Subskrybuj nas na Youtube
Zwolnienie dyscyplinarne, przebywanie w pracy pod wypływem alkoholu lub nieusprawiedliwiona nieobecność trwająca dłużej niż dwa dni to główne powody, dla których szef może pozbawić podwładnego dodatkowej nagrody rocznej. Ale niejedyne
Czy nagana przekreśla szansę na trzynastą pensję?
W 2014 r. roku otrzymałem jedną naganę od przełożonego z wpisem do akt za to, że nie przygotowałem na czas stosownego sprawozdania. Na początku stycznia 2015 r. zdarzyło mi się z kolei przyjść do pracy pod wypływem alkoholu, za co zostałem zwolniony dyscyplinarnie. Czy dyrektor może pozbawić mnie trzynastki za ubiegły rok?
NIE
Pracodawca musi wypłacić dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2014 rok. Nie ma znaczenia, że pracownik otrzymał wtedy naganę. Szansa na trzynastkę zostaje przekreślona wtedy, gdy w tym samym roku kalendarzowym, za który ma zostać wypłacona, pracownik został zwolniony np. dyscyplinarnie lub nie był w pracy co najmniej dwa dni i jego nieobecność nie została usprawiedliwiona. Jedno z drugim może się łączyć, np. wtedy, gdy szef mając uzasadnione podejrzenie, że podwładny przyszedł do firmy pod wpływem alkoholu, nie dopuści go do pracy. W konsekwencji pracownik będzie miał nieusprawiedliwioną nieobecność w pracy, za którą nie przysługuje mu wynagrodzenie.
Podstawa prawna
Art. 3 pkt 2 ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1144).
Czy staż pracy ma wpływ na przyznanie trzynastki?
Zatrudniłem się w gminie w sierpniu 2014 r. Na początku tego roku koledzy i koleżanki dostali trzynastki, a mnie dyrektor jej nie wypłacił, informując, że jeszcze nie zapracowałem na takie bonusy. Czy mógł mnie pozbawić dodatkowego wynagrodzenia rocznego?
TAK
Trzeba przepracować co najmniej sześć miesięcy, aby ubiegać się o dodatkową nagrodę roczną. Zgodnie z art. 2 ustawy dodatkowe wynagrodzenie roczne dla pracowników jednostek sfery budżetowej trzynastka zależy tylko od stażu u danego pracodawcy. Pracownik nabywa do niej prawo w pełnej wysokości po przepracowaniu w danym urzędzie całego roku kalendarzowego. Osobie, która nie spełniła tego warunku, świadczenie przysługuje w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego, pod warunkiem że ten wynosi co najmniej sześć miesięcy. Przepisy ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym nie określają, w jaki sposób liczyć ten termin, więc ma tu zastosowanie art. 114 kodeksu cywilnego. Zgodnie z nim jeśli określony przedział czasowy jest oznaczony w miesiącach lub latach, a ciągłość terminu nie jest wymagana – miesiąc liczy się za dni 30, a rok za 365. W efekcie pół roku pracy uprawniającej do trzynastki powinno odpowiadać 180 dniom kalendarzowym. Jeśli więc urzędnik zatrudnił się w gminie dopiero w sierpniu, to nie nabywa prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego. Prawo do trzynastki przepada również wtedy, gdy np. pracownik od stycznia 2014 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim, które po odliczeniu nie pozwalało na ustalenie, że przepracował pół roku. W tej sprawie wypowiedział się Sąd Najwyższy, w którego ocenie okresy pobierania przez pracownika niezdolnego do pracy wynagrodzenia i zasiłku chorobowego nie podlegają wliczeniu do 6-miesięcznego okresu przepracowanego w danym roku kalendarzowym, wymaganego do nabycia prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego.
Podstawa prawna
Art. 2 ust. 2 ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1144).
Uchwała Sądu Najwyższego z 7 lipca 2011 r. (sygn. akt III PZP 3/11).
Czy urlop zdrowotny blokuje wypłatę dodatkowej pensji?
Do pracy w szkole wróciłem 1 września 2014 r. Wcześniej korzystałam z urlopu zdrowotnego. Zastanawiam się, czy dostanę trzynastkę. Czy jej otrzymanie zależy od decyzji dyrektora?
NIE
W takiej sytuacji nauczyciel otrzyma trzynastkę za cztery miesiące. Mimo że pobyt pedagoga na urlopie dla poratowania zdrowia jest traktowany jako usprawiedliwiona nieobecność w pracy, która gwarantuje nagrodę roczną, to tego okresu nie wlicza się do trzynastki. Tak więc w tym przypadku będzie naliczona na podstawie wynagrodzenia zasadniczego i dodatków za okres od września do końca grudnia. Również nauczyciel, który zostaje zatrudniony w szkole dopiero od września, mimo że nie przepracował sześciu miesięcy, zachowuje prawo do wypłaty dodatku proporcjonalnie do czterech miesięcy (od września do grudnia). Pracodawca ma czas na wypłatę trzynastki do końca marca.
