Od dnia 1 stycznia 2022 r., zmianie ulegną zasady obliczania okresu zasiłkowego, czyli czasu niezdolności do pracy, za który ZUS wypłaci zasiłek chorobowy. Nowelizacja przepisów nie tylko znacząco skróci okres zasiłkowy, ale także sprawi, że w niektórych przypadkach prawo zadziała wstecz!

Jak jest obecnie?

Na gruncie jeszcze obowiązujących przepisów, okres zasiłkowy wynosi 182 dni. Liczba dni pozostanie niezmienna nawet po nowelizacji. Zmieni się jednak sposób zliczania niezdolności do pracy, co znacznie wpłynie na długość pobierania zasiłku chorobowego. Obecnie długość okresu zasiłkowego zależy od jednostki chorobowej. Innymi słowy, to czy okresy kolejnych niezdolności do pracy będą do siebie zliczane, zależy nie tylko od przerwy pomiędzy nimi, ale także od rodzaju choroby. Aktualnie, nawet jednodniowa przerwa pomiędzy różnymi chorobami powoduje, że okres zasiłkowy jest liczony od początku. Jeżeli natomiast niezdolność do pracy spowodowana jest tą samą chorobą, np. anginą, a przerwa między chorobami była krótsza niż 60 dni, wtedy okres zasiłkowy podlega zsumowaniu.

Pan Marek w dniu 17 sierpnia 2021 r. dostał zwolnienie lekarskie do dnia 29 sierpnia 2021 r. z powodu zatrucia pokarmowego (13 dni). W dniu 5 września 2021 r., Pan Marek znów stał się niezdolny do pracy z powodu kolki nerkowej i otrzymał zwolnienie chorobowe do dnia 19 września 2021 r. (15 dni).

Rozwiązanie według aktualnego stanu prawnego:

Przerwa między niezdolnościami do pracy przypadająca w okresie od dnia 29 sierpnia 2021 r. do dnia 5 września 2021 r. oraz różne jednostki chorobowe powodują, że okres zasiłkowy będzie liczony na nowo, co oznacza, że z tytułu kolki nerkowej Pan Marek może pobierać zasiłek przez okres 182 dni.

Firma szybciej zwolni pracownika z powodu długotrwałych chorób
Firma szybciej zwolni pracownika z powodu długotrwałych chorób

Zobacz również

Rozwiązanie po nowelizacji:

Przerwa między niezdolnościami do pracy przypadająca w okresie od dnia 29 sierpnia 2021 r. do dnia 5 września 2021 r. oraz różne jednostki chorobowe powodują, że niezdolność do pracy nie wpłynęła na sposób obliczania okresu zasiłkowego. Oznacza to, że okres kolejnych niezdolności do pracy należy do siebie zsumować. Innymi słowy, Panu Markowi pozostaną jeszcze 154 dni okresu zasiłkowego (182 - 13 - 15).

Jak liczyć okres zasiłkowy na przełomie roku, po wejściu w życie nowelizacji ustawy zasiłkowej?

Zgodnie z przepisami przejściowymi zasiłki oraz świadczenie rehabilitacyjne, do których prawo powstało przed dniem 1 stycznia 2022 r., wypłaca się na zasadach dotychczasowych za cały okres nieprzerwanej niezdolności do pracy.

Pani Ola w okresie od dnia 20 grudnia 2021 r. do dnia 31 stycznia 2022 r., stała się niezdolna do pracy z powodu złamania nogi. Pani Ola do dnia 30 listopada 2021 r., wykorzystała 182 dni okresu zasiłkowego z powodu załamania nerwowego. Mimo, iż od nowego roku zmieniły się zasady ustalania okresu zasiłkowego, Pani Ola nabędzie prawo do zasiłku za okres od dnia 1 stycznia do dnia 31 stycznia 2022 r. z powodu złamania nogi, ponieważ kontynuuje niezdolność do pracy, która powstała jeszcze przed dniem 1 stycznia 2022 roku.

W najgorszej sytuacji będą osoby chorujące na przełomie roku, które w 2021 r. wykorzystały niemalże cały okres zasiłkowy. Ustawodawca nie przewidział przepisów przejściowych, które chroniłyby ubezpieczonych, których niezdolność do pracy przypadła na przełomie roku. W konsekwencji czego, może dojść do sytuacji, w której osoba ubezpieczona nie otrzyma świadczenia w 2022 r. na skutek przebywania w zeszłym roku na zasiłku chorobowym. Taka sytuacja powstanie, jeśli pomiędzy chorobami nie wystąpi przeprawa co najmniej 60 dni. Wówczas niezdolności do pracy, które dotyczyły 2021 r. będą sumowane, co w praktyce będzie oznaczać, że zasady ustalania okresów zasiłkowych obowiązujące od nowego roku, zaczną działać wstecz.

Pani Krystyna na dzień 20 grudnia 2021 r. miała wykorzystanych 182 dni okresu zasiłkowego z powodu urazu kolana. W dniu 6 stycznia 2022 r., Pani Krystyna ponownie stała się niezdolna do pracy w skutek zakażenia COVID-19 i otrzymała zwolnienie lekarskie do dnia 30 marca 2022 r. Od dnia 1 stycznia 2022 r. okresy niezdolności do pracy, pomiędzy którymi przerwa wynosiła mniej niż 60 dni należy sumować. Pani Krystyna nie nabędzie prawa do zasiłku, ponieważ w 2021 r. wykorzystała 182 dni, a pomiędzy niezdolnościami do pracy nie upłynęło 60 dni, zatem Pani Krystyna nie ma prawa do nowego okresu zasiłkowego. W poprzednim stanie prawnym, Pani Krystyna nabyłaby prawo do wynagrodzenia chorobowego, a następnie mogłaby nabyć prawo do zasiłku chorobowego.

Osoba, która wykorzysta okres zasiłkowy ma prawo złożyć do ZUS wniosek o świadczenie rehabilitacyjne. Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonym, którzy rokują odzyskanie zdolności do pracy, jednak o tym orzeka lekarz orzecznik ZUS.

Nowelizacja ustawy zasiłkowej w teorii ma zacząć obowiązywać od dnia 1 stycznia 2022 r. Jednak w stosunku do ubezpieczonych, którzy zachorują na przełomie roku, a wcześniej przebywały na zwolnieniu lekarskim będzie skutkowała pozbawieniem ich prawa do zasiłku chorobowego i wynagrodzenia.

Podstawa prawna: art. 8-9 z dnia 25 czerwca 1999 r. ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – Dz. U z 2021 r. poz. 1133.

dr Katarzyna Kalata – prawnik HR LEX Sp. z o.o.