Możliwość zmniejszenia lub zawieszenia wypłacanego świadczenia nie dotyczy emerytur wypłacanych osobom, które ukończyły powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn). Takim emerytom ZUS świadczeń nie zmniejsza i nie zawiesza niezależnie od wysokości dodatkowych przychodów. Warunkiem jest jednak podjęcie przez emeryta zatrudnienia już po przyznaniu emerytury. Jeśli emeryt kontynuuje zatrudnienie / pracę w tym samym miejscu co przed przejściem na emeryturę - wówczas ZUS zawiesza wypłatę świadczenia do czasu zakończenia takiego stosunku pracy.
Również emerytury częściowe nie są ani zawieszane ani zmniejszane bez względu na wysokość osiąganych przychodów.
Możliwość zmniejszenia lub zawieszenia dotyczy zatem emerytur wypłacanych osobom, które nie osiągnęły jeszcze powszechnego wieku emerytalnego oraz emerytur pomostowych. Emeryt ma obowiązek poinformować ZUS o podjęciu pracy zarobkowej. Ukrycie takiego faktu może skutkować zwrotem pobranych świadczeń nawet do 3 lat wstecz.
Przy ocenie czy daną emeryturę należy zmniejszyć albo nawet zawiesić bierze się pod uwagę wszelkie przychody, od których odprowadzane są składki na ubezpieczenie społeczne.
ZUS bierze pod uwagę wszelkie przychody dorabiającego emeryta z tytułu m.in. umowy o pracę, umowy-zlecenia, umowy o dzieło, umowy agencyjnej, umowy o świadczeniu usług oraz przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej (oraz współpracy przy takiej działalności). brane pod uwagę są także przychody z pracy w rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych, ze stypendium sportowego, wynagrodzenia dla członka rady nadzorczej, za pracę w służbach mundurowych a także z działalności wykonywanej za granicą. Liczą się ponadto także przychody z zasiłków chorobowych, macierzyńskich i opiekuńczych, ze świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego oraz zasiłku i dodatku wyrównawczego.
Emeryt, który dorabia, ale nie przekracza 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, może spać spokojnie. Jego świadczenie nie ulegnie uszczupleniu i będzie wypłacane w pełnej wysokości. O jakie konkretnie kwoty miesięcznego przychodu chodzi? Są to tzw. limity dorabiania do emerytury. Z kwartału na kwartał są one nieco wyższe.
Limity dorabiania do emerytury
ZUS zmniejsza wypłacanie emerytury, jeżeli osoba uprawniona osiągnęła w danym miesiącu przychód (kwoty brutto) w wysokości przekraczającej:
- od 1 grudnia 2017 r. do 28 lutego 2018 r. - 2979,00 zł,
- od 1 marca 2018 r. do 31 maja 2018 r. - 3161,70 zł,
- od 1 czerwca 2018 r. do 31 sierpnia 2018 r. - 3236 zł,
- od 1 września 2018 r. do 30 listopada 2018 r. - 3164,80 zł,
- od 1 grudnia 2018 r. do 28 lutego 2019 r. - 3206,20 zł.
- od 1 marca 2019 r. do 31 maja 2019 r. - 3404,70 zł,
- od 1 czerwca 2019 r. do 31 sierpnia 2019 r. - 3465,70 zł,
- od 1 września 2019 r. do 30 listopada 2019 r. - 3387,50 zł.
Dorabiający emeryt, który dodatkowymi przychodami przekracza 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (tzn. powyższe kwoty w danych okresach) - będzie miał świadczenie zmniejszone. O ile? Wylicza to indywidualnie ZUS dla każdego dorabiającego emeryta w treści decyzji o zmniejszeniu świadczenia.
Zawieszenie emerytury
Jeśli emeryt przekracza w dodatkowych przychodach kwotę odpowiadającą 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia – ZUS zawiesza wypłatę emerytury.
Kwoty równe 130% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (kwoty brutto) są następujące:
- od 1 marca 2018 r. do 31 maja 2018 r. - 5871,70 zł
- od 1 czerwca 2018 r. do 31 sierpnia 2018 r. - 6009,70 zł
- od 1 września 2018 r. do 30 listopada 2018 r. - 5877,40 zł
- od 1 grudnia 2018 r. do 28 lutego 2019 r. - 5954,30 zł
- od 1 marca 2019 r. do 31 maja 2019 r. - 6322,90 zł
- od 1 czerwca 2019 r. do 31 sierpnia 2019 r. - 6436,30 zł
- od 1 września 2019 r. do 30 listopada 2019 r. - 6291,10 zł
Zatem dorabiający emeryt, którego miesięczne dodatkowe przychody z pracy zarobkowej (liczone w kwotach brutto) przekraczają limit dla danego kwartału - musi liczyć się z tym, że ZUS zawiesi wypłacanie świadczenia emerytalnego.
Zawieszenie emerytury pomostowej
Osoby otrzymujące emeryturę pomostową podlegają tym samym zasadom dotyczącym zmniejszenia i zawieszenia emerytury. Wyjątek stanowi sytuacja, w której osoba uprawniona do emerytury pomostowej podejmie się prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze - wówczas zawieszenie emerytury następuje niezależnie od wysokości osiąganych przychodów.