Podstawa prawna
Art. 2 ust. 3 pkt 6 lit. b ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1144).
Czy matka ma prawo do wypłaty świadczenia?
Pracuję w urzędzie gminy na stanowisku inspektora. Do pracy wróciłam we wrześniu 2014 r. Wcześniej byłam na zwolnieniu lekarskim, korzystałam też z urlopu macierzyńskiego. Jeśli zasadą jest, że trzeba w danym roku kalendarzowym przepracować sześć miesięcy, aby otrzymać trzynastkę, to obawiam się, że nie otrzymam tego świadczenia. Czy szef wypłaci mi dodatkowe wynagrodzenie roczne?
TAK
Będzie ono naliczone proporcjonalnie. Urlop wychowawczy zawiera się w katalogu wyjątków ustawowych, które przyznają prawo do trzynastki, mimo nieprzepracowania sześciu miesięcy. Od 2013 r. z takiego prawa mogą korzystać również matki, które przebywały na urlopie macierzyńskim. To efekt wyroku Trybunału Konstytucyjnego, w którym wskazał, że katalog przypadków, które wyłączają zasadę przepracowania u danego pracodawcy co najmniej pół roku jako warunku do nabycia trzynastki, jest zróżnicowany i niejasny. Wymienia m.in. urlop dla poratowania zdrowia dla nauczyciela, urlop wychowawczy i naukowy, ale nie ma w nim urlopu macierzyńskiego. Dlatego nauczyciele i urzędnicy, którzy przepracowali mniej niż pół roku w danym roku kalendarzowy z powodu przebywania np. na urlopie macierzyńskim, mają prawo do dodatkowej nagrody rocznej. Poza macierzyńskim takie prawo dają też urlop ojcowski i dodatkowy urlop macierzyński.
Podstawa prawna
Art. 2 ust. 3 pkt 6 lit. a ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1144).
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 9 lipca 2012 r. (sygn. akt P 59/11).
Czy więźniowi przysługuje nagroda roczna?
Odsiaduję pięcioletni wyrok pozbawienia wolności. W 2014 r. za zgodą dyrektora zakładu penitencjarnego pracowałem. Słyszałem, że z tego tytułu powinienem otrzymać dodatkowe wynagrodzenie roczne, jednak dyrektor odmówił jego wypłaty. Podobno kilka lat temu pracujący więźniowie otrzymywali taką gratyfikację. Czy pracujący osadzeni mogą się domagać wypłacenia dodatkowego świadczenia?
NIE
Ministerstwo Sprawiedliwości wprowadziło zmiany w przepisach, które pozbawiły więźniów prawa do trzynastki. Stało się to przy okazji wdrażania wyroku Trybunału Konstytucyjnego, zgodnie z którym osoby pracujące na pełny etat podczas odbywania kary pozbawienia wolności powinny otrzymywać wynagrodzenie równe co najmniej płacy minimalnej, a nie jak wcześniej połowie tej kwoty. W efekcie w rozporządzeniu ministra sprawiedliwości w sprawie szczegółowych zasad zatrudniania skazanych wprowadzony został przepis, zgodnie z którym do więźniów ma zastosowanie płaca minimalna w pełnej wysokości. Przy okazji uchylono jednak inny, który przyznawał im trzynastkę.
Podstawa prawna
Par. 1 rozporządzenia ministra sprawiedliwości z 6 czerwca 2011 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad zatrudniania skazanych (Dz.U. nr 129, poz. 746).
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 23 lutego 2010 r. (sygn. akt P 20/09).
Czy dyrektor może nie wliczyć nagrody do trzynastki?
W ubiegłym roku otrzymałem kilka premii za wzorowo wykonaną pracę i udział w specjalnym zespole. Co więcej otrzymałem też nagrodę jubileuszową. Słyszałem, że trzynasta pensja to średnia zarobków z całego roku kalendarzowego podzielona przez 12 miesięcy. Czy tylko stałe składniki wynagrodzenia wpływają na wysokość trzynastki?
TAK
Nagrody i premie nie mają wpływu na wysokość dodatkowego wynagrodzenia. Dodatkowe wynagrodzenie roczne powinno wynosić 8,5 proc. sumy wszystkich świadczeń otrzymanych przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego. Z takim jednak zastrzeżeniem, że nie tylko premie, ale też inne świadczenia otrzymywane sporadycznie przez pracownika, np. nagroda uznaniowa lub jubileuszowa, nie są uwzględniane przy naliczaniu trzynastki.
Podstawa prawna
Par. 6 i 14 rozporządzenia z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. nr 2, poz. 14 ze zm.).
