Powszechny spis rolny w 2020 roku

Powszechne spisy rolne z roku 2001 i 2010 są już niewystarczające, dlatego konieczne jest przeprowadzenie pełnego badania (spisu), który dostarczy szczegółowych informacji niezbędnych do podejmowania decyzji na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym.

Projekt ustawy o powszechnym spisie rolnym zakłada objęcie nim całej populacji gospodarstw rolnych (wszystkich użytkowników gospodarstw rolnych) - zarówno gospodarstwa indywidualne, jak i gospodarstwa osób prawnych i jednostek niemających osobowości prawnej.

Spis ten pozwoli na opisanie rolnictwa w całości, pokaże struktury gospodarstw rolnych i relacji jakie zachodzą pomiędzy poszczególnymi elementami składającymi się na te podmioty. Da możliwość zaobserwowania jak narzędzia krajowej i unijnej polityki rolnej wpływają na zamiany struktury gospodarstw rolnych. W konsekwencji dostarczy dane, na podstawie których rząd będzie kształtował politykę rolną, ale także spis ten stanie się narzędziem dla przedstawicieli nauki, biznesu, jednostek samorządu terytorialnego i innych podmiotów.

W jaki sposób będą zbierane dane?

Jak wynika z projektu, potrzebne dane zostaną zebrane poprzez wykorzystanie nowoczesnych technologii informatycznych i komunikacyjnych (wyłącznie za pomocą sprzętu elektronicznego) przez rachmistrzów spisowych w jeden z trzech sposobów:

1) samospis internetowy – weryfikacja, aktualizacja i uzupełnienie przez użytkownika gospodarstwa rolnego danych pozyskanych z dostępnych systemów informacyjnych,
2) zebranie danych od użytkownika przez rachmistrza spisowego drogą wywiadu telefonicznego wspomaganego przez komputer,
3) zebranie danych od użytkownika przez rachmistrza spisowego drogą wywiadu bezpośredniego, z wykorzystaniem aplikacji zainstalowanej na przenośnym urządzeniu elektronicznym.

Użytkownik gospodarstwa rolnego, który nie skorzysta z możliwości weryfikacji,
aktualizacji i uzupełnienia danych z wykorzystaniem Internetu, o której mowa w pkt 1 albo udzielenia odpowiedzi w ramach metody, o której mowa w pkt 2, nie może odmówić udzielenia odpowiedzi w ramach metody, o której mowa w pkt 3. Zatem spis jest obowiązkowy i nieodpłatny, a udzielone odpowiedzi powinny być rzetelne i dokładne.

Ochrona danych:

Dane zebrane w spisie rolnym są poufne i podlegają szczególnej ochronie tajemnicą statystyczną, a Prezes Głównego Urzędu Statystycznego zapewnia ochronę tych danych. Są one wykorzystywane do opracowań, zestawień i analiz statystycznych oraz do tworzenia i aktualizacji przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego operatów statystycznych. Mogą być łączone z danymi z innych badań statystycznych (np. spisów ludności). Jednakże dane osobowe zebrane w tym spisie nie mogą służyć do podejmowania decyzji dotyczących konkretnych osób fizycznych. Dane zostaną usunięte nie później niż po upływie 100 lat od dnia zakończenia spisu rolnego.

Zebrane dane będą powszechnie dostępne dla wszystkich odbiorców w formie wynikowych informacji statystycznych. Zostaną udostępnione w formie:
- książkowej
- elektronicznej (Internet)
- a także w odpowiednich formatach dla potrzeb Banku Danych Lokalnych i bazy danych Eurostatu - Eurofarm

Projekt ustawy przewiduje także wydanie publikacji, zapewniających jak najszersze ujęcie tabelarczyne odpowiadające na zapotrzebowanie odbiorców krajowych.

Pracami będzie kierował Generalny Komisarz Spisowy - Prezes Głównego Urzędu Statystycznego oraz jego zastępcy. Na terenie województwa odpowiedzialny będzie wojewoda - jako wojewódzki komisarz spisowy. Na terenie gminy odpowiednio wójt, burmistrz, prezydent miasta - jako gminny komisarz spisowy.

Projekt ustawy określa także zadania należące do gminy (zadania zlecone) - to jest: zapewnienie funkcjonowania gminnych biur spisowych, delegowanie pracowników urzędu gminy do prac spisowych, czy organizacja naboru na rachmistrzów spisowych. Prace te finansowane będą z budżetu państwa oraz ze środków Unii Europejskiej.

Finansowanie spisu:

Budżet państwa przeznaczy na realizację spisu łącznie 232 mln zł, w tym w roku 2019 - 68 mln zł, 2020 - 160 mln zł i 2021 - 4 mln zł.

Ogłoszenie spisu:

Od pół roku przed rozpoczęciem spisu rolnego, w trakcie jego trwania, aż do dnia zakończenia, Telewizja Polska oraz Polskie Radio będą obowiązane do nieodpłatnego rozpowszechniania, w programach ogólnokrajowych i regionalnych, materiałów informacyjnych, edukacyjnych i promocyjnych, propagujących ideę spisu.

Istotne jest także to, że spis rolny zostanie przeprowadzony w Polsce w tym samym terminie i w tym samym zakresie tematycznym, co w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej. Zatem przekazane dane dotyczące gospodarstw rolnych w Polsce umożliwią porównanie z gospodarstwami w innych państwach członkowskich. Pozwolą także na badanie tendencji w zakresie struktury gospodarstw rolnych na szczeblu unijnym i zapewnienie statystycznej bazy wiedzy potrzebnej do opracowywania, wdrażania, monitorowania, oceny i przeglądu powiązanych polityk, w tym wskaźników rozwoju obszarów wiejskich. Umożliwią również kształtowanie unijnych polityk w zakresie środowiska, łagodzenia zmian klimatu oraz wdrażanie niektórych celów zrównoważonego rozwoju.