Tylko osobom posiadającym decyzję administracyjną o przyznaniu statusu repatrianta będą uznane jako okresy składkowe także lata pracy poza granicami kraju.
Wczoraj Trybunał Konstytucyjny (TK) zbadał zgodność z ustawą zasadniczą art. 6 ust. 1 pkt 9 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w nawiązaniu do art. 41 ust. 1 ustawy z 9 listopada 2000 r. o repatriacji. Ten ostatni przepis wprowadził 12-miesięczne ograniczenie możliwości ubiegania się o decyzję o uznaniu za repatriantów osób, które przed wejściem w życie ustawy nabyły obywatelstwo polskie na podstawie przepisów ustawy z 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim. Osoby, które do końca grudnia 2001 r. nie złożyły do wojewody wniosku w tej sprawie, nie mają obecnie możliwości zaliczenia okresu pracy na terenie dawnego Związku Radzieckiego do stażu ubezpieczeniowego w Polsce.
Powodem zajęcia się sprawą była skarga konstytucyjna ubezpieczonej, której ZUS w 2005 r. odmówił doliczenia pracy w dawnym ZSRR w latach 70. do kapitału początkowego. Polka mieszkająca na Ukrainie w 1991 r. wróciła do kraju. Dopiero w 2005 r. złożyła wniosek do wojewody o przyznanie jest statusu repatrianta. Ze względu na to, że termin składania wniosków minął 31 grudnia 2001 r., postępowanie w tej sprawie zostało umorzone. Sąd okręgowy oddalił odwołanie, wskazując, że skarżąca nie została uznana w sformalizowany sposób za repatrianta. Sąd apelacyjny oddalił apelację. Wyrok ten został zaskarżony do Sądu Najwyższego. Ten także uznał, że nie ma podstaw do zaliczenia tego okresu do polskiego stażu ubezpieczeniowego.
– Repatrianci to grupa osób, które ze względów historycznych zostały zmuszone do pobytu poza granicami kraju. Z tego też powodu osoby te nie miały szans dokładania się do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – mówi adwokat Jarosław Makowski, pełnomocnik skarżącej.
Jego zdaniem nie było żadnych powodów, aby już po otrzymaniu obywatelstwa polskiego w 1996 r. zainteresowana przez cały czas śledziła przepisy dotyczące osób przybywających do Polski.
– I dlatego powinna mieć możliwość dowiedzenia się w sądzie powszechnym, że jest repatriantem – dodaje Jarosław Makowski.
– Nieznajomość prawa nie uzasadnia skargi. Skarżąca miała bowiem 12 miesięcy na złożenie wniosku – uzasadnił wyrok prezes TK Andrzej Rzepliński, sędzia sprawozdawca w tym procesie.
ORZECZNICTWO
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 29 maja 2012 r., sygn. akt SK 17/09.