Polscy piętnastolatkowie utrzymali wysoką pozycję na świecie (powyżej średniej OECD) pod względem umiejętności matematycznych, rozumienia czytanego tekstu oraz rozumowania w naukach przyrodniczych. Ich wyniki są jednak dużo niższe od tych z poprzedniej edycji badania z 2018 roku.
W badaniu PISA 2022 wzięło udział ponad 690 tys. uczniów z 81 krajów i regionów świata.
Średni wynik polskich uczniów w zakresie umiejętności matematycznych wyniósł 489 punktów. Wśród krajów Unii Europejskiej jedynie uczniowie estońscy osiągnęli lepszy wynik. Wynik polskich uczniów jest zbliżony do wyników 11 innych krajów – Holandii, Irlandii, Belgii, Danii, Wielkiej Brytanii, Austrii, Australii, Czech, Słowenii, Finlandii i Łotwy. Średni wynik polskich uczniów w dziedzinie rozumienia czytanego tekstu wyniósł 489 punktów. Wynik Polski jest zbliżony do wyników 7 innych krajów: Wielkiej Brytanii, Finlandii, Danii, Czech, Słowacji, Szwajcarii i Włoch i jest jednym z najwyższych wśród krajów Unii Europejskiej. W zakresie rozumowania w naukach przyrodniczych polscy uczniowie uzyskali średni wynik 499 punktów. Wynik Polski jest zbliżony do wyników piętnastolatków z Nowej Zelandii, Irlandii, Szwajcarii, Słowenii, Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych, Czech, Łotwy, Danii, Szwecji i Niemiec. Wśród krajów Unii Europejskiej lepsze wyniki od polskich uczniów uzyskali jedynie uczniowie z Estonii i Finlandii.
Jednak wynik z zakresu umiejętności matematycznych polskich uczniów w 2022 roku jest znacząco niższy niż w poprzedniej edycji badania w 2018 roku (różnica 27 punktów). W krajach OECD średni wynik umiejętności matematycznych w 2022 był niższy o 15 punktów w porównaniu z rokiem 2018.
Również w zakresie rozumienia czytanego tekstu średni wynik osiągnięty przez polskich uczniów w 2022 roku jest znacząco niższy niż w poprzedniej edycji badania w 2018 roku, kiedy wyniósł on 512 punktów. W krajach OECD średni wynik rozumienia czytanego tekstu był w 2022 roku niższy o 10 punktów w porównaniu z rokiem 2018.
Z kolei średni wynik polskich uczniów w zakresie rozumowania w naukach przyrodniczych jest niższy o 12 punktów. W krajach OECD był on porównywalny z wynikiem z roku 2018.
Badanie PISA (koordynowane przez OECD) powtarzane są co 5 lat. Poprzednia edycja pochodzi z 2018 r. Wówczas polscy uczniowie na tle reszty świata błyszczeli. To, że tym razem będzie gorzej spodziewali się eksperci niemal we wszystkich krajach. W międzyczasie wydarzyła się bowiem pandemia i edukacja zdalna, na którą mało kto był przygotowany (tu wyjątkiem była Estonia). W Polsce jednak było coś jeszcze: likwidacja gimnazjów i nowa podstawa programowa.
Międzynarodowe badania PISA są więc nie tylko, zdaniem ekspertów sprawdzianem umiejętności uczniów i realiów w szkoły w pandemii. W polskich realiach to także test dla wizji systemu edukacyjnego kolejnych ministrów rządu PiS.
