Planujemy przekształcenie istniejącej spółki jawnej w spółkę z o.o. przy jednoczesnej zmianie wspólników. Wspólnikami mają zostać osoby, które obecnie są zatrudnione w spółce jawnej (forma zatrudnienia to umowa o pracę na czas nieokreślony). Jeden z nowych wspólników pozostaje na urlopie wychowawczym. Mamy wątpliwości, czy zmiana formy spółki oraz wcielenie się w rolę wspólnika nie będzie stało na przeszkodzie kontynuacji urlopu wychowawczego.
Przekształcenie spółki jawnej w spółkę z o.o. nie prowadzi do utraty bytu prawnego spółki jawnej, lecz do zmiany jej dotychczasowej formy ustrojowej. Zgodnie z art. 553 par. 1 kodeksu spółek handlowych (dalej: k.s.h.) obowiązuje wówczas zasada kontynuacji, która oznacza, że w wyniku przekształcenia spółka z o.o. jest kontynuatorem działalności spółki jawnej, tyle że w zmienionej formie prawnej. A na spółkę z o.o. przechodzą prawa i obowiązki spółki jawnej, w tym także w zakresie prawa pracy. W przypadku przekształcenia nie stosuje się zatem art. 231 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502).
Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa systemowa) urlop wychowawczy jest odrębnym od umowy o pracę tytułem do podlegania obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, o ile osoba przebywająca na takim urlopie nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty oraz nie posiada innych tytułów ubezpieczenia. Jednym z takich tytułów jest status wspólnika spółki jawnej bądź jednoosobowej spółki z o.o., którzy dla celów ubezpieczeniowych są traktowani jak osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą (art. 8 ust. 4 pkt 4 ustawy systemowej). W przypadku zbiegu tytułów ubezpieczeń, czyli spełnienia warunków do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniem z racji urlopu wychowawczego i wykonywania działalności gospodarczej, obowiązkowym tytułem ubezpieczenia będzie tylko działalność gospodarcza. Powstanie innego niż urlop wychowawczy tytułu do ubezpieczeń społecznych zawsze skutkuje objęciem takim ubezpieczeniem z innego tytułu niż urlop wychowawczy.
Przekształcenie spółki jawnej w spółkę z o.o. pozostawać będzie zatem bez wpływu na sytuację pracownika, który u dotychczasowego pracodawcy (w spółce jawnej) przebywa na urlopie wychowawczym. Po zmianie formy prawnej spółki jawnej wskutek przekształcenia na spółkę z o.o. przejdą prawa i obowiązki pracodawcy wynikające z umów o pracę zawartych z pracownikami dotychczasowej spółki jawnej. W rezultacie urlop wychowawczy udzielony pracownikowi w spółce jawnej będzie kontynuowany, ze wszystkimi konsekwencjami wynikającymi z przepisów prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.
Brak jest także przeszkód, aby przebywający na urlopie wychowawczym pracownik przekształcanej spółki jawnej przystąpił do powstającej w wyniku przekształcenia spółki z o.o. w charakterze jednego z jej wspólników. Udziałowcy sp. z o.o. mogą bowiem pozostawać z taką spółką w stosunku pracy. Status wspólnika wieloosobowej spółki z o.o. w odróżnieniu od bycia wspólnikiem jednoosobowej spółki z o.o. nie jest w przepisach ubezpieczeniowych zrównany z prowadzeniem działalności gospodarczej i nie stanowi tym samym tytułu do objęcia wspólników spółki z o.o. obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi.
Ponadto zgodnie z art. 1862 par. 1 k.p. w czasie urlopu wychowawczego pracownik ma prawo podjąć pracę zarobkową u dotychczasowego lub innego pracodawcy albo inną działalność, jeżeli nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Pracownik nie ma przy tym obowiązku informowania lub występowania do pracodawcy o zgodę na podjęcie pracy lub innej działalności w trakcie tego urlopu. Jeśli jednak pracodawca stwierdzi, że powyższa aktywność koliduje z celem urlopu wychowawczego, to zgodnie z art. 1862 par.2 k.p. wzywa pracownika do stawienia się do pracy w terminie przez siebie wskazanym.
Reasumując, przystąpienie do spółki z o.o. w charakterze wspólnika pracownika przekształcanej spółki jawnej, przebywającego aktualnie na urlopie bezpłatnym, nie narusza regulacji kodeksu pracy. Tym samym należy uznać, że uzyskanie statusu wspólnika spółki z o.o. powstałej z przekształcenia spółki jawnej, nie będzie wpływać na uprawnienia tego pracownika z tytułu urlopu wychowawczego.
Podstawa prawna
Art. 553 par. 1 ustawy z 15 września 2015 r. – Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1030 ze zm.).
Art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121).