Subskrybuj nas na Youtube
Zwróciłem się do ZUS o powtórne przeliczenie emerytury i jej podwyższenie – opowiada pan Leonard. – Spotkałem się z odmową, choć wielu znajomych dostało podwyżki po przeliczeniu. Ja przepracowałem 37 lat składkowych i przeszedłem na emeryturę 1 września 2005 r. Później jeszcze pracowałem na podstawie umowy zlecenia przez kolejne 6 miesięcy, to znaczy do końca lutego 2006 r. ZUS twierdzi, że to nie jest wystarczający powód, by przeliczyć moją emeryturę, ponieważ urodziłem się w 1948 r. Dlaczego? – pyta zmartwiony emeryt.
Próbując wyjaśnić wątpliwości pana Leonarda, przypomnijmy podstawowe wiadomości na temat emerytur ustalanych według dotychczasowych lub starych zasad, czyli dla osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r. Wysokość ich emerytury uzależniona jest od:
● wysokości podstawy wymiaru,
● okresów składkowych i nieskładkowych (w dużym uproszczeniu – stażu pracy),
● kwoty bazowej w dniu uzyskania prawa do świadczenia.
Podstawę wymiaru emerytury stanowi przeciętna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok przejścia na emeryturę, lub z 20 lat kalendarzowych dowolnie wybranych z całego okresu zatrudnienia.
Kwota bazowa jest równa przeciętnemu wynagrodzeniu (po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne) w poprzednim roku kalendarzowym. Kwota bazowa jest ustalana corocznie 1 marca. Od 1 marca 2013 r. wynosi 3080,84 zł.
Emerytura wg dotychczasowych (czyli starych) zasad wynosi:
● 24 proc. kwoty bazowej, plus
● 1,3 proc. podstawy wymiaru za każdy rok składkowy, z uwzględnieniem pełnych miesięcy, plus
● po 0,7 proc. podstawy wymiaru za każdy rok nieskładkowy z uwzględnieniem pełnych miesięcy; okresy nieskładkowe uwzględnia się w wymiarze, który nie przekracza 1/3 okresów składkowych.
Osoby, które po przyznaniu emerytury pracowały zarobkowo i z tego tytułu podlegały ubezpieczeniu społecznemu, mogą złożyć wniosek o przeliczenie świadczenia przez doliczenie dodatkowych okresów składkowych i nieskładkowych, przeliczenie podstawy wymiaru emerytury z uwzględnieniem zarobków uzyskanych po przyznaniu emerytury lub przez doliczenie składek zewidencjonowanych na koncie po dniu ustalenia prawa do emerytury.
Z kolei osoby, które uzyskały prawo do emerytury wcześniejszej, mogą ubiegać się o wyliczenie kolejnej emerytury z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego pod jednym warunkiem – zainteresowany po nabyciu uprawnień do wcześniejszej emerytury musiał podlegać ubezpieczeniu społecznemu przez co najmniej 30 miesięcy. Wtedy część socjalną emerytury wynoszącą 24 proc. kwoty bazowej oblicza się od kwoty bazowej obowiązującej w dniu przyznania kolejnej emerytury, natomiast część należną za okresy składkowe i nieskładkowe oblicza się od zwaloryzowanej podstawy wymiaru poprzednio przyznanego świadczenia.
/>
PORADA EKSPERTA
Radosław Milczarski, Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Plan Leonard, urodzony w 1948 r., uzyskał emeryturę w 2005 r., a więc w wieku 57 lat. Gdyby po przyznaniu wcześniejszej emerytury pracował jeszcze przez okres co najmniej 30 miesięcy, wówczas ZUS przyznając emeryturę (na jego wniosek) z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, obliczyłby część socjalną emerytury od kwoty bazowej obowiązującej w dniu powstania prawa do tego świadczenia. Przepracował jednak tylko 6 miesięcy, więc takiej możliwości nie ma. Natomiast osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r., które uzyskały wcześniejszą emeryturę obliczoną według dotychczasowych zasad, mogą po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego uzyskać emeryturę obliczoną według nowych zasad. Zawsze jednak wypłacana jest emerytura wyższa lub wybrana przez zainteresowanego.
Podstawa prawna
Art. 108–114 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 ze zm.).
