O dofinansowanie może ubiegać się obecnie więcej podmiotów – nie tylko gminy, ale również osoby fizyczne, przedsiębiorcy, a także organizacje nieposiadające osobowości prawnej oraz uczelnie. Z miejsc opieki prowadzonych przez uczelnie będą mogły korzystać dzieci studentów, doktorantów oraz pracowników danej uczelni.
Program - jak wyjaśnił resort rodziny - będzie realizowany w trzech modułach. Moduł pierwszy jest skierowany do gmin i dotyczy tworzenia oraz utrzymania nowych miejsc opieki nad najmłodszymi. Środki z drugiego modułu zostaną przeznaczone na utrzymanie już istniejących placówek, także tych prywatnych. Trzeci moduł skierowany jest do uczelni – środki z tej części zostaną przeznaczone na tworzenie i utrzymanie nowych miejsc opieki.
Najwięcej środków zostało przeznaczonych na moduł drugi – 80 mln zł. Na tworzenie nowych miejsc przez gminy zarezerwowano 60 mln zł, a przez uczelnie – 11 mln zł. MRPiPS podkreśliło, że w razie niewykorzystania środków, będą one mogły zostać przesunięte do innego modułu. Pozwoli to na ich optymalne wykorzystanie, zgodnie z realnymi potrzebami.
Termin składania ofert upływa 12 stycznia 2016 r. w przypadku modułu drugiego oraz 1 lutego 2016 r. w przypadku modułów pierwszego i trzeciego. Oferty można składać zarówno w formie pisemnej, jak i elektronicznej, także za pośrednictwem platformy ePUAP.
Szczegółowe zasady konkursu zawiera „Resortowy program rozwoju instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 MALUCH – edycja 2016”. Więcej informacji można znaleźć na stronie http://www.mpips.gov.pl/wsparcie-dla-rodzin-z-dziecmi/opieka-nad-dzieckiem-w-wieku-do-lat-trzech/resortowy-pogram-maluch/rok-2016/.
Obecnie działa ok. 1,9 tys. żłobków, 439 klubów dziecięcych oraz 599 dziennych opiekunów.
Program MALUCH od kilku lat wspiera funkcjonowanie placówek opieki nad najmłodszymi dziećmi. Stworzono go po uchwaleniu tzw. ustawy żłobkowej, czyli ustawy o formach opieki nad dziećmi do lat 3, która funkcjonuje od 2011 r. Początkowo MALUCH skierowany był tylko do samorządów.
Dzięki ustawie żłobki przestały być zakładami opieki zdrowotnej, nadzór nad nimi przejęło MRPiPS (wcześniej podlegały resortowi zdrowia); dzięki temu zaczęło ich przybywać. Jednak - choć liczba miejsc opieki nad najmłodszymi wzrosła w ciągu ostatnich lat o kilkaset procent - wciąż ich brakuje.
W myśl ustawy opieka nad dziećmi do lat 3 jest sprawowana w formie żłobka lub klubu dziecięcego oraz wykonywana przez opiekuna dziennego (zajmującego się kilkorgiem dzieci u siebie w domu, ale opłacanego przez gminę) lub nianię (której płacą rodzice, a ZUS opłaci za nią składki, jeśli jest zatrudniona na podstawie umowy). Klub dziecięcy i opiekun dzienny to nowe formy opieki. Wcześniej prywatne placówki nazywane były często klubami, jednak funkcjonowały one na mocy innych przepisów - jako działalność gospodarcza.
Obecnie wszystkie placówki opieki muszą spełnić określone w ustawie wymogi i być wpisane do specjalnego rejestru.