Stwierdzono u mnie chorobę zawodową. Choruję od dłuższego czasu. ZUS odmówił mi prawa do renty wypadkowej, twierdząc, że nie jestem niezdolny do pracy. Czy mógł tak stwierdzić, skoro wcześniej wypłacał mi zasiłek wypadkowy?
Prawo do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego oraz renta z tytułu niezdolności do pracy (renta wypadkowa) to dwa niezależne świadczenia, dlatego przyznanie jednego z nich nie oznacza automatycznie prawa do drugiego.
Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (dalej: ustawa wypadkowa) przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego – do ustalenia wysokości tych świadczeń oraz ich wypłaty – stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS, z pewnymi wyjątkami. Co bowiem istotne, renta z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje niezależnie od długości okresu ubezpieczenia wypadkowego oraz bez względu na datę powstania niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową. Podstawą do jej uzyskania będzie zatem wypadek przy pracy albo choroba zawodowa. Przy czym ustawa wypadkowa odwołuje się do definicji choroby zawodowej zawartej w art. 2351 kodeksu pracy. Zgodnie z nim za chorobę zawodową uważa się chorobę wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy. Każdy przypadek podejrzenia choroby zawodowej pracodawca powinien niezwłocznie zgłosić inspektorowi sanitarnemu i okręgowemu inspektorowi pracy.
Jednak jej stwierdzenie nie daje automatycznie podstaw do otrzymania każdego świadczenia określonego w ustawie wypadkowej. Konieczne jest bowiem spełnienie dodatkowych przesłanek.
Jak zwrócił uwagę np. Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z 10 marca 2022 r., sygn. akt III AUa 333/21, o nabyciu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (w tym renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej chorobą zawodową) samo stwierdzenie choroby zawodowej nie jest równoznaczne z nabyciem prawa do renty z tego tytułu. Z kolei o niezdolności do pracy – w tym również niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową – nie decyduje samo występowanie schorzeń, lecz ocena, czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy.
Zastosowanie ma tutaj art. 12 ustawy emerytalnej. Zgodnie z ust. 1 tego przepisu niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, zaś częściowo niezdolną do pracy jest zaś osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.
W opisywanej sytuacji wnioskodawca może jedynie złożyć odwołanie od decyzji ZUS i wnioskować o powołanie biegłego lekarza odpowiedniej specjalności. Biegły oceni stopień niezdolności do pracy wywołany chorobą zawodową, przy ocenie tej nie będzie miało jednak znaczenia pobieranie zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego. ©℗
Podstawa prawna
• art. 17 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1205; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 655)
• art. 12 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 504)
• art. 2351 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 655)
