W tym roku rząd nie nakazuje już odgórnie urzędom przygotowania odpowiedniej liczby ofert praktyk dla studentów. Doświadczenie w pracy w administracji pomaga, ale nie gwarantuje w przyszłości rozpoczęcia kariery urzędniczej. Co więcej, urzędy nie wypłacają wynagrodzenia studentom za wykonaną pracę
Czy urzędy państwowe oferują praktyki
Jestem po pierwszym roku studiów i chciałbym odbyć praktyki w administracji rządowej. Siostra pracuje w jednym z urzędów i bardzo to sobie chwali. Czy istnieje możliwość odbywania praktyk studenckich w administracji?
TAK
Taka możliwość ruszyła na większą skalę w ubiegłym roku. Trzeba jednak pamiętać, że uczestnictwo w praktykach w instytucjach państwowych nie gwarantuje zdobycia w nich posady urzędnika. Osoby, które chcą po studiach związać się np. z administracją rządową, muszą się liczyć z tym, że nawet na najniższych stanowiskach często się wymaga co najmniej półrocznego stażu. Ponadto szefowie poszczególnych wydziałów i departamentów chętnie sięgają po osoby, które są sprawdzone. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że praktykant będzie mógł startować w konkursie na wolne stanowisko w wydziale, w którym wcześniej odbywał staż. Oczywiście przyuczanie do zawodu w administracji nie gwarantuje, że w konkursie wygra osoba, która wcześniej współpracowała z określoną komórką, ale z pewnością jej szanse są większe. Jeśli w trakcie praktyk kandydat się sprawdził, to z pewnością lepiej zatrudnić właśnie jego niż proponować pracę osobie nieznanej, nawet jeśli ich kwalifikacje są podobne. Praktyki studenckie w urzędach to tylko jeden z elementów na drodze do zdobycia takiej pracy. Do konkursu na określone stanowisko może zgłosić się osoba, która wprawdzie nie odbyła praktyk, jest jednak świetnie przygotowana do pracy w określonym wydziale, bo wcześniej np. była zatrudniona na podobnym stanowisku w prywatnej firmie. Kluczowe jest rozstrzygnięcie komisji konkursowej. Kandydat, aby znaleźć się w grupie najlepszych, musi dobrze wypaść na teście wiedzy i rozmowie kwalifikacyjnej (urząd może się ograniczyć do zwykłej rozmowy). W tym roku nie ma już odgórnego nakazu z kancelarii premiera, aby określona liczba studentów została przyjęta na praktyki. Najczęściej odbywa się to na zasadach porozumienia między dyrektorem generalnym a władzami uczelni.
Podstawa prawna
Art. 6 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1111 ze zm.).
Czy w służbach również możliwe są praktyki
Studiuję w Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. Jestem bardzo sprawny i zawsze marzyła mi się praca w służbach mundurowych, a dokładnie w Agencji Wywiadu. Czy taka instytucja państwowa ma obowiązek zorganizowania praktyk studenckich?
NIE
Wprawdzie student może szukać dla siebie praktyk w każdym urzędzie rządowym, ale obowiązku ich realizowania nie ma m.in. w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Wywiadu Wojskowego, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Biurze Ochrony Rządu, jednostkach wojskowych, Żandarmerii Wojskowej. Praktyki nie są organizowane również z przyczyn lokalowych w urzędach, które zatrudniają mniej niż 20 osób. Zawsze jednak można wystąpić z taką prośbą do tego typu instytucji. Wnioski będą rozpatrywane indywidualnie.
Podstawa prawna
Art. 24 ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1111 ze zm.).
Czy urząd powinien stworzyć warunki dla studenta
Znajomy twierdzi, że odbywanie praktyk w urzędzie to strata czasu. Sprowadzają się one do parzenia kawy i kserowania dokumentów. Nikt nie ma czasu dla studentów. Czy w trakcie praktyk dyrektor generalny powinien zorganizować opiekuna stażu?
TAK
Studenci, którzy trafią do urzędów, nie zostaną pozostawieni sami sobie. Każda osoba będzie miała przydzielonego opiekuna, który zapozna ją z zasadami działania urzędu, a także specyfiką funkcjonowania wydziałów. Ponadto miejsce pracy praktykanta powinno być odpowiednio przygotowane, powinien być również zapewniony odpowiedni standard pracy. Student ma być potraktowany podobnie jak pracujący urzędnicy. Dyrektor generalny urzędu powinien więc zadbać co najmniej o biurko i komputer, a także o telefon dla niego. Cały przebieg praktyki powinien odbywać się według ustalonego wcześniej programu. Należy jednak pamiętać, że praktyki studenckie są bezpłatne, choć szef służby cywilnej rekomendował Radzie Ministrów rozważenie wprowadzenia częściowej odpłatności. Na razie jego stanowisko jest traktowane jako postulat.
Podstawa prawna
Art. 11 ust. 9 ustawy z 27 lipca 2005 r. o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.).
Czy studiując, można doradzać szefowi urzędu
Jestem studentką czwartego roku wydziału administracji. Studiuję zaocznie. Burmistrz mojego miasta poszukuje asystenta. Czy może nim zostać osoba w trakcie studiów?
