Polacy wykonujący prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze mogą doliczyć do stażu okres jej świadczenia na terenie UE. Muszą tylko o tym wiedzieć.
Zasady ubiegania się o emerytury pomostowe / DGP
– Wzrasta liczba osób, które próbują uzyskać z ZUS emeryturę pomostową – podkreśla Bartosz Nowak, radca prawny z Jeleniej Góry. Nie jest to sprawa łatwa, bo zakład robi wszystko, żeby takie osoby nie otrzymały od ręki świadczenia. Problemem są nie tylko same świadectwa pracy, ale także zaliczanie okresów pracy do stażu uprawniającego do uzyskania emerytury pomostowej – dodaje.

Brak stażu

W takiej sytuacji znalazł się nasz czytelnik (imię i nazwisko do wiadomości redakcji), który złożył wniosek o przyznanie mu emerytury pomostowej. W lipcu 2014 r. ZUS odmówił mu przyznania świadczenia, wskazując, że brak jest możliwości zaliczenia do stażu okresów zatrudnienia za granicą. Mężczyzna pracował jako kierowca autobusu na Wyspach Brytyjskich.
Ale zainteresowany nie dał za wygraną. W listopadzie 2016 r. po raz kolejny złożył do ZUS wniosek o emeryturę pomostową. Przy czym tym razem wniósł o to, by ZUS wystąpił do brytyjskich instytucji o potwierdzenie wykonywania pracy w szczególnych warunkach. A staż pracy w Polsce łącznie z okresem zatrudnienia na Wyspach był wystarczający, żeby otrzymać świadczenie pomostowe. Zainteresowany bowiem od 2007 r. pracował w firmie przewozowej jako kierowca autobusu (a więc wykonywał pracę uprawniającą do emerytury). ZUS jednak nie chciał tego uznać, odmówił nawet wszczęcia postępowania, uznał bowiem, że nie ma żadnych podstaw do uwzględnienia zagranicznych okresów ubezpieczenia.
Sprawa trafiła do Sądu Apelacyjnego w Gdańsku (sygn. akt III AUa 869/18), który 11 grudnia 2018 r. wydał wyrok. Sędziowie co prawda uznali, że w tym momencie emerytura pomostowa zainteresowanemu się nie należy, bo skarżący nadal pracuje, więc nie spełnił niezbędnego warunku do uzyskania świadczenia, jakim jest zwolnienie się z pracy, ale ma wymagany staż w szczególnych warunkach lub charakterze uprawniający do przyznania tego świadczenia. Jak podkreślił sąd, „błędne jest stanowisko organu rentowego w przedmiocie możliwości uwzględnienia przy ustalaniu prawa do emerytury pomostowej zagranicznych okresów ubezpieczenia. Przedmiotowa kwestia została bowiem rozstrzygnięta wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 30 maja 2018 r. wydanym w sprawie C-517 /16 w wyniku pytania prejudycjalnego przedstawionego przez Sąd Apelacyjny w Gdańsku”. Sąd podkreślił, że „TSUE uznał, że świadczenie takie jak polska emerytura pomostowa jest świadczeniem z tytułu starości w rozumieniu rozporządzenia nr 883/2004, a nie świadczeniem przedemerytalnym w rozumieniu tego rozporządzenia. Powyższe oznacza, że również zagraniczne okresy ubezpieczenia z innych państw członkowskich muszą zostać uwzględniane przy ocenie, czy ubezpieczony nabył prawo do emerytury pomostowej”.
– W oparciu o powyższy wyrok TSUE osoby, którym odmówiono przyznania emerytury pomostowej wyłącznie z powodu nieuznania okresów składkowych w innych krajach członkowskich, powinny ponownie ubiegać się o emeryturę pomostową – podkreśla Tomasz Fritzkowski, radca prawny w kancelarii M. Krotoski Adwokaci i Radcy Prawni.

ZUS zmienia front

Co na to ZUS? Choć sprawa naszego czytelnika toczyła się już po wydaniu przez TSUE wyroku, zakład nie zmienił wtedy swojego stanowiska. Robi to dopiero teraz.
– Zagraniczne okresy pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze osiągnięte w państwach członkowskich UE/EFTA są uwzględniane przy ustalaniu emerytury pomostowej pod warunkiem, że wnioskodawca również w Polsce pracował w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze – wyjaśnia Wojciech Andrusiewicz, rzecznik prasowy ZUS.
– I taką zmianę stanowiska powinny wykorzystać te osoby, które pracowały w krajach Unii Europejskiej, wykonując prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, a którym ZUS odmówił przyznania świadczenia – podkreśla Andrzej Radzisław, radca prawny z kancelarii prawnej LexConsulting.pl.

Co trzeba zrobić?

– Najprostszym rozwiązaniem jest złożenie wniosku o wznowienie postępowania – tłumaczy Andrzej Radzisław. – Nie tylko należy do niego dołączyć świadectwo pracy potwierdzające zwolnienie się z firmy, ale także warto dodać zaświadczenie potwierdzające charakter pracy od samego pracodawcy. Warto nawet otrzymać opis stanowiska, bo ZUS może próbować kwestionować rodzaj wykonywanych usług – dodaje.
Eksperymenty emerytalne: Trzeba szukać dodatkowych form zabezpieczenia i na wszelki wypadek – mieć dużą rodzinę
Eksperymenty emerytalne: Trzeba szukać dodatkowych form zabezpieczenia i na wszelki wypadek – mieć dużą rodzinę

Zobacz również
Spraw dotyczących koordynacji systemów ubezpieczeń społecznych może być coraz więcej, bo brexit może spowodować powroty polskich pracowników z Wielkiej Brytanii. I osoby uprawnione do emerytur pomostowych liczonych także na podstawie okresów pracy na terenie UE muszą znać swoje prawa.
– I dlatego na najbliższym posiedzeniu Rady Nadzorczej ZUS zwrócę się do zarządu, aby doradcy emerytalni, pracujący na salach obsługi klienta, informowali ubezpieczonych składających wnioski o emerytury pomostowe o możliwości doliczenia do stażu także okresów pracy w UE – deklaruje Bogdan Kubiak, zastępca przewodniczącego Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, członek Rady Nadzorczej ZUS.
O skali emerytur pomostowych może świadczyć to, że w 2017 r. wnioski złożyło 19,6 tys., a w 2018 r. już 23,3 tys. osób. Z tego odmów w 2017 r. wydano 10,9 tys., a w 2018 r. 13,3 tys.