Matura 2013. Odpowiedzi: język polski, poziom podstawowy

Zadanie 1

Część I – rozumienie czytanego tekstu

Proponowana odpowiedź

Ma to uzmysłowić czytelnikowi jaką wielkością jest 1 kwark.

Zadanie 2

Proponowana odpowiedź

Ponieważ tylko człowiek chce wiedzieć co się w tym Wszechświecie dzieje i próbuje ten Wszechświat zrozumieć.

Zadanie 3

Poprawna odpowiedź B

Zadanie 4

Proponowana odpowiedź

1.
nazwa zabiegu językowego: metafora
przyklad: Świat jest pędzącym pociągiem.

2.
nazwa zabiegu językowego: animizacja
przyklad: Historia przyśpieszała. Świat oswojony.

Zadanie 5

Proponowana odpowiedź

do człowieka - Świat dostosowany do ludzkiej wiedzy i intelektu.
dla człowieka - Czy będzie człowiekowi przychylny i przyjazny.

Zadanie 6

Proponowana odpowiedź

Czy naukowiec ponosi moralną odpowiedzialność za swoje odkrycia.
Czy są takie badania naukowe, które z powodów etycznych powinny być zaniechane.

Zadanie 7

Proponowana odpowiedź

Ciągle przesuwają się granice poznania.
Ciągle popełniamy błędy.

Zadanie 8

Proponowana odpowiedź

Warto.
- Aby zdawać sobie sprawę ze wszystkich konsekwencji naszych czynów.
- Aby refleksja nad naszymi wyborami nie przyszła zbyt późno.

Zadanie 9

Proponowana odpowiedź

Przekraczać granicę poznania. Ciągle poszukiwać czegoś nowego.

Zadanie 10

Proponowana odpowiedź

nazwa specjalisty w tej dziedzinie nauki - cybernetyk
nazwa wirtualnej przestrzeni - cyberprzestrzeń

Zadanie 11

Proponowana odpowiedź

przykład 1. Wszczepianie implantów.
przykład 2. Terapia genowa.

Zadanie 12

Proponowana odpowiedź

Akapit 6 omawia dylematy moralne wywołane przez odkrycia naukowe wymienione w akapicie 5.

Zadanie 13

Poprawna odpowiedź

1. O
2. I
3. O

Zadanie 14

Poprawna odpowiedź A

Proponowana odpowiedź
Naukowe terminy.
Popularny, prosty, zrozumiały dla przeciętnego odbiorcy styl wypowiedzi.
Mieszanina stylów.

Część II – pisanie własnego tekstu w związku z tekstem literackim zamieszczonym w arkuszu.

Temat 1.

Proponowany plan wypracowania

I Umiejscowienie utworów w kontekstach historyczno-literackich.
– Gloria Victis - literatura polskiego pozytywizmu.
– Mazowsze – poezja polskich katastrofistów.

II Podobieństwa między utworami
– Patriotyczna tematyka.
– Nawiązanie do powstań narodowo-wyzwoleńczych.
– Przyroda świadkiem tragicznych wydarzeń.

III Analiza utworów
Gloria victis
– Znaczenie tytułu.
– Personifikacja natury.
– Natura jedynym świadkiem ludzkiej tragedii.
– Groby zakłócające piękno i spokój natury.
– Natura upamiętniająca bohaterstwo powstańców.
– Przyroda symbolem patriotyzmu.

Mazowsze
– Natura świadkiem tragicznej historii.
– Odwołanie do powstania listopadowego i styczniowego.
– Historia to ciągłe walki i rozlew krwi.
– Kontrast między pięknem i mądrością natury, a ludzkimi czynami.
– Mazowiecka ziemia alegorią naszej tragicznej historii.
– Los pokolenia poety kontynuacją tragicznego losu poprzednich pokoleń.

IV Wnioski

Temat 2.

Proponowany plan wypracowania

I Umiejscowienie utworu w kontekście historyczno-literackim
– Data wydania powieści – 1924r.
– Znaczenie tytułu.
– Przedwiośnie jako powieść polityczna.
– Przedwiośnie jako powieść dyskusja o odrodzonej Polsce.

II Przedstawienie bohaterów
1. Cezary Baryka
- urodzony w Baku
- przeżył rewolucję
- szuka swego miejsca w odrodzonej ojczyźnie
- kwestionuje autorytety
2. Szymon Gajowiec
- dawny narzeczony matki Cezarego
- przedstawiciel ówczesnego rządu
- opiekuje się Cezarym
- zwolennik ewolucyjnych zmian polskiej rzeczywistości

III Temat dyskusji Szymona Gajowca z Cezarym Baryką
- przywoływanie wielkich autorytetów narodowych
- odwoływanie się do tradycji pozytywistycznych (krzewienie oświaty, praca u podstaw, praca organiczna)
- Marian Bohusz – przyrodnik, popularyzator wiedzy
- Stanisław Krzemiński – bibliofil, budził wiarę w odrodzenie wolnej Polski
- Edward Abramowski – tworzył społeczeństwo obywatelskie, krzewił idee utylitaryzmu, idee ludzkiej pracy

IV Rola autorytetów
- byli nauczycielami
- byli wzorcami osobowymi
- uczyli polskości
- pozwolili zachować tożsamość narodową w czasach zaborów
- przyczynili się do odzyskania przez Polskę niepodległości

V Wnioski