Dodatkowe świadczenia wypłacone emerytom i rencistom nie będą traktowane jako ich dochód wszędzie tam, gdzie przepisy będą odwoływać się do dochodu obowiązującego w świadczeniach rodzinnych. Będzie to dotyczyć np. dodatków osłonowych.

Stanie się tak dzięki przyjętemu przez rząd projektowi ustawy o kolejnym w 2022 r. dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów, czyli 14. emeryturze. Zgodnie z art. 8 nie wlicza się ona do dochodu, o którym mowa w ustawach: o dodatkach mieszkaniowych, o pomocy społecznej oraz o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (tzw. 500+ dla osób niepełnosprawnych). Artykuł 9 projektu stanowi, że do dochodu, o którym mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 615), nie wlicza się wypłaconej kwoty dodatkowego świadczenia. Taki sam zapis znajdzie się w nowelizowanym w ramach tego projektu art. 10 ustawy z 9 stycznia 2020 r. o dodatkowym rocznym świadczeniu dla emerytów i rencistów (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1808 ze zm.), czyli 13. emeryturze, oraz w art. 10 ustawy z 21 stycznia 2021 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów (Dz.U. poz. 432). Obecne brzmienie obydwu przepisów wskazuje, że ustalając prawo do świadczeń rodzinnych oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego, do dochodu członka rodziny nie wlicza się 13. i 14. emerytury.
Zmiana treści obydwu art. 10 jest kluczowa z punktu widzenia wątpliwości, które pojawiły się przy okazji przyznawania przez gminy dodatku osłonowego. Został on wprowadzony w tym roku, aby łagodzić skutki wzrostu cen prądu dla rodzin o najniższych dochodach. Wątpliwości dotyczą tego, czy 13. i 14. emerytura powinny być uwzględniane do kryterium dochodowego, które musi być spełnione do uzyskania tego dodatku. Wprawdzie ustawa z 17 grudnia 2021 r. o dodatku osłonowym (Dz.U. z 2022 r. poz. 1 ze zm.) nakazuje stosowanie odpowiednich przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych, ale problem w tym, że wyłączenie 13. i 14. emerytury jest zawarte nie w tej ustawie, ale we wspomnianych ustawach z 9 stycznia 2020 r. i 21 stycznia 2021 r., a ich art. 10 mówi wprost, że wyłączenie dotyczy ustalania prawa do świadczeń rodzinnych i świadczeń z FA.
W związku z tymi wątpliwościami Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej wyjaśniło, że 13. i 14. emerytura nie są dochodem i nie mają wpływu na prawo do dodatku osłonowego. To nie zakończyło sprawy – część gmin stosowała się wprost do przepisów, a inne postępowały tak, jak wynikało ze stanowiska resortu rodziny (pisaliśmy o tym w DGP „O dodatku osłonowym dla emeryta zdecyduje miejsce zamieszkania” nr 37/2022).
– Zaproponowana zmiana przepisów rozwiązuje problem i jeśli jakakolwiek ustawa, nie tylko w sprawie dodatków osłonowych, będzie przy ustalaniu sytuacji dochodowej rodziny odwoływać się do art. 3 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, będzie to oznaczać, że 13. i 14. emerytura nie będą traktowane jako dochód – mówi Bogumiła Jastrzębska, kierownik działu świadczeń rodzinnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej (MOPS) w Katowicach.
– Dobrze, że ta sprawa zostanie uregulowana ustawowo, bo to zapewni jednolity sposób postępowania urzędów w całym kraju. Zmiana art. 10 w ustawach o 13. i 14. emeryturze wyraźnie pokazuje, że zastrzeżenia tych, które nie widziały podstawy prawnej, do pomijania ich kwot, były zasadne – dodaje Damian Napierała, zastępca dyrektora Poznańskiego Centrum Świadczeń.
– Szkoda, że nowelizacja pojawia się tak późno, bo najwięcej wniosków o dodatek wpływało w styczniu i lutym, choć teraz również są składane – wskazuje Edyta Ciesielska, kierownik działu świadczeń rodzinnych MOPR w Kielcach.
Jeśli będą one rozpatrywane po wejściu ustawy w życie (ma to nastąpić po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw), dodatkowe świadczenie uzyskane przez emerytów i rencistów nie będzie miało znaczenia przy przyznawaniu dodatku osłonowego.©℗
Etap legislacyjny
Projekt ustawy przed I czytaniem w Sejmie