"Jeżeli chodzi o emerytury i system ich waloryzacji, jest to rzeczywiście bardzo ważna i pilotażowa sprawa. Jesteśmy po pierwszej naradzie w tej sprawie; myślę, że orzeczenie powinno zapaść na początku października tego roku" - powiedział Rzepliński podczas posiedzenia Senatu.
Prezes TK przedstawił senatorom coroczną informację o działalności Trybunału. O termin rozprawy dotyczącej kwestii emerytur zapytał Rzeplińskiego senator Marek Borowski (niez.).
Już w końcu stycznia Rzepliński zapowiadał na konferencji prasowej, że TK priorytetowo potraktuje wniosek prezydenta o zbadanie zgodności z konstytucją ustawy zmieniającej zasady waloryzacji emerytur i rent. "Na pewno przed rozstrzygnięciem przez TK stanowisko w tej sprawie będzie musiał przesłać do Trybunału Sejm, prokurator generalny, minister pracy" - wyjaśniał wtedy prezes TK. Stanowiska Sejmu i prokuratora generalnego oraz opinia ministra pracy wpłynęły już do Trybunału.
Sprawa dotyczy noweli ustawy wprowadzającej na jeden rok - 2012 - waloryzację kwotową emerytur i rent o 71 zł. W styczniu prezydent Bronisław Komorowski ją podpisał, ale zdecydował się złożyć w tzw. trybie następczym wniosek do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności ustawy z konstytucją. Wniosek ten wpłynął do TK w lutym.
"Prezydent podziela przesłanki, jakie stoją za tą ustawą, których celem jest poprawa sytuacji osób o najniższych świadczeniach emerytalnych i rentowych" - informowała wtedy Kancelaria Prezydenta. Jednak z drugiej strony - jak zaznaczono - do Kancelarii Prezydenta napływały liczne głosy od świadczeniobiorców, którzy mogą stracić na waloryzacji kwotowej w 2012 r. Wskazywali oni na aspekty konstytucyjne tej ustawy, dlatego prezydent zdecydował się wystąpić do TK.
Kancelaria Prezydenta wyjaśniała, że skierowanie ustawy do TK ma fundamentalne znaczenie, ponieważ Trybunał określi, w jakich ramach może poruszać się ustawodawca w przyszłości, wnosząc różne rozwiązania dotyczące waloryzacji. Zapytanie odnosi się do artykułu 67. konstytucji, który mówi o prawie do zabezpieczenia społecznego, zaś interpretacja TK - jak wskazywano - "wniesie do tej sprawy wiele istotnych elementów".
Także w lutym nowelizację ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wprowadzającą kwotową waloryzację emerytur i rent, zaskarżyła do TK Rzecznik Praw Obywatelskich prof. Irena Lipowicz. Informowała, że do RPO wpłynęło 420 skarg od obywateli w związku z wprowadzeniem tych przepisów.
Zdaniem RPO wprowadzony mechanizm waloryzacji kwotowej preferuje osoby pobierające minimalne i niskie świadczenia. Według rzecznika pozostaje to w sprzeczności z wynikającą z zasady sprawiedliwości społecznej koniecznością przestrzegania związku między wkładem ubezpieczonego w tworzenie funduszu ubezpieczeń społecznych a wysokością należnego z tego tytułu świadczenia.
Wnioski prezydenta i RPO w tej sprawie mają być rozpatrywane przez Trybunał łącznie.