PROBLEM CZYTELNICZKI: Zwolniłam się z pracy. Już w czasie trwania okresu wypowiedzenia dowiedziałam się, że jestem w ciąży. Co mogę zrobić w takiej sytuacji?
ODPOWIEDŹ: Kobiecie w ciąży przysługuje szczególna ochrona zatrudnienia, a to oznacza, że pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać jej umowy o pracę. Wyjątkowo można zwolnić ciężarną w przypadku upadłości lub likwidacji pracodawcy, albo gdy chodzi o zwolnienie dyscyplinarne pracownicy. Kiedy można wręczyć pracownikowi dyscyplinarkę, dowiesz się tutaj>>
Jeżeli więc pracodawca zwolniłby pracownicę, a już w okresie wypowiedzenia okazałoby się, że jest w ciąży, przełożony musi złożyć oświadczenie o cofnięciu wypowiedzenia i przywrócić kobietę do pracy na poprzednim stanowisku. Jak bowiem orzekł Sąd Najwyższy (wyrok z 2 czerwca 1995 r., I PRN 23/95), zakaz rozwiązywania umowy o pracę z
pracownicą w okresie ciąży obowiązuje również w sytuacji, gdy zaszła ona w ciążę w okresie wypowiedzenia, a powiadomienie o tym fakcie pracodawcy już po rozwiązaniu umowy o pracę nie ma znaczenia dla oceny nieprawidłowości rozwiązania umowy o pracę.
Natomiast w przypadku, gdy to pracownica złożyła wypowiedzenie umowy o pracę, może również cofnąć zwolnienie, jeśli w chwili składania oświadczenia woli nie wiedziała o ciąży lub nie znała przysługujących jej w związku z tym uprawnień związanych, czyli gdy działała pod wpływem błędu. Pracownica może więc tłumaczyć, że nie złożyłaby wypowiedzenia, gdyby wiedziała, że jest w ciąży - pracodawca musi wtedy przyjąć oświadczenie kobiety i potraktować złożone wypowiedzenie jako niebyłe.
Jednak, jeśli kobieta wiedziała o ciąży albo zaszła w ciążę przed ustalonym terminem rozwiązania stosunku pracy, to nie może tłumaczyć się działaniem pod wypływem błędu. Składając oświadczenie pracownica nie była w ciąży, a więc nie może być mowy o błędnej ocenie sytuacji faktycznej czy konsekwencji prawnych z niej wynikających. Jak potwierdził Sąd Najwyższy (wyroku z 16 czerwca 2009 r., I PK 17/09), nieskuteczne jest powoływanie się na błąd jako wadę oświadczenia woli w sytuacji, w której pracownica zaszła w ciążę już po zwolnieniu się z pracy. Błąd nie odnosi się do mylnego wyobrażenia o zdarzeniach, które mogą dopiero powstać i wywołać przekonanie osoby składającej oświadczenie, że jego wcześniejsze złożenie było decyzją niekorzystną.
W tym wypadku podstawę cofnięcia wypowiedzenia stanowi dostarczenie pracodawcy odpowiedniego zaświadczenia lekarskiego, które poświadczy, że kobieta była w ciąży w dniu składania oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę.