Nasz zleceniobiorca wykonywał pracę magazyniera. W wyniku wypadku drogowego doznał urazu kręgosłupa. Po przeprowadzonym zabiegu operacyjnym stwierdzono, że musi zostać poddany rehabilitacji i dopiero wówczas będzie miał szansę na odzyskanie zdolności do pracy w dotychczasowym zawodzie. Psycholog stwierdził, że odsunięcie go w ogóle od pracy spowoduje, iż nigdy już nie będzie miał szans na wykonywanie jakiejkolwiek pracy. W związku z tym stworzono dla niego w zakładzie specjalne stanowisko (ma wykonywać pracę konserwatora), aby mógł pracować i jednocześnie odbywać rehabilitację. Wynagrodzenie przed wypadkiem, stanowiące podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, wynosiło 3900 zł, a na obecnie wykonywanym stanowisku kwota tego wynagrodzenia będzie wynosiła 2800 zł. Czy może otrzymać zasiłek wyrównawczy?

Zasiłek wyrównawczy to specjalny rodzaj świadczenia z ubezpieczenia chorobowego określony w art. 23 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa). Przysługuje on pracownikowi ze zmniejszoną sprawnością do pracy, wykonującemu pracę w zakładowym lub międzyzakładowym ośrodku rehabilitacji zawodowej lub u pracodawcy na wyodrębnionym stanowisku pracy dostosowanym do potrzeb adaptacji lub przyuczenia do określonej pracy, jeżeli jego miesięczne wynagrodzenie osiągane podczas rehabilitacji będzie niższe od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Rehabilitacji zawodowej są poddawani pracownicy ze zmniejszoną sprawnością, którzy utracili czasowo zdolność do pracy i wymagają adaptacji do pracy. Ustawa zasiłkowa posługuje się wyrażeniem „pracownik”, dlatego w opisywanym przypadku zleceniobiorca zasiłku nie otrzyma.
Różnica w zarobkach
Zasiłek wyrównawczy stanowi różnicę między przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem pracownika ustalonym dla potrzeb obliczenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego a miesięcznym wynagrodzeniem osiągniętym w czasie przechodzenia rehabilitacji. Jeśli jednak pracownik przepracowałby tylko część miesiąca wskutek nieobecności w pracy z przyczyn usprawiedliwionych, to zasiłek za ten miesiąc przysługiwałby w wysokości różnicy między przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem ustalonym zgodnie z zasadami określonymi w art. 36‒42 ustawy zasiłkowej, zmniejszonym o jedną trzydziestą część za każdy dzień tej nieobecności, a wynagrodzeniem osiągniętym w tym miesiącu.
24 miesiące – przez taki maksymalny czas pracownik może pobierać zasiłek wyrównawczy
Jednak o potrzebie przeprowadzenia rehabilitacji zawodowej, a co za tym idzie ‒ o konieczności wypłaty zasiłku wyrównawczego ‒ nie zdecyduje dowolny lekarz, ale wojewódzki ośrodek medycyny pracy lub lekarz orzecznik ZUS. Od orzeczenia lekarza orzecznika ubezpieczonemu przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej ZUS w ciągu 14 dni od dnia doręczenia tego orzeczenia. Sprzeciw wnosi się za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS właściwej ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej. Komisja lekarska nie rozpatruje sprzeciwu wniesionego po terminie. Jednak w uzasadnionych przypadkach ZUS może przywrócić termin na wniesienie sprzeciwu.
Prezes ZUS może zgłosić zarzut wadliwości orzeczenia lekarza orzecznika w terminie i na zasadach przewidzianych w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Zakończenie w każdej chwili
Zgodnie z ogólną zasadą zasiłek ten przysługuje przez okres rehabilitacji zawodowej. Jednak trzeba zaznaczyć, że prawo do tego zasiłku ustaje nie później niż po 24 miesiącach od dnia, w którym pracownik podjął rehabilitację. Zasiłek może zostać wstrzymany w sytuacji, gdy lekarz orzecznik ZUS wyda orzeczenie, że rehabilitacja jest niecelowa.
Ponadto zasiłek nie przysługuje ubezpieczonemu będącemu pracownikiem, uprawnionemu do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. Nie ma przy tym znaczenia, że pracownik opłacał składki na ubezpieczenie chorobowe
Podstawa prawna
•art. 23‒25 oraz 36‒42 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 870; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2112)