Główny Inspektorat Ochrony Środowiska (GIOŚ) rekomenduje swoją oficjalną aplikację mobilną „Jakość powietrza w Polsce” jako najbardziej wiarygodne źródło informacji o stanie powietrza w kraju. Aplikacja, dostępna na systemy Android, iOS oraz Windows, zapewnia użytkownikom bieżący dostęp do danych z automatycznych stacji pomiarowych Państwowego Monitoringu Środowiska (PMŚ).

Pomiary jakości powietrza

GIOŚ dysponuje siecią ok. 290 stacji pomiaru jakości powietrza w całym kraju. To znacznie mniej niż w konkurencyjnych aplikacjach, ale eksperci Inspektoratu tłumaczą, że więcej nie zawsze znaczy lepiej. Monika Skolniak, ekspertka GIOŚ, tłumaczy, że pomiary prowadzone przez Inspektorat są wykonywane metodami referencyjnymi lub równoważnymi, uznawanymi za najdokładniejsze na podstawie wieloletnich badań naukowych. - Urządzenia pomiarowe podlegają regularnym wzorcowaniom, kalibracjom oraz przeglądom, a uzyskane dane przechodzą kilkustopniową weryfikację - mówi. Wymogi techniczne wobec stacji są ustandaryzowane w całej Unii Europejskiej, by móc na bieżąco monitorować jakość powietrza wedle tych samych kryteriów we wszystkich krajach członkowskich.

Nad systemem zapewnienia i kontroli jakości czuwa Krajowe Laboratorium Referencyjne ds. Jakości Powietrza Atmosferycznego GIOŚ, które w 2022 r. zostało ocenione przez Wspólnotowe Centrum Badawcze Komisji Europejskiej jako najlepsze spośród 20 laboratoriów z krajów UE uczestniczących w badaniach porównawczych zanieczyszczeń pyłem zawieszonym PM2,5/PM10.

Dane dotyczące stężeń pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5, dwutlenku siarki (SO₂), dwutlenku azotu (NO₂), tlenku węgla (CO), benzenu (C₆H₆) oraz ozonu (O₃) są aktualizowane co godzinę i prezentowane w formie indeksu jakości powietrza, odnoszącego się do potencjalnego wpływu zanieczyszczeń na zdrowie. Aplikacja umożliwia także przegląd lokalizacji wszystkich automatycznych stacji pomiarowych w Polsce oraz dostęp do szczegółowych wyników pomiarów z wybranych stacji. Udostępnia również mapy prognoz stężeń pyłu zawieszonego PM10, dwutlenku azotu (NO₂), w sezonie zimowym dwutlenku siarki (SO₂), a w sezonie letnim ozonu (O₃) na dzień bieżący i dwa kolejne dni. Użytkownicy otrzymują ponadto informacje o przekroczeniach poziomów informowania lub alarmowych zanieczyszczeń oraz aktualnościach publikowanych na portalu jakości powietrza GIOŚ.

Aplikacja GIOŚ

GIOŚ podkreśla, że dane prezentowane w aplikacji pochodzą bezpośrednio z krajowej bazy danych o jakości powietrza JPOAT 3.0 i są wynikiem pomiarów prowadzonych zgodnie z najwyższymi standardami jakości. Korzystanie z oficjalnej aplikacji gwarantuje dostęp do sprawdzonych i aktualnych informacji, co jest kluczowe dla osób dbających o zdrowie i zainteresowanych stanem środowiska w Polsce.

Jak tłumaczy Tomasz Klech, ekspert GIOŚ, stosunkowo mała ilość stacji w skali całego kraju spowodowana jest wysoką ceną sprzętu – koszt jednego takiego obiektu to ok. 900 tys. zł. O ile wydatki na zakup są w znacznej większości finansowane ze środków zewnętrznych (przede wszystkim funduszy unijnych), to eksploatacja i serwisowanie leżą już na barkach polskiego podatnika. Planowane jest jednak zagęszczenie sieci stacji – zgodnie z wprowadzoną jesienią ubiegłego roku dyrektywą AAQD (dyrektywa w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy), Polska zobowiązała się do postawienia dodatkowych 40 stacji na terenie całego kraju do końca 2026 r.

Jednak to jakość i wiarygodność pomiarów ma być głównym argumentem za korzystaniem z państwowej aplikacji. – Nasze stacje korzystają z najnowocześniejszego sprzętu, a ponadto są rozmieszczone w przemyślany sposób, w najbardziej reprezentatywnych dla danego obszaru lokalizacjach. W przypadku tańszych czujników nie mamy takiej gwarancji. Dlatego nawet jeśli w naszej miejscowości nie ma czujnika GIOŚ, możemy przyjąć, że jakość powietrza nie odbiega znacząco od danych zebranych kilka kilometrów dalej – wyjaśnia Tomasz Klech.

Aplikacja „Jakość powietrza w Polsce” jest dostępna do pobrania bezpłatnie w sklepach Google Play, Apple App Store oraz Microsoft Store.