Ireneusz Pinkosz, jako funkcjonariusz na stanowisku komendanta zmiany w Straży Ochrony Kolei, domaga się wpisania go do ewidencji pracowników wykonujących prace o szczególnym charakterze. Ponieważ pracodawca nie umieścił go w wykazie, skorzystał z możliwości wskazanej w art. 4 ust. 6 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. nr 237, poz. 1656 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem pracownikowi przysługuje skarga do PIP. Ta jednak umorzyła postępowanie. Zainteresowany nie dał za wygraną i skierował sprawę na drogę sądową. Wojewódzki sąd administracyjny przyznał mu rację, uchylając decyzję okręgowego inspektora pracy o umorzeniu sprawy (wyrok z 13 lutego 2012 roku, sygn. akt II Sa/Wa 2087/ 11). Wyrok niestety niewiele zmienił w jego sytuacji. Po tym, jak sprawa ponownie wróciła do rozpatrzenia przez PIP, ta po raz kolejny ją umorzyła.
Do emerytury pomostowej potrzebne jest zaświadczenie lekarskie

Zobacz również
– Nie rozumiem, dlaczego tak się dzieje. Przecież wykonuję pracę w szczególnym charakterze. Ta polega na ochronie mienia kolejowego, zapewnieniu bezpieczeństwa, a także ochronie życia i zdrowia osób korzystających z kolei. Dodatkowo jestem odpowiedzialny za broń palną – zauważa Ireneusz Pinkosz.
Osoba zatrudniona na takim stanowisku, w przypadku pogorszenia stanu zdrowia fizycznego i psychicznego, traci prawo do posługiwania się bronią palną – a to jest równoważne ze zwolnieniem ze służby.
– Dla takich osób miały być emerytury pomostowe. Dlatego funkcjonariusze SOK zostali wpisani do załącznika do ustawy – złości się Ireneusz Pinkosz.
Takiego stanowiska nie podziela departament prawny Głównego Inspektoratu Pracy. W sprawach o umorzenie postępowania ma zastosowanie art. 105 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071 z późn. zm.). Potwierdził to wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (z 19 kwietnia 2011 r., sygn. akt I OSK 1969/10). Zgodnie z nim jeśli pracownik wniesie skargę na nieujęcie przez pracodawcę jego stanowiska pracy w rejestrze uprawnionych do pomostówek, wszczęte postępowanie należy umorzyć.
Nakaz wpisania pracownika do wyżej wymienionego wykazu dotyczy tylko sytuacji, kiedy dane stanowisko pracy zostało przez pracodawcę do niego włączone. A mimo to sam pracownik nie został wciągnięty do ewidencji. Natomiast w postępowaniu kontrolnym inspekcja nie może rozstrzygać o charakterze jego pracy i przesądzać o okolicznościach decydujących o objęciu pracownika obowiązkami wynikającymi z przepisów emerytalnych.

Wyjaśnienie Departamentu Prawnego Państwowej Inspekcji pracy

GNP-426-4560-33-1/12/PE/RP

W odpowiedzi na pismo dotyczące emerytur pomostowych, uprzejmie informuję.

Zgodnie z art. 12 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. z 2012r. poz. 404 z późn. zm.) w postępowaniu przed organami Państwowej Inspekcji Pracy w sprawach nieuregulowanych w ustawie bądź przepisach wydanych na jej podstawie albo w przepisach szczególnych stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.)

Ww. przepisy stosuje się również w postępowaniu w sprawach nakazania wpisania pracownika do ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Zatem zastosowanie w tych sprawach ma art. 105 k.p.a. Przepis ten stanowi, że gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe w całości albo w części, organ administracji publicznej wydaje decyzję o umorzeniu postępowania odpowiednio w całości albo w części. Art. 105 § 2 k.p.a. stanowi, że organ administracji publicznej może umorzyć postępowanie, jeżeli wystąpi o to strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz gdy nie jest to sprzeczne z interesem społecznym.

Należy wyjaśnić, że ww. przepis będzie miał zastosowanie w każdej sytuacji gdy postępowanie stanie się bezprzedmiotowe po jego wszczęciu - np. w sytuacji wpisania skarżącego pracownika do ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, za których jest przewidziany obowiązek opłacania składek na FEP przed wydaniem decyzji w sprawie nakazania wpisania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 29 września 2011 r. sygn. akt II SA/Po 545/11 wyjaśnił, że organy inspekcji pracy - otrzymawszy skargę pracownika złożoną w oparciu o art. 41 ust. 6 ustawy o emeryturach pomostowych - obowiązane są wszcząć postępowanie kontrolne na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9a ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy. Postępowanie to może zakończyć się wydaniem nakazu wpisania do ewidencji na podstawie art. 11a ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, jeżeli dane stanowisko pracy zostało przez samego pracodawcę zaliczone do wykazu stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, a pomimo to pracownik - spełniający wszystkie warunki do objęcia go obowiązkiem opłacania składek na Fundusz Emerytur Pomostowych - nie został wciągnięty do ewidencji. Nadto nakaz może być wydany w sytuacji, jeżeli w wyniku decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (art. 38 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) ustalone zostanie, że pracownik zatrudniony na danym stanowisku spełnia warunki do objęcia go obowiązkiem uiszczania składek na Fundusz Emerytur Pomostowych.

Natomiast w przypadku, gdy stanowisko, na którym zatrudniony jest pracownik, nie zostało zaliczone przez pracodawcę albo uprawniony organ do stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, organ Państwowej Inspekcji Pracy obowiązany jest umorzyć postępowanie jako bezprzedmiotowe. W postępowaniu kontrolnym zainicjowanym przez pracownika skargą na pracodawcę inspekcja nie może bowiem rozstrzygać o charakterze jego pracy i przesądzać o okolicznościach decydujących o objęciu pracownika obowiązkami wynikającymi z przepisów emerytalnych.
Z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 kwietnia 2011r. I OSK 1969/10 wynika, że w przypadku gdy pracownik wniesie skargę na nie ujęcie przez pracodawcę stanowiska pracy na którym pracował w rejestrze stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wszczęte postępowanie należy również umorzyć na podstawie art. 105 k.p.a.