Samotne wychowanie dzieci jest sporym wyzwaniem nie tylko organizacyjnym czy logistycznym, ale również finansowym. Zaspokojenie potrzeb materialnych młodego człowieka wymaga wielu wyrzeczeń, zwłaszcza w czasach szalejącej inflacji. Warto zatem sprawdzić, z jakich świadczeń może skorzystać samotny rodzic w Polsce.

rozwiń ›

Za osobę samotnie wychowującą dziecko uznaje się nie tylko pannę, kawalera, wdowę czy wdowca, ale również osobę pozostającą w separacji orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu oraz rozwodnika czy rozwódkę. Opiekun prawny, który samotnie wychowuje dziecko, może liczyć na pewne wsparcie od państwa.

Zasiłek rodzinny

1 listopada 2022 rozpoczął się nowy okres zasiłkowy. Wiele polskich rodzin złożyło wnioski, aby otrzymać zasiłki rodzinne lub/i dodatki. Wnioski należy złożyć:

  • w wersji papierowej - w urzędzie gminy lub miasta właściwym ze względu na miejsce zamieszkania zainteresowanych,
  • online przez portal informacyjno - usługowy -> empatia.mpips.gov.pl.

Od 1 listopada 2022 do 31 października 2023 wysokość zasiłku rodzinnego wynosi miesięcznie:

  • 95 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia,
  • 124 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia,
  • 135 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia.

Osoba mająca już prawo do zasiłku rodzinnego może ubiegać się o siedem różnego rodzaju dodatków, w tym o dodatek z tytułu urodzenia dziecka (jednorazowo 1000 złotych), dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego (400 zł miesięcznie) czy dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego (raz w roku szkolnym, 100 zł na dziecko).

Dodatek z tytułu samotnego wychowania dziecka

Wysokość świadczenia wynosi 193 zł miesięcznie na jedno dziecko. Nie więcej niż 386 zł na wszystkie dzieci. Jeżeli dziecko posiada orzeczenie o niepełnosprawności, wsparcie finansowe wzrasta o 80 zł na jedno dziecko. Maksymalna kwota to 160 zł na wszystkie dzieci.

Aby otrzymać zasiłek dla samotnie wychowującego opiekuna prawnego, należy spełnić pewne kryteria. Przede wszystkim rodzicowi nie mogą przysługiwać świadczenia alimentacyjne.

Zasiłek zwany jest potocznie zasiłkiem dla samotnej matki, jednak przysługuje on nie tylko kobietom. Może się o nie ubiegać:

  • matka lub ojciec dziecka,
  • faktyczny opiekun dziecka,
  • opiekun prawny dziecka, który samotnie je wychowuje i nie pobiera alimentów (drugi z rodziców dziecka nie żyje bądź ojciec dziecka pozostaje nieznany),
  • pełnoletniemu do ukończenia 24 roku życia, który uczy się w szkole albo w szkole wyższej, gdy oboje rodzice nie żyją.

Wsparcie finansowe z uwagi na samotne wychowywanie dziecka można otrzymać tylko w sytuacji, gdy zostanie przyznany zasiłek rodzinny. Obowiązuje kryterium dochodowe. Zasiłek rodzinny zostaje przyznany wtedy, gdy dochód na jednego członka rodziny nie przekracza 674 zł. Jeśli dziecko ma orzeczoną niepełnosprawność, dochód na jednego członka rodziny nie może być wyższy niż 764 zł.

Dodatek dla rodziny wielodzietnej

Jeżeli w rodzinie wychowuje się co najmniej trójka dzieci, wówczas rodzic może ubiegać się o dodatek dla rodzin wielodzietnych. Dodatek do zasiłku rodzinnego wynosi 95 zł miesięcznie. Przysługuje na trzecie i kolejne dzieci.

500 plus: Osoba faktycznie zajmująca się dzieckiem, powinna otrzymać świadczenie
500 plus: Osoba faktycznie zajmująca się dzieckiem, powinna otrzymać świadczenie

Zobacz również

Pieniądze z funduszu alimentacyjnego

W sytuacji, kiedy jeden rodzic dziecka uchyla się od płacenia alimentów, a próba uzyskania zasądzonych alimentów jest bezskuteczna, samotnie wychowujący dziecko może starać się uzyskać świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Wychowujący otrzymuje pieniądze i nie musi się ich domagać od drugiego rodzica.

Rodzina 500 Plus

Samotny rodzic może ubiegać się o świadczenia w ramach programu Rodzina 500 Plus na takich samych zasadach jak wszyscy inni rodzice. Nie obowiązują żadne kryteria dochodowe. Świadczenie przysługuje na każde dziecko do ukończenia 18. roku życia, bez względu na dochód. Wystarczy złożyć odpowiedni wniosek:

  • w gminie odpowiedniej do miejsca zamieszkania,
  • za pośrednictwem Poczty Polskiej,
  • przez internet (portal empatia.mrpips.gov.pl, PUE ZUS, ePUAP, bankowość elektroniczna)

Refundacja kosztów opieki

Osoba bezrobotna, która samotnie wychowuje dziecko do lat 6 lub co najmniej jedno niepełnosprawne dziecko do 18 roku życia, może liczyć na tzw. refundację kosztów opieki nad dzieckiem w momencie podjęcia pracy. Wystarczy spełnić kryteria i złożyć wniosek we właściwym powiatowym urzędzie pracy wraz z załącznikami, które potwierdzają poniesione koszta (np. faktura z przedszkola).

Wysokość refundacji będzie adekwatna do przedstawionej dokumentacji w wysokości uzgodnionej, nie wyższej niż 50 proc. zasiłku dla bezrobotnych, o których mowa w art. 72 ust.1 pkt 1 ustawy i promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, na każde dziecko, na opiekę, którego zostały poniesione koszty.

Refundacja przysługuje do sześciu miesięcy w przypadku podjęcia zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub na czas odbywania stażu, szkolenia lub przygotowania zawodowego dorosłych.