4 prawa pracownika przechodzącego na emeryturę

Osoba przechodząca na emeryturę otrzyma od pracodawcy odprawę pieniężną w wysokości przynajmniej jednomiesięcznego wynagrodzenia. Przysługuje jej także ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

Zarówno osoby przechodzące na emeryturę w powszechnym wieku emerytalnym, jak i te korzystające z wcześniejszych świadczeń mają zagwarantowane szereg uprawnień.

1. Zakaz zwalniania tuż przed emeryturą

Przede wszystkim Kodeks pracy gwarantuje trwałość zatrudnienia osobom, którym brakuje mniej niż czterech lat do osiągnięcia wieku emerytalnego, o ile z osiągnięciem tego wieku okres zatrudnienia będzie umożliwiał im uzyskanie prawa do emerytury.

Pracodawca nie może więc zwolnić pracownika, któremu do uzyskania wieku emerytalnego pozostało nie więcej niż cztery lata - chyba, że zaszły szczególne okoliczności, na przykład firma uległa likwidacji. Szczegółowo o tym, kiedy można zwolnić pracownika w wieku przedemerytalnym, przeczytasz tutaj>>

Uprawnienie to przysługuje jednak wyłącznie osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, ale bez znaczenia jest wymiar etatu - może to więc być nawet 1/4.

System emerytalny: Zakazane jest odmienne traktowanie ubezpieczonych w zależności od tego, gdzie dorabiają do emerytury

2. Urlop wypoczynkowy i ekwiwalent dla emeryta

Osoba przechodząca na emeryturę zachowuje także prawo do urlopu wypoczynkowego - pracodawca wylicza go tak samo, jak pracownikowi odchodzącemu z firmy.

Jeżeli więc pracownik zamierza skorzystać ze świadczenia w trakcie roku kalendarzowego i wtedy dochodzi do rozwiązania stosunku pracy, przyszły emeryt ma prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego w danym roku u pracodawcy. Czy pracownik może zrzec się urlopu wypoczynkowego i ekwiwalentu>>

Natomiast w przypadku, gdy pracownik nie wykorzystał przysługującego mu urlopu do czasu rozwiązania stosunku pracy, pracodawca musi wypłacić mu ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany wypoczynek. Jak obliczyć ekwiwalent za urlop wypoczynkowy 2016>>

3. Odprawa emerytalna

Ponadto przechodzący na emeryturę pracownik otrzyma od pracodawcy odprawę emerytalną, czyli jednorazowe, powszechne świadczenie pieniężne. Ten przywilej przysługuje niezależnie od innych odpraw i bez względu na długość okresu zatrudnienia u danego pracodawcy czy rodzaj umowy o pracę.

Wysokość odprawy emerytalno-rentowej odpowiada jednomiesięcznemu wynagrodzeniu. Jak dokładnie wylicza się wysokość odprawy emerytalnej, przeczytasz tutaj>> Niektóre grupy zawodowe - jak nauczyciele, urzędnicy państwowi czy pracownicy samorządowi - mogą otrzymać odprawy na jeszcze korzystniejszych warunkach.

Jeżeli pracownik spełni wszystkie wymagane warunki to pracodawca musi wypłacić mu odprawę emerytalno-rentową. W przeciwnym wypadku naraża się na karę grzywny.Pracodawca łamie prawa pracownika. Kiedy grozi mu tylko grzywna, a kiedy więzienie?>>

4. Pomoc od pracodawcy

Pracownik-emeryt ma wreszcie praw domagać się pomocy od pracodawcy. Chodzi przed wszystkim o wydanie odpowiednich dokumentów - zgodