesiące, na koniec każdego kwartału.
Jeżeli dana osoba ma przyznane prawo do świadczenia pieniężnego dla osób deportowanych, a oprócz niego ma także prawo do dodatku na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników lub do świadczenia określonego w przepisach o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych, wówczas musi sama wybrać to, które chce pobierać.