Renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy. Kiedy przysługuje?

Ubezpieczony może uzyskać prawo do pobierania renty rolniczej, gdy posiada odpowiednie okresy podlegania ubezpieczeniu a orzeczenie lekarskie stwierdzi, że nie jest zdolny do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie - trwale lub okresowo. Jeśli naruszenie sprawności organizmu nastąpiło wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej - wówczas wystarczy jakikolwiek okres ubezpieczenia emerytalno-rentowego, który obejmuje dzień wypadku lub dzień zachorowania.

Prawo do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy przysługuje każdemu ubezpieczonemu, który łącznie spełnia następujące warunki:

podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez wymagany okres
jest trwale lub okresowo całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym
całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w okresie podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu lub w okresach: a) podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin w latach 1983–1990 b) prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym, po ukończeniu 16. roku życia, przed dniem 1 stycznia 1983 r. - lub nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Obliczanie wymaganych okresów ubezpieczenia

Co oznacza podleganie ubezpieczeniu przez wymagany okres? Zgodnie z ustawą o ubezpieczeniu społecznym rolników warunek podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez wymagany okres uważa się za spełniony, jeżeli okres ubezpieczenia emerytalno-rentowego ubezpieczonego wynosi co najmniej:

rok – jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku do 20 lat
2 lata – jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku powyżej 20 lat do 22 lat
3 lata – jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku powyżej 22 lat do 25 lat
4 lata – jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku powyżej 25 lat do 30 lat
5 lat – jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku powyżej 30 lat (okres 5 lat powinien przypadać w okresie ostatnich 10 lat przed złożeniem wniosku o przyznanie renty)

KRD: Rolnik zadłużony na około 49 tys. zł

Do okresów ubezpieczenia zalicza się także:

okresy podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin w latach 1983–1990
okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym, po ukończeniu 16. roku życia, przed dniem 1 stycznia 1983 r.
okresy, od których zależy prawo do emerytury zgodnie z przepisami emerytalnymi

Powyższych okresów nie zalicza się do okresów ubezpieczenia, jeżeli zostały one już zaliczone do okresów, od których zależy prawo do emerytury lub renty na podstawie innych przepisów. Przy ustalaniu liczby lat podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu dodaje się poszczególne okresy podlegania ubezpieczeniu obejmujące lata, miesiące i dni. Okresy niepełnych miesięcy podlegania ubezpieczeniu oblicza się w dniach. Sumę dni zamienia się na miesiące, przyjmując za miesiąc 30 dni kalendarzowych; sumę miesięcy zamienia się na lata, przyjmując pełne 12 miesięcy za jeden rok.

Należy pamiętać, że jeżeli okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu zbiega się w czasie z okresem innego ubezpieczenia społecznego, przy ustalaniu prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy nie uwzględnia się okresu podlegania innemu ubezpieczeniu społecznemu.

Wypadek przy pracy i choroba zawodowa

Jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej, warunek posiadania wymaganego okresu ubezpieczenia uważa się za spełniony, jeżeli ubezpieczony posiada jakikolwiek okres ubezpieczenia emerytalno-rentowego, który obejmuje dzień wypadku lub dzień zachorowania na rolniczą chorobę zawodową.

Niezdolność trwała lub okresowa

Kogo uważa się za całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym? Zgodnie z ustawą za całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym uważa się ubezpieczonego, który z powodu naruszenia sprawności organizmu utracił zdolność do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym. Całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie może być trwała lub okresowa.

Całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym jest trwała, jeżeli ubezpieczony nie rokuje odzyskania zdolności do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym. Jeżeli ubezpieczony rokuje odzyskanie zdolności do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym, wówczas całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie jest uznawana za okresową.

Plan dla Wsi: Poszerzenie sprzedaży bezpośredniej i dopłaty do paliwa

Renta rolnicza szkoleniowa

W pewnych wypadkach możliwe jest uzyskanie renty rolniczej szkoleniowej służącej przekwalifikowaniu. Przysługuje ona ubezpieczonemu rolnikowi, który - po pierwsze - spełnia warunki do uzyskania renty rolniczej z tytułu niezdolności, oraz - po drugie - gdy wobec tego rolnika orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na trwałą całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym. Rolnicza renta szkoleniowa przysługuje przez okres 6 miesięcy (z możliwością wydłużenia do maksymalnie 36 miesięcy - jeśli jest taka potrzeba). Osobę, której przyznano rentę rolniczą szkoleniową, KRUS kieruje do powiatowego urzędu pracy w celu poddania przekwalifikowaniu zawodowemu.

Kiedy renta rolnicza jest stała a kiedy okresowa? Rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy przyznaje się jako rentę stałą, jeżeli całkowita niezdolność ubezpieczonego do pracy w gospodarstwie rolnym jest trwała i nie orzeczono celowości przekwalifikowania zawodowego. W pozostałych przypadkach renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy przysługuje jako renta okresowa przez okres wskazany w decyzji KRUS.

Rolnicy domagają się skuteczniejszego zwalczania afrykańskiego pomoru świń

Przywrócenie prawa do renty

Zgodnie z ustawą prawo do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, które wygasło z powodu ustąpienia całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, podlega przywróceniu, jeżeli w ciągu 18 miesięcy od dnia wygaśnięcia prawa do renty ubezpieczony ponownie stał się całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie.

Emerytura

Osobom pobierającym renty rolnicze, które osiągnęły wiek 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, przyznaje się z urzędu emeryturę rolniczą w wysokości nie niższej od dotychczas pobieranej renty, jeżeli osoba ta podlegała ubezpieczeniu przez okres co najmniej 25 lat.

Wysokość takiej emerytury może być niższa od dotychczas pobieranej renty, jeżeli jej zmniejszenie wynika z wyłączenia okresów, od których zależy prawo do emerytury zgodnie z przepisami emerytalnymi.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst ustawy dostępny na stronie isap.sejm.gov.pl)

Hubert Rabiega