Czy na wniosek pracownika firma ma prawo udzielić urlopu wypoczynkowego wyłącznie na część dnia pracy?
Nicola Zięba aplikant radcowski, Kancelaria Prawa Pracy Wojewódka i Wspólnicy sp.k.:
Urlopu udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem, w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy zatrudnionego. Tak wynika z art. 1542 par. 1 k.p. Zatem wypoczynku udziela się w dniach, ale rozlicza się go w godzinach. Dzień urlopu odpowiada ośmiu godzinom pracy, chyba że zatrudnionego obowiązuje obniżona norma. Taka sytuacja może nastąpić np. w równoważnym systemie czasu pracy lub w przypadku pracownika niepełnosprawnego (którego obowiązuje norma 7-godzinna).
Należy podkreślić, że co do zasady przedsiębiorstwo nie jest uprawnione do udzielania urlopu jedynie na część dnia pracy wynikającego z harmonogramu – przykładowo na cztery godziny z zaplanowanych ośmiu.
Wynika to z faktu, że wypoczynek obejmuje cały dobowy wymiar czasu pracy zatrudnionego, który został uprzednio określony w indywidualnym rozkładzie na daną dobę (grafiku albo harmonogramu). Nie ma także znaczenia to, czy udzielenie urlopu na część dnia pracy nastąpiłoby z inicjatywy pracodawcy, czy też na wniosek podwładnego.
Od tej generalnej reguły obowiązuje jednak wyjątek, przewidziany w art. 1542 par. 4 k.p. Jeżeli pracownikowi została do wykorzystania jedynie taka „pula” urlopu wypoczynkowego (liczona w wymiarze godzinowym), która nie pozwala na udzielenie wolnego na cały dzień (zgodnie z indywidualnym rozkładem), wówczas firma może udzielić wypoczynku na część dnia pracy zatrudnionego. Przykładowo jeśli pracownik jest uprawniony do 26 dni urlopu, co jest odpowiednikiem 208 godzin, a wykorzystał w danym roku kalendarzowym tylko 204 godziny, to w takim przypadku pracodawca jest uprawniony do udzielenia mu wypoczynku na cztery godziny w konkretnym dniu (w którym praca zgodnie z rozkładem miałaby być wykonywana np. przez osiem lub dwanaście godzin).