W czwartek na posiedzeniu komisji przeprowadzono pierwsze czytanie rządowego projektu. Wprowadzono szereg poprawek legislacyjnych i porządkowych do projektu i jedną merytoryczną. Zgodnie z nią przepisy dotyczące szczegółowych warunków obliczania wynagrodzenia nauczycieli za godziny ponadwymiarowe i godziny zastępstw doraźnych mają wejść w życie od 1 września tego roku, a nie od 1 września 2026 r., jak zaproponowano w projekcie.

Związek Nauczycielstwa Polskiego apeluje: koniec z chaosem płacowym u nauczycieli

Poprawkę taką zgłosił Związek Nauczycielstwa Polskiego, a przejęła ją i złożyła Dorota Łoboda (KO). – W całym kraju panuje w tym zakresie chaos – powiedziała PAP wiceprezes ZNP Urszula Woźniak.

Według niej obecne przepisy prowadzą do rażących nierówności w traktowaniu nauczycieli, zależnie od interpretacji przepisów przez samorządy, co sprawia, że nauczyciele mogą otrzymywać znacząco różne wynagrodzenie za tę samą pracę. Zaznaczyła, że zmiana ta powinna wejść w życie z początkiem nowego roku szkolnego.

Komisja odrzuciła dwie inne poprawki merytoryczne. Zgłosili je Dariusz Piontkowski (PiS) i Tomasz Zimoch (Polska 2050). Poprawka Piontkowskiego dotyczyła wykreślenia z projektu zapisu o możliwości przedłużenia powierzenia stanowiska dyrektora szkoły lub placówki na kolejny okres bez konieczności przeprowadzenia konkursu, a poprawka Zimocha przyznania nauczycielom szkół niepublicznych prawa do urlopu dla poratowania zdrowia.

Nie tylko pensje. Co jeszcze zmienia nowelizacja Karty nauczyciela?

W rządowym projekcie nowelizacji ustawy Karta nauczyciela zapisano m.in. skrócenie okresu zatrudnienia nauczyciela mającego wymagane kwalifikacje, ale niemającego stopnia awansu zawodowego, na podstawie umowy o pracę na czas określony z dwóch lat szkolnych do jednego roku szkolnego oraz zmiany w zakresie oceny pracy i awansu zawodowego. Projekt zawiera też zapisy doprecyzowujące obowiązki mentora.

Zaproponowano także określenie przypadków, w których nauczyciel zachowuje albo traci prawo do wynagrodzenia za przydzielone, ale niezrealizowane godziny ponadwymiarowe. Nauczyciel otrzyma wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe, mimo że ich nie zrealizował, jeśli w tym czasie realizował przydzielone mu przez dyrektora szkoły zajęcia uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów.

Nowelizacja ma przesunąć termin wypłaty składników wynagrodzenia, których wysokość może być ustalona jedynie na podstawie już wykonanych prac – składniki te będą wypłacane miesięcznie lub jednorazowo z dołu do piątego dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który przysługuje to wynagrodzenie.

Zgodnie z projektem rozszerzona ma zostać grupa nauczycieli uprawnionych do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego o nauczycieli, którzy dotychczas nie byli do niego uprawnieni. Chodzi o nauczycieli publicznych i niepublicznych placówek oświatowo-wychowawczych, centrów kształcenia zawodowego oraz branżowych centrów umiejętności, placówek artystycznych, bibliotek pedagogicznych, placówek doskonalenia nauczycieli i kolegiów pracowników służb społecznych, a także nauczycieli zatrudnionych w okręgowych ośrodkach wychowawczych, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich. Nauczycielskie świadczenia kompensacyjne są odpowiednikiem emerytur pomostowych.

Zmiany w Karcie nauczyciela. Ochrona przedemerytalna i nagrody jubileuszowe

W projekcie zaproponowano też m.in. zmianę przepisów dotyczących ochrony przedemerytalnej, odpraw emerytalnych i nagród jubileuszowych, w tym wprowadzenie nagrody jubileuszowej za 45 lat pracy (w wysokości 400 proc. wynagrodzenia) i podwyższenie nagrody jubileuszowej za 40 lat pracy (z 250 do 300 proc. wynagrodzenia).

Ujednolicony ma być też – do 18 godzin tygodniowo – obowiązkowy wymiar godzin zajęć nauczycieli praktycznej nauki zawodu z tygodniowym obowiązkowym wymiarem godzin zajęć nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe.

Przedstawiając w czwartek projekt, ministra edukacji Barbara Nowacka wyraziła nadzieję, że nowelizacja wpłynie korzystnie na poprawę warunków pracy nauczycieli. Przypomniała, że projekt zawiera propozycje rozwiązań opracowanych z wykorzystaniem wniosków z prac zespołu do spraw pragmatyki zawodowej nauczycieli. – Z dużej chmury mały deszcz – tak Piontkowski nazwał procedowany projekt.

Zaznaczył, że proponowana nowelizacja rozwiązuje tylko część problemów zgłaszanych przez nauczycieli. Wskazał m.in. na zapis umożliwiający nauczycielom, którym do nabycia prawa do emerytury brakuje mniej niż rok, skorzystanie z urlopu dla poratowania zdrowia na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową. Przypomniał, że związki zawodowe postulowały możliwość skorzystania z urlopu przez tę grupę nauczycieli nie tylko na leczenie sanatoryjne lub rehabilitację. – Ministerstwo uwzględniło tylko te postulaty, które nie pociągają za sobą skutków finansowych – powiedział.

Projektu bronili m.in. Alicja Łuczak (KO) i Adrian Witczak (KO). – To są propozycje długo oczekiwane, potrzebne. Niektóre kosmetyczne, a niektóre ważne, zmieniające charakter pracy i przywracające prestiż zawodu nauczyciela – powiedziała Łuczak. – To zagadnienia, o których przez wiele lat nauczyciele i związki zawodowe mówili, ale nie byli słuchani – dodał Witczak. – Tak, ta nowelizacja zawiera tylko niektóre rozwiązania proponowane przez stronę społeczną, ale zawiera je. Proponowane rozwiązania w większości są korzystne – oceniła wiceprezes ZNP.

Marek Wójcik ze Związku Miast Polskich zaznaczył, że samorządy chcą, by warunki pracy nauczycieli były jak najlepsze, w tym wynagrodzenia. Jednocześnie wskazał, że z „powodów czysto ekonomicznych” strona samorządowa Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego zaopiniowała projekt negatywnie. – Za każdym razem, kiedy pojawiają się jakieś regulacje dotyczące wynagrodzeń nauczycieli, to dla samorządów oznacza jedno – zwiększenie niedoszacowania środków, które otrzymują – powiedział. Za przyjęciem przez komisję projektu wraz z wprowadzonymi poprawkami głosowało 19 posłów, nikt nie był przeciw, sześciu wstrzymało się od głosu.