Płatnik musi przekazać w nim informację o osobach, za które opłacał składkę na Fundusz Emerytur Pomostowych. Jeśli tego dokumentu nie sporządzi, ZUS może to zrobić za niego.
Obowiązek taki nakłada na niego ustawa o emeryturach pomostowych. Zgodnie z jej przepisami płatnik do 31 marca każdego roku ma obowiązek zgłoszenia danych pracownika, za którego ma obowiązek opłacania składki na Fundusz Emerytur Pomostowych (FEP). Składki te opłaca się za zatrudnionego, który spełnia łącznie dwa warunki: urodził się po 31 grudnia 1948 r. oraz wykonuje prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. [ramki 1 i 2]
W tym terminie zgłoszenia trzeba dokonać zbiorczo za wszystkich pracowników, za których w 2015 r. płatnik opłacił składkę na FEP. Zgłoszenia dokonuje się na druku ZUS ZSWA. Termin 31 marca każdego roku dotyczy przekazania informacji za wszystkich zatrudnionych tego typu, jednak czasem także w trakcie roku płatnik będzie zobowiązany złożyć taki dokument. Takie zgłoszenie trzeba każdorazowo składać do ZUS w ciągu siedmiu dni od zgłoszenia przez pracownika wniosku o emeryturę pomostową. Ponadto w przypadku gdy płatnik ulega likwidacji lub upadłości, powinien złożyć odpowiedni formularz najpóźniej w dniu, w którym przekazuje do ZUS dokumenty wyrejestrowujące.
Co ciekawe, wydaje się, że nawet jeśli płatnik nie złoży w terminie druku ZUS ZSWA, w zasadzie nic mu nie grozi. Teoretycznie tylko można by rozważać, czy takie zaniechanie nie mogłoby zostać uznane za wykroczenie. Jak poinformował nas ZUS, w przypadku nieotrzymania tego dokumenty od płatnika, który w danym roku opłacał składki na FEP, ZUS wszczyna postępowanie wyjaśniające. Nie przekazano nam jednak dokładnych informacji, jak takie postępowanie wygląda. Prawdopodobnie polega na skontaktowaniu się z płatnikiem i ustaleniu przyczyn, dla których zgłoszenie nie zostało złożone. Aby więc uniknąć niepotrzebnych komplikacji, lepiej wymagany druk złożyć. Może się też okazać, że ZUS nie zauważy od razu braku wymaganego druku, ale stwierdzi to dopiero w trakcie postępowania kontrolnego.
Okazuje się, że gdy ZUS stwierdzi brak możliwości uzyskania od płatnika zgłoszenia, może sam je sporządzić z urzędu, o ile posiada wystarczające dane. Powstaje więc pytanie, co oznacza sformułowanie „brak możliwości uzyskania zgłoszenia”. Ustawodawca miał prawdopodobnie na myśli sytuację typu upadłość płatnika lub brak możliwości kontaktu, nie zaś po prostu niesporządzenie dokumentu, bo np. dział kadrowy o tym zapomniał. Zapytaliśmy ZUS, ile zgłoszeń sporządza rocznie z urzędu, jednak nie był w stanie odpowiedzieć nam na to pytanie.
Może się też zdarzyć, że zgłoszenie zawierało błędy. W tym przypadku również nie do końca wiadomo, jakie sankcje czekałyby płatnika, jednak przepisy nakazują poprawienie błędów poprzez złożenie nowego zgłoszenia, już z właściwymi informacjami. Płatnik ma na to siedem dni od wykrycia błędu we własnym zakresie albo od otrzymania takiej informacji od ZUS lub Państwowej Inspekcji Pracy. ZUS jednak może nie tylko poinformować o błędach, ale także wydać stosowną decyzję. Jeśli płatnik otrzyma takie orzeczenie, także ma siedem dni na złożenie prawidłowego druku. Gdy błędy zostały wykryte w trakcie kontroli, płatnik na nieco więcej czasu – musi je poprawić w ciągu 30 dni od doręczenia protokołu kontroli. Podobnie jak w przypadku niezłożenia druku, ZUS może również poprawić błędy z urzędu, jeśli posiada niezbędne dane. ©?
RAMKA 1. Co musi zawierać zgłoszenie
W zgłoszeniu muszą być zawarte:
1) nazwisko i imię pracownika,
2) data urodzenia,
3) numer PESEL, a w razie gdy pracownikowi nie nadano numeru PESEL – seria i numer dowodu osobistego lub paszportu,
4) okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze,
5) kod pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.
RAMKA 2. Definicja ustawowa
Prace w szczególnych warunkach (art. 3 ustawy o emeryturach pomostowych):
● są związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia;
● są wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi;
● mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.
Podstawa prawna
Art. 35, art. 38, art. 39 i art. 98 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 965).
