Wysokość emerytury w Polsce jest tematem, który budzi wiele emocji, niekoniecznie tych pozytywnych. Osoby, które osiągnęły ustawowy wiek uprawniający do skorzystania ze świadczenia, często szukają dodatkowych sposobów na zarobek. Rozwiązaniem, do którego zachęca nie tylko Zakład Ubezpieczeń Społecznych, ale również sama konstrukcja polskiego systemu emerytalnego, jest odroczenie emerytury. Na jakie korzyści mogą liczyć seniorzy decydujący się na dłuższe pozostanie na rynku pracy?
W 2022 roku z opcji odroczenia emerytury skorzystało około 132 tys. osób. Jedną z zachęt do wydłużenia aktywności zawodowej jest tzw. ulga dla seniora. Poza tym, jeśli pracujemy dłużej, uzbieramy więcej składek na koncie emerytalnym, co przełoży się na wyższe świadczenie. Te argumenty faktycznie działają, bowiem w 2022 roku liczba pracujących emerytów była wyższa o 44 proc. w porównaniu do danych z 2015 roku. Na koniec marca 2023 roku w Polsce pracowało 783,3 tysiące emerytów i rencistów, z czego ponad połowę stanowiły kobiety.
Odroczenie emerytury - dlaczego warto?
Osoby, które decydują się pozostać na rynku pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego, mogą liczyć na dwie główne korzyści. Pierwsza z nich to podwyższenie emerytury. Po reformie z 1999 roku, w polskim systemie emerytalnym pojawiła się nowa formuła obliczania wysokości świadczenia. W jednej z zeszłorocznych wypowiedzi, była już prezeska Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Gertruda Uścińska przyznała, że osoby, które pracują o rok dłużej, mogą liczyć nawet na 10-20 proc. wyższą emeryturę. Wynika to nie tylko z wyższej liczby składek, ale również z waloryzacji oraz innego średniego dalszego trwania życia, które jest przyjmowane do obliczeń.
ZUS oblicza wysokość emerytury poprzez zsumowanie zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne, które są zapisane na indywidualnym koncie, zwaloryzowanego kapitału początkowego (dotyczy okresu ubezpieczenia przed 1 stycznia 1999 roku) oraz zwaloryzowanych kwot, które są zapisane na subkoncie w ZUS-ie. Następnie otrzymaną kwotę dzieli się przez współczynnik średniego dalszego trwania życia.
Na czym polega ulga dla seniorów?
Osoby, które zdecydowały się na odroczenie emerytury mogą skorzystać z jeszcze jednego benefitu, a mianowicie ulgi dla pracujących seniorów. Polega ona na zwolnieniu przychodów z podatku dochodowego do kwoty 85 528 zł. Przychody mogą być osiągnięte z pracy na etacie, prowadzenia działalności gospodarczej (dotyczy opodatkowania skalą podatkową, podatkiem liniowym, ryczałtem oraz ulgą IP Box), umowy zlecenia oraz z zasiłku macierzyńskiego. Aby móc skorzystać z ulgi, osoba musi podlegać ubezpieczeniu społecznemu z tytułu uzyskania tych przychodów.
Ulga dla pracujących seniorów przysługuje osobom, które osiągnęły ustawowy wiek emerytalny i nabyły uprawnienia z ZUS-u lub KRUS-u, a mimo to nie pobierają świadczenia. W takim przypadku seniorzy składają PIT-0. Mogą także korzystać z ulgi na bieżąco w ciągu roku, co przełoży się dla nich na wyższe wynagrodzenie.
Jak skorzystać z odroczenia emerytury?
Osoby, które są zdecydowane na odroczenie emerytury w zasadzie nie muszą nic robić. Oczywiście nie składają wniosku o przyznanie świadczenia i pozostają w stosunku pracy lub nadal prowadzą działalność. ZUS nie ma możliwości przyznania emerytury z urzędu, jeśli ktoś jest aktywny zawodowo. Dopóki uprawniony będzie pracował i nie złoży wniosku, dopóty korzysta z odroczenia.
Sporo osób decyduje się na jeszcze inne rozwiązanie, a mianowicie połączenie pobierania świadczenia z pracą na etacie lub prowadzeniem działalności. Aby móc skorzystać z tej opcji, osoby zatrudnione na umowę o pracę muszą rozwiązać stosunek pracy oraz złożyć wniosek o przyznanie emerytury z ZUS na formularzu EMP, dołączając formularz ERP-6. Gdy świadczenie zostanie przyznane, można z powrotem podjąć zatrudnienie. Osoby prowadzące działalność gospodarczą lub pracujące na podstawie umów cywilnoprawnych nie muszą zamykać firmy i wypowiadać umowy, aby otrzymać świadczenie z ZUS-u. Seniorzy, którzy zdecydowali się na pobieranie emerytury i jednoczesną pracę, mają możliwość skorzystania z przeliczenia świadczenia emerytalnego raz na rok lub po zakończeniu zatrudnienia.