„Takie niedopuszczalne przypadki mogły wynikać z nienależytego wypełnienia przez wojewodów obowiązku sporządzania i aktualizacji planów działania na wypadek epidemii” – stwierdził rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar. Dlatego zwrócił się do prezesa Naczelnej Izby Kontroli z prośbą o kontrolę w tej sprawie.
Równocześnie RPO w komunikacie zamieszczonym na swojej stronie przypomniał, że według ustawy z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi wojewoda sporządza wojewódzki plan działania na wypadek wystąpienia epidemii (na okres trzech lat, z możliwością aktualizacji).
„Plan obejmuje m.in. imienne listy osób, które mogą zostać skierowane do działań służących ochronie zdrowia publicznego przed zakażeniami i chorobami zakaźnymi. Jest on przygotowywany i aktualizowany na podstawie informacji jednostek samorządu terytorialnego, podmiotów leczniczych i innych dysponentów obiektów użyteczności publicznej” – wyjaśnił rzecznik.
Dodał dalej, że listy osób, które mogą być skierowane do pracy, zawierają imię i nazwisko, wykonywany zawód, datę urodzenia, numer PESEL, płeć oraz adres miejsca zamieszkania.
Jak wytłumaczył, do pracy niosącej ryzyko zakażenia przy zwalczaniu epidemii nie mogą być skierowane kobiety w ciąży; osoby, które nie ukończyły 18 lat bądź ukończyły 60 lat; samotnie wychowujące dziecko w wieku do 18 lat; wychowujące dziecko w wieku do 14 lat oraz dziecko z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego; osoby, u których orzeczono częściową lub całkowitą niezdolność do pracy; inwalidzi i osoby z orzeczonymi chorobami przewlekłymi oraz osoby, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe oraz parlamentarzyści.
Tymczasem – jak wynika z informacji RPO i doniesień mediów - do pracy niosącej ryzyko zakażenia przy zwalczaniu epidemii kierowano ostatnio osoby wyłączone z mocy ustawy, zwłaszcza powyżej 60. roku życia, kobiety w ciąży oraz wychowujących dziecko w wieku do 14 lat.
Ponadto rzecznik zaznaczył, że analiza informacji w Biuletynie Informacji Publicznej w niektórych przypadkach może wskazywać, że plany działania na wypadek wystąpienia epidemii mogły być sporządzane lub aktualizowane w trybie pilnym, już w trakcie epidemii. W jego opinii mogło to wpłynąć na ich rzetelność, kompletność i aktualność, a w konsekwencji - naruszać prawa osób wyłączonych z przedmiotowego obowiązku z mocy prawa.