Nowe zasady ustalania podstawy wymiaru zasiłku, jeśli występuje przerwa pomiędzy chorobami

Podstawy wymiaru zasiłku nie ustala się na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków, nie było przerwy w wysokości 3 miesięcy kalendarzowych. Od stycznia 2022 r., podstawę wymiaru zasiłku trzeba będzie obliczyć od nowa, jeśli przerwa w zasiłkach przekroczy jeden miesiąc, co w większości przypadków spowoduje obniżenie zasiłków wypłacanych przez ZUS.

Podstawę wymiaru zasiłku, co do zasady ustala się z 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających niezdolność do pracy. Natomiast podstawy wymiaru zasiłku nie ustala
się na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż trzy miesiące kalendarzowe (art. 43 ustawy o świadczeniach pieniężnych
z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa; dalej: „ustawa zasiłkowa”). Nie ma znaczenia w tym przypadku rodzaj pobranego zasiłku. Zatem aktualnie możliwa jest taka sytuacja, że ubezpieczony przez wiele lat pobiera zasiłek od podstawy zadeklarowanej- w przypadku osób prowadzących działalność, np. tylko w jednym miesiącu. Taka sama sytuacja może mieć miejsce w stosunku do pracowników, np. przebywających na wieloletnich zasiłkach z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem, czy niezdolności do pracy spowodowanej ciążą. Wówczas taki zasiłek w wielu przypadkach nie rekompensuje utraconego dochodu na skutek doznanej niezdolności do pracy, bowiem zasiłki mogą być znacząco zawyżone lub zaniżone.

PRZYKŁAD:

Pan Jan prowadził działalność gospodarczą od listopada 2015 r., a wcześniej był zatrudniony na podstawie umowy o pracę. W listopadzie zadeklarował maksymalną podstawę wymiaru składek w kwocie 7 800,00 zł brutto. Pan Jan był niezdolny do pracy w okresie:

- od dnia 27 grudnia 2015 r. do dnia 7 czerwca 2016 r.,

- od dnia 17 września 2016 r. do dnia 27 grudnia 2016 r.,

- od dnia 22 marca 2017 r. do dnia 24 maja 2017 r.,

- od dnia 26 sierpnia 2017 r. do dnia 2 września 2017 r.,

- od dnia 22 grudnia 2017 r. do dnia 31 maja 2018 r.,

- od dnia 21 sierpnia 2018 r. do dnia 26 października 2018 r.,

- od dnia 8 stycznia 2019 r. do dnia 5 stycznia 2020 r.,

- od dnia 10 kwietnia 2021 r. do dnia 12 kwietnia 2021 r.,

- w dniu 29 lipca 2021 r.,

- od dnia 22 października 2021 r. do dnia 23 października 2021 r.

Pomiędzy wszystkim niezdolnościami do pracy, nie minęły 3 miesiące kalendarzowe, zatem podstawę przez cały okres niezdolności do pracy stanowi zadeklarowana kwota z listopada 2018 r., tj. 7 800,00 zł -13,71% = 6 730,62 zł.

Od dnia 1 stycznia 2022 r., podstawę wymiaru zasiłku będzie ustalało się na nowo, jeśli wystąpi przerwa pomiędzy niezdolnościami do pracy wynosząca co najmniej 1 miesiąc.

PRZYKŁAD po zmianie przepisów:

• od dnia 20 czerwca 2021 r. do dnia 25 czerwca 2021 r.;
• w dniu 30 września 2021 r.

• 3 451,60 zł (4 000,00 zł – 13,71%) + 862,90 zł (1 000,00 zł – 13,71%) = 4 314,50 zł, tj. podstawa wymiaru zasiłku

Powyższe zasady nie mają i nie będą miały zastosowania, jeśli pomiędzy okresami pobierania zasiłków będzie miała miejsce zmiana wymiaru czasu pracy. Nie ma w tym przypadku znaczenia, czy było zwiększenie wymiaru czasu pracy, czy obniżenie. W razie zmiany umowy o pracę (lub innego aktu, na podstawie, którego powstał stosunek pracy), polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru zasiłku stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy (art. 40 ustawy zasiłkowej).

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 19, 36 oraz 43 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 870).

Autorka: Katarzyna Kalata HR Lex