Nauczycielowi wychowującemu jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Do 31 grudnia 2017 roku nauczyciel mógł także wykorzystać wolne w wymiarze godzinowym, jednak ustawa o finansowaniu zadań oświatowych, która weszła w życie od 1 stycznia 2018 roku, uprawnienia to zniosła.
Zmiany wprowadzone w Karcie Nauczyciela były potrzebne, bowiem pojawiały się wątpliwości, jak liczyć 16 godzinne zwolnienie w przypadku pracowników, których tylko godziny pensum były ewidencjonowane. Część dyrektorów placówek brała pod uwagę wyłącznie godziny pensum, co w praktyce zwiększało liczbę wolnych dni przysługujących pedagogom.
W efekcie nauczyciel nie może wykorzystać 2 dni wolnych na dziecko w wymiarze godzinowym.
Jakie jeszcze zmiany czekały nauczycieli w 2018 roku, dowiesz się tutaj>>
Pozostałe zasady przyznawania dni wolnych dla nauczyciela na opiekę nad dzieckiem nadal reguluje Kodeks pracy. Wolne dni przysługują osobom, które wychowują dziecko, które ukończyło 14 lat, czyli rodzicom biologicznym lub adopcyjnym oraz innym osobom zajmującym się wychowaniem dziecka, w tym rodzicom zastępczym. Urlop okolicznościowy i na żądanie: Jak wziąć wolne w nagłym wypadku>>
Wymiar zwolnienia jest niezależny od stażu pracy nauczyciela, długości zatrudnienia w roku kalendarzowym czy wymiaru zajęć. Natomiast niewykorzystane dni na opiekę nie przechodzą na kolejny rok szkolny - pula dwóch dni przysługuje tylko na dany rok kalendarzowy.
O sposobie wykorzystania dni wolnych decyduje pracownik w pierwszym wniosku o udzielenie zwolnienia złożonym w danym roku kalendarzowym. Nauczyciel nie może wykorzystać zwolnienia w wymiarze godzinowym, ale ma prawo skorzystać ze zwolnienia w jednej części trwającej dwa dni lub w dwóch częściach po jednym dniu.
Wniosek nauczyciela jest dla dyrektora wiążący i o ile pedagog spełnia przesłanki do jego udzielenia (wychowuje dziecko w wieku poniżej 14. lat i nie wyczerpał puli dni na opiekę dany rok kalendarzowy), musi zostać uwzględniony przez szefa palcówki. Więcej o tym, czy pracodawca może odmówić udzielenia dni wolnych na opiekę nad dzieckiem, dowiesz się tutaj>> Co ważne, nauczyciel nie musi uzasadniać wniosku o udzielenie dni wolnych na opiekę.
Za okres zwolnienia nauczycielowi przysługuje wynagrodzenie wyliczane, jak przy ustalaniu zapłaty za urlop wypoczynkowy. Do podstawy wymiaru są więc wliczane, poza pensją zasadniczą, składniki stałe wynagrodzenia (dodatek za wysługę lat, funkcyjny, motywacyjny czy za warunki pracy) oraz składniki zmienne (wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i zastępstwa). Zobacz, jak dokładnie obliczyć wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy>>
Pulą dni zwolnienia na dziecko nauczycieli musi się jednak podzielić z drugim zatrudnionym rodzicem, ponieważ dwa dni przysługują łącznie obydwu zatrudnionym rodzicom (osobom wychowującym to samo dziecko). Opiekunowie dziecka decydują więc, czy całą pulę wykorzysta jedno z nich, czy wydzielą sobie po jednym dniu wolnego.
Jeżeli natomiast nauczyciel jest zatrudniony w kilku placówkach, może niezależnie korzystać ze zwolnienia na dziecko u każdego z pracodawców. W ramach równoległego zatrudnienia pracownik może bowiem korzystać ze wszystkich uprawnień wynikających z przepisów prawa pracy.