Subskrybuj nas na Youtube
Przepis zakładający, że jeśli opóźnienie w zapłacie dotyczy kwoty mniejszej niż 2 proc. należnych za dany miesiąc składek, nie doszło do nieterminowego poniesienia kosztów płacy, ma zastosowanie również do drobnej niedopłaty podatku. Taką wykładnię przepisów przedstawił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.
WSA rozpatrywał skargę złożoną przez pracodawcę w sprawie, o której pisaliśmy na w DGP nr 72/2021 – „(Zbyt) dotkliwa kara za błąd w przelewie”. Dotyczyła ona firmy, w której w 2019 r. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) kontrolował zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych (ZFRON). W wyniku kontroli ujawniono, że pracodawca przelał zbyt małą kwotę zaliczek podatkowych za lipiec 2018 r. na konto ZFRON. Osoba wykonująca przelew pomyliła się i przestawiła dwie cyfry w przelewie, w efekcie czego powstała niedopłata w wysokości 18 zł. Pracodawca od razu wpłacił brakującą kwotę na ZFRON. Jednocześnie 30 proc. jej wysokości wpłacił do PFRON, bo taka sankcja jest przewidziana w przypadku nieterminowego przekazania środków na ZFRON (wpłacenie niewłaściwej kwoty jest również traktowane jako naruszenie wymogu terminowości).
Jednak PFRON uznał, że jest to nieterminowe poniesienie kosztów płacy, których podatek jest integralną częścią. Jest to kluczowa kwestia dla otrzymywania dopłat do pensji niepełnosprawnych pracowników. Artykuł 26a ust. 1a1 pkt 3 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 573 ze zm.) przewiduje bowiem, że gdy koszty płacy są ponoszone z uchybieniem wynikającym z odrębnych przepisów przekraczającym 14 dni, nie przysługuje dofinansowanie do wynagrodzenia osoby z dysfunkcją zdrowotną. Jedyny wyjątek od tej zasady dotyczy opłaconych z opóźnieniem składek do ZUS, pod warunkiem że niedopłata nie przekracza 2 proc. należności na ubezpieczenia społeczne za dany miesiąc, na co wskazuje art. 26a ust 1a2 ustawy. PFRON wezwał więc pracodawcę do zwrotu dofinansowań wypłaconych za lipiec 2018 r. w wysokości 101 tys. zł.
Pracodawca bronił się, że zbyt niska wpłata na ZFRON była wynikiem zwykłego błędu, a kara jest niewspółmiernie surowa do skali uchybienia, ale PFRON stał na stanowisku, że art. 26a ust. 1a1 zawiera jednoznaczne i niebudzące wątpliwości zapisy – do stwierdzenia, że doszło do nieterminowego poniesienia kosztów płacy, wystarczy, że pracodawca którykolwiek z ich składników uiści z opóźnieniem.
WSA: art. 26a ust. 1a2 należy interpretować z uwzględnieniem wykładni celowościowej, a nie literalnie
Firma złożyła na decyzję PFRON skargę do WSA. Zarzuciła w niej funduszowi m.in., że nakazał zwrot dopłat, choć nieterminowa wpłata na ZFRON jest zagrożona inną sankcją, oraz to, że w toku postępowania nie sprawdził, czy zapłacone nieterminowo zaliczki podatkowe dotyczyły niepełnosprawnych pracowników, bo to ich obejmuje wymóg określony w art. 26a ust. 1a1 pkt 3 ustawy.
WSA przyznał rację pracodawcy i uchylił decyzję PFRON. W jego ocenie oparcie się wyłącznie na językowej wykładni art. 26a ust. 1a2 prowadzi do konkluzji, których nie można pogodzić z konstytucyjnymi zasadami praworządności i równości. Sąd podkreślił, że art. 26a ust. 1a1 pkt 3 mówi, że wszystkie koszty płacy powinny być ponoszone terminowo, a pomoc na zatrudnienie odnosi się do wynagrodzeń, a nie tylko do należności składkowych niepełnosprawnych pracowników. Zdaniem WSA trudno znaleźć racjonalne wytłumaczenie, czemu drobne niedopłaty mogą dotyczyć jedynie składek, skoro obowiązek ich opłacenia ma równie istotne znaczenie jak wynagrodzeń brutto. To oznacza, że art. 26a ust. 1a2 nie należy interpretować zgodnie z jego literalną treścią, ale z uwzględnieniem wykładni celowościowej. W związku z tym także zapłacenie zaliczek na podatek dochodowy z uchybieniem terminów, jeśli dotyczy kwoty niższej niż 2 proc. (a tak było w przypadku tego pracodawcy), nie może wiązać się z koniecznością zwrotu dofinansowań do wynagrodzeń.
– Jest to przełomowy wyrok, choć jego uzasadnienie poszło w innym kierunku, niż wskazywały na to zawarte w skardze zarzuty – mówi Edyta Sieradzka, wiceprezes Ogólnopolskiej Bazy Pracodawców Osób Niepełnosprawnych.
WSA nie odniósł się w ogóle do kwestii podwójnego karania firmy (wpłatą 30 proc. niedopłaty na PFRON i żądaniem zwrotu dopłat), nie wziął też pod uwagę dotychczasowego orzecznictwa. Wynika z niego, że nieterminowe ponoszenie kosztów płacy obejmuje tylko niepełnosprawnych pracowników i PFRON powinien najpierw ustalić, w przypadku jakich osób powstała niedopłata podatku, a dopiero potem ewentualnie domagać się oddania dofinansowań.
Wyrok nie kończy sporu, bo PFRON złożył od niego skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego.©℗
ORZECZNICTWO
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 11 stycznia 2022 r., sygn. akt V SA/Wa 1329/21. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
