Uregulowanie zbiegów tytułów ubezpieczenia z ZUS i KRUS oraz większa ochrona wypadkowa dzieci pomagających w gospodarstwie rolnym – to niektóre zmiany, które mają znaleźć się w projekcie nowelizacji.
Chodzi o ustawę o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotowało propozycje, których głównym celem ma być usunięcie mankamentów w obowiązujących rozwiązaniach w tej kwestii. Zapytaliśmy resort, o jakie zmiany konkretnie chodzi, ale dotychczas nie otrzymaliśmy odpowiedzi. Z założeń do projektu wynika jedynie, że ma on przede wszystkim na celu uregulowanie kwestii związanych ze zbiegiem tytułów ubezpieczenia z rolniczego i powszechnego systemu ubezpieczeń społecznych. Obecnie regułą jest bowiem utrata ubezpieczenia rolniczego przez osobę, która wchodzi do systemu powszechnego.
Doktor Tomasz Lasocki z Wydziału Prawa i Administracji UW prognozuje, że kierunki zmian mogą być dwa. – Pierwszy to zaostrzenie przepisów poprzez likwidację obecnych wyjątków, aby w KRUS było jeszcze mniej osób. Drugi, bardziej prawdopodobny, to harmonizacja tych dwóch systemów, żeby płynnie można było godzić pracę w systemie powszechnym z uprawnieniami rolniczymi. Obecnie bowiem częstą praktyką jest nielegalne zatrudnienie w obawie przed utratą ubezpieczenia w KRUS. Harmonizacja systemów musi objąć również łączenie uprawnień z systemu ogólnego i rolniczego, co dzisiaj jest problematyczne. Zadanie nie będzie łatwe, ponieważ rolnicze emerytury z założenia w 90 proc. są pokrywane z pieniędzy budżetowych – wyjaśnia ekspert.
W projekcie zapowiedziano też stały mechanizm chroniący dzieci świadczące pomoc w gospodarstwie rolnym ze względu na możliwy wypadek przy pracy rolniczej.
– Obecnie funkcjonuje pojęcie domownika, który może być zgłoszony do ubezpieczenia. Być może projektodawcy chcą stworzyć nowy tytuł obejmujący również osoby, które nie ukończyły 16. roku życia. Ewentualnie wprowadzić rozwiązanie, zgodnie z którym prawo do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego będzie miało również dziecko rolnika, które pomaga w gospodarstwie. Będzie to oznaczało rozszerzenie kręgu uprawnionych do świadczeń z tego tytułu – prognozuje dr Lasocki.
Nowela ma także dostosować przepisy o ubezpieczeniu społecznym rolników do praktyki wynikającej z orzecznictwa sądowego, a także ze stosowania tych regulacji przez KRUS i dostrzeżonych przez organ problemów.
