Jestem studentką, ukończyłam już 26 lat. Pracuję na umowę o dzieło, nie mam więc żadnych ubezpieczeń. Dowiedziałam się, że do ubezpieczenia zdrowotnego może zgłosić mnie uczelnia. Obawiam się tylko, czy nie będzie kolizji ubezpieczenia z zatrudnieniem na umowę o dzieło – zastanawia się pani Agata. – Czy można jednocześnie być ubezpieczonym przez uczelnię i zarabiać – pyta czytelniczka
Student tylko wtedy ma prawo do świadczeń z opieki zdrowotnej, jeśli jest zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego. Jeżeli nie ukończył 26 lat, nie pracuje w formie umowy o pracę i nie prowadzi działalności gospodarczej, jako członka rodziny powinni zgłosić go rodzice lub opiekunowie. Niepracujący rodzice, ale zarejestrowani jako bezrobotni, do ubezpieczenia zgłaszają go w urzędzie pracy. A jeśli żaden z rodziców nie podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu w Polsce albo innym kraju Unii Europejskiej, to obowiązek zgłoszenia mogą przejąć dziadkowie. Prócz studenta z ubezpieczeń zdrowotnych może korzystać również jego rodzina, np. małoletnie dzieci i małżonek.
Natomiast studenta, który ma ukończone 26 lat i nie jest objęty ubezpieczeniem z innego tytułu (np. przez pracującego lub prowadzącego działalność gospodarczą małżonka), do ubezpieczenia może zgłosić uczelnia (należy złożyć wniosek o objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym w NFZ). Student ma obowiązek zgłosić również członków rodziny, ale tylko tych, którzy nie mają innego tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego. Ubezpieczenie poprzez uczelnię dotyczy zarówno studiów stacjonarnych, jak i niestacjonarnych.
Do ubezpieczenia poprzez uczelnię ma także prawo student, który nie ukończył 26. roku życia i nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia z innego tytułu (nie ma rodziców lub opiekunów prawnych bądź rodzice, opiekunowie prawni lub współmałżonek nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego).
Student musi też pamiętać, że jeśli był zgłoszony do ubezpieczenia, ale jednocześnie pracował podczas nauki w ramach umowy o pracę, po zakończeniu pracy zostaje wyrejestrowany z ubezpieczenia. Musi zatem ponownie zostać zgłoszony. Tak samo wtedy, gdy rodzice zmienią pracę. Muszą wtedy zgłosić studenta u nowego pracodawcy.
Status swojego ubezpieczenia można sprawdzić w domu. Trzeba założyć osobiste konto w Zintegrowanym Informatorze Pacjenta (https://zip.nfz.gov.pl). Ubezpieczenie nie od razu jest widoczne w systemie eWUŚ. Dane pojawiają się dopiero wtedy, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia otrzyma je od świadczeniodawców (może to potrwać nawet do dwóch miesięcy). Zanim w systemie pojawi się kolor zielony, który potwierdza fakt ubezpieczenia, „świecimy na czerwono”. Nie oznacza to jednak, że nie mamy prawa do darmowych świadczeń z NFZ. Jeżeli jesteśmy pewni, że zostaliśmy zgłoszeni do ubezpieczenia, w przychodni lub szpitalu okazujemy dokument potwierdzający ten fakt albo składamy oświadczenie o przysługującym nam prawie do świadczeń opieki zdrowotnej. Ale uwaga! Jeśli złożymy nieprawdziwe oświadczenie, zostaniemy obciążeni kosztami udzielonych nam świadczeń.
Po ukończeniu studiów (albo skreśleniu z listy studentów) były student prawo do świadczeń opieki zdrowotnej w ramach NFZ ma jeszcze przez cztery miesiące – pod warunkiem, że jeszcze nie pracuje i nie został zgłoszony do ubezpieczenia. Za datę ukończenia studiów uważa się datę złożenia egzaminu dyplomowego. W przypadku studenta, który zaliczył ostatni rok studiów i nie złożył egzaminu dyplomowego w terminie, obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego wygasa z dniem 30 września. Natomiast prawo do świadczeń członków rodziny zgłoszonych przez studenta do ubezpieczenia ustaje po 30 dniach od wygaśnięcia obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego studenta.

Uwaga

Student zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego przez uczelnię jest zobowiązany poinformować w ciągu siedmiu dni o powstaniu innego tytułu do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, np. wynikającego z podjęcia pracy, zmianie danych zawartych we wniosku czy zmianie statusu studenta

Podstawa prawna

Art. 86 ust. ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 581).

PORADA EKSPERTA

Krzysztof Bąk, rzecznik ministra zdrowia

Zawarcie umowy o dzieło nie ma wpływu na posiadane przez studenta ubezpieczenie zdrowotne. Zgodnie z art. 66 pkt 20 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych obowiązkowi ubezpieczenia podlegają studenci i uczestnicy studiów doktoranckich niepodlegający obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu. Zaś zgodnie z art. 66 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej zawarcie umowy o dzieło nie jest samodzielnym tytułem do objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym, stąd student zachowuje tytuł związany z podjęciem nauki na uczelni, a uczelnia nadal jest zobowiązana do opłacania składek związanych z ubezpieczeniem osoby studiującej powyżej 26 lat.