Student ma możliwość ubiegania się o uzyskanie pożyczki na kształcenie w szkole wyższej na preferencyjnych warunkach. Do jej zalet należą niskie oprocentowanie, możliwość rozpoczęcia spłaty dopiero po upływie dwóch lat od ukończenia studiów oraz szansa na umorzenie
O pożyczkę mogą ubiegać się studenci uczelni publicznych i niepublicznych. Nie ma znaczenia również tryb studiów (stacjonarny lub niestacjonarny). Wyłączeni są jedynie ci, którzy chcieliby ją otrzymać na kolejne studia:
- po złożeniu już jednej pracy magisterskiej,
- po złożeniu egzaminu dyplomowego na studiach pierwszego stopnia,
jeżeli ponownie rozpoczęli naukę na tym samym poziomie kształcenia. Wyłączeń tych nie stosuje się, jeżeli zainteresowany nie korzystał z kredytu na poprzednich studiach.
Aby otrzymać pożyczkę, należy złożyć wniosek do jednego z banków, na formularzu przez niego wskazanym. W roku akademickim 2014/2015 kredytów na preferencyjnych warunkach udzielały np. :
- PKO Bank Polski SA,
- Bank PEKAO SA,
- Bank Polskiej Spółdzielczości SA (wraz ze zrzeszonymi bankami spółdzielczymi)
- SGB-Bank SA (wraz ze zrzeszonymi bankami spółdzielczymi).
Wniosek o udzielenie pożyczki zawiera dane:
- osobowe studenta,
- dotyczące studiów (m.in. nazwę i adres uczelni, poziom i kierunek kształcenia),
- wymagane przez bank dla celów oceny zabezpieczenia spłaty pożyczki lub kredytu.
Do wniosku trzeba dołączyć m.in. zaświadczenie uczelni potwierdzające, że ubiegający się jest studentem.
Z kolei w przypadku ubiegania się o pierwszeństwo w otrzymaniu kredytu należy załączyć również oświadczenie o aktualnej liczbie członków rodziny oraz np. zaświadczenie z urzędu skarbowego o dochodach. W roku akademickim 2014/2015 uprzywilejowani do jego otrzymania byli ci, których dochód wynosił nie więcej niż 2,5 tys. zł na osobę. Na rok akademicki 2015/2016 próg nie został jeszcze ustalony. Komunikat w tej sprawie ogłasza minister nauki zazwyczaj w grudniu.
Możliwe poręczenie rodziców
Obecnie można wystąpić o 600 zł transzy kredytu miesięcznie. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW) zastanawia się jednak nad wprowadzeniem jeszcze jednej transzy do wyboru – 900 zł. O jej podwyższenie mogliby starać się również ci, którzy już obecnie pobierają tę pożyczkę. Jeszcze jednak decyzja o wprowadzeniu drugiej transzy nie zapadała. Nowe regulacje miałyby obowiązywać od 1 października 2015 r.
Osoby, które mają problem z przedstawieniem zabezpieczenia spłaty kredytu, mogą skorzystać z pomocy państwa. Udziela go Bank Gospodarstwa Krajowego. Z poręczeń w 100 proc. mogą skorzystać osoby, które zostały pozbawione opieki rodzicielskiej, lub z tego powodu zostały umieszczone w rodzinie zastępczej, placówce opiekuńczo-wychowawczej rodzinnej, socjalizacyjnej albo resocjalizacyjnej. Wówczas nie ma znaczenia na dochód przez nie osiągany. Poręczenie całości zobowiązań zostanie udzielone również studentom, których dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 600 zł. Na 70 proc. mogą liczyć ci, u których dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 1 tys. zł.
Z kolei osoby mieszkające na wsi mogą wystąpić o zabezpieczenie spłaty do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Ta ma prawo poręczyć od 80 do 100 proc. kwoty kredytu w zależności od wysokości dochodu na osobę w rodzinie studenta. O 100 proc. zabezpieczenie mogą wnioskować osoby, których dochód nie przekracza 600 zł.
Bardzo ważne terminy
Kredyt studencki jest udzielany na okres studiów i wypłacany maksymalnie przez sześć lat. Transze kredytu przelewane są na konto studenta przez 10 miesięcy w roku akademickim. Student, któremu bank przyzna pożyczkę, musi wywiązywać się obowiązków, aby nadal otrzymywać świadczenie. Do czasu ukończenia studiów musi przedstawiać w banku dwa razy w roku – w terminach do 31 października i 31 marca – ważną legitymację studencką.
Kredytobiorca musi również powiadomić bank o każdym zdarzeniu powodującym wydłużenie okresu, na jaki został udzielony kredyt, np. o niezaliczeniu semestru lub roku studiów, urlopie czy o zawieszeniu w prawach studenta. Jest zobowiązany także powiadomić bank o utracie statusu studenta, jak i o obronie pracy dyplomowej.
Umorzenie dla najlepszych
Kredyt trzeba zacząć spłacać w ciągu dwóch lat od ukończenia studiów. Możliwe jest jednak także jego umorzenie. Z tej opcji skorzystają osoby, które ukończyły studia w grupie 5 proc. najlepszych absolwentów uczelni. Wówczas zostanie im umorzone 20 proc. kredytu. W tym celu należy wystąpić do banku z wnioskiem. Fakt znalezienia się w grupie najlepszych studentów musi być potwierdzony przez dziekana wydziału lub rektora.
Natomiast osoby, które utraciły zdolność spłaty zobowiązań, mogą wnioskować o umorzenie pożyczki w całości. Kredytobiorca musi udokumentować trwałą niezdolność do pracy i trudną sytuację materialną. Ten drugi fakt trzeba udokumentować. Ośrodek pomocy społecznej potwierdza sytuację kredytobiorcy i członków jego rodziny, jeśli spełnione są przesłanki uzasadniające korzystanie ze świadczeń z systemu pomocy społecznej. Trudna sytuację materialna może też wynikać z przypadku losowego, który powoduje długotrwałą utratę zdolności do spłaty zobowiązań, w szczególności są to: choroba kredytobiorcy lub członka jego rodziny, konieczność sprawowania opieki nad nim przez absolwenta, szkody spowodowane przez pożar, powódź lub inną katastrofę.
Z kolei jeśli kredytobiorca znajdzie się w trudnej sytuacji materialnej spowodowanej utratą stałego źródła dochodu lub przypadkiem losowym uniemożliwiającym opłacanie rat kredytu, może wystąpić do banku z wnioskiem o zawieszenie jego spłaty na maksymalnie 12 miesięcy.
Uwaga
Kredyty studenckie z dopłatą do oprocentowania z budżetu państwa zostały wprowadzone w 1998 roku jako element rozszerzenia dostępu do szkolnictwa wyższego
Podstawa prawna
Rozporządzenie ministra nauki i szkolnictwa wyższego z 18 maja 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad, trybu i kryteriów udzielania, spłacania oraz umarzania kredytów i pożyczek studenckich (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 688 ze zm.). Ustawa z 17 lipca 1998 r. o pożyczkach i kredytach studenckich (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1026 ze zm.)