TAK
Nie ma przeszkód, by stanowisko asystenta w gminie zajęła osoba po ukończeniu liceum czy technikum. Co więcej, na tym etacie nie jest wymagane również doświadczenie. Kierownik urzędu może też zatrudnić doradcę, ale w tym przypadku kwalifikacje muszą być znacznie większe. Doradca powinien mieć wykształcenie wyższe i pięcioletni staż pracy. Na stanowiska doradców i asystentów wójt może zaangażować osoby bez przeprowadzania konkursu. Nie podlegają one też ocenie okresowej ani nie odbywają służby przygotowawczej i nie muszą zdać egzaminu końcowego, który decyduje o dalszym zatrudnieniu w przypadku innych stanowisk w urzędzie. Asystenci i doradcy są zatrudniani na czas trwania kadencji kierownika urzędu. Nie ma też większych problemów ze zwolnieniem takiego pracownika. Kierownik urzędu w każdym czasie może z nimi rozwiązać umowę o pracę z zachowaniem dwutygodniowego okresu wypowiedzenia. W ustawie o pracownikach samorządowych są jednak ograniczenia co do liczby asystentów i doradców. Uzależniono ją od wielkości gminy. Liczba zatrudnionych doradców i asystentów nie może przekroczyć trzech w gminie do 20 tys. mieszkańców. Z kolei w gminie do 100 tys. mieszkańców i w powiatach maksymalnie może być ich pięciu. Najwięcej, bo aż siedmiu, można zatrudnić w dużych gminach i województwach.
Podstawa prawna
Art. 17 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1202 ze zm.).
Czy istnieją studia, które gwarantują pracę w urzędzie
Jestem na ostatnim roku na wydziale administracji. Chciałbym pracować w rządowych instytucjach. W trakcie studiów odbyłem wiele praktyk, ale niestety nikt nie był zainteresowany, aby zaproponować mi zatrudnienie nawet na umowę cywilnoprawną. Czy zostanie słuchaczem w Krajowej Szkole Administracji Publicznej daje taką gwarancję?
TAK
Absolwent uczelni wyższej, który był zdolnym studentem i zna języki obce, może np. kontynuować naukę w Krajowej Szkole Administracji Publicznej. O miejsca w tej szkole mogą się ubiegać absolwenci szkół wyższych z wykształceniem magisterskim. Obowiązuje jednak limit wiekowy – do 32 lat. Kandydaci muszą zdać egzamin konkursowy. Składa się on z trzech etapów. Pierwszym jest sprawdzian wiedzy i umiejętności, jak w postępowaniu kwalifikacyjnym na urzędnika mianowanego. Kolejny to praca pisemna i egzamin ustny z jednego z trzech języków obcych – angielskiego, niemieckiego lub francuskiego. Ostatnim etapem jest rozmowa kwalifikacyjna, częściowo prowadzona w języku obcym, podczas której dokonywana jest ostateczna ocena. Nauka nie ogranicza się tylko do akademickich wykładów. W jej trakcie słuchacze odbywają dwumiesięczne praktyki krajowe i zagraniczne. Prowadzone są także wizyty studyjne w Brukseli i państwach członkowskich UE. Kształcenie w KSAP jest nie do pogodzenia z pracą zawodową. Nie oznacza to jednak, że słuchacz pozostaje bez środków do życia. Podczas nauki otrzymuje stypendium w wysokości 2,4 tys. brutto. Słuchacze muszą uczestniczyć w zajęciach i zdawać egzaminy. Po zakończeniu szkolenia uzyskują mianowanie w służbie cywilnej i nie muszą już przechodzić postępowania kwalifikacyjnego. Ponadto po zakończeniu kształcenia otrzymują skierowanie od premiera do pracy w określonym ministerstwie lub urzędzie administracji rządowej. Osoby, które dostaną się do KSAP i ją ukończą, muszą przez pięć lat pracować w administracji rządowej. Najczęściej trafiają już na szczeble kierownicze, a na pewno na samodzielne stanowiska. Ukończenie tak prestiżowej szkoły umożliwia jej absolwentom szybką karierę w administracji rządowej, a niejednokrotnie również w biznesie.
Podstawa prawna
Art. 1 ust. 2 ustawy 14 czerwca 1991 r. o Krajowej Szkole Administracji Publicznej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 248 ze zm.).
Czy pedagog może pracować w administracji
Studiuję pedagogikę i co roku odbywam praktyki w różnego rodzaju placówkach oświatowych. Czy mogę ubiegać się o staż w kuratorium lub w resorcie edukacji narodowej?
TAK
O ile wspomniane urzędy przewidują organizowanie staży, to warto się o nie ubiegać. Niemniej jednak po ich zakończeniu również nie ma gwarancji, że przyszły nauczyciel otrzyma gwarancję zatrudnienia. Absolwent szkoły pedagogicznej może się ubiegać po studiach o pracę w placówkach oświatowych. Ofert pracy warto szukać na stronach internetowych poszczególnych kuratoriów, w gminach lub bezpośrednio u dyrektorów szkół i przedszkoli. Największe szanse na zalezienie zatrudnienia mają nauczyciele przygotowani do prowadzenia co najmniej dwóch przedmiotów. Pracy mogą szukać również psychologowie lub logopedzi. To właśnie nauczycieli specjalistów szkoły zamierzają z roku na rok zatrudniać coraz więcej. Wynika to z przepisów, które nakładają obowiązek zapewniania pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom, którzy mają problemy z nauką. W uzasadnionych przypadkach w szkole mogą być też zatrudnione osoby do prowadzenia zajęć, które nie posiadają przygotowania pedagogicznego.
Podstawa prawna
Art. 7 ust. 1a ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2156 ze zm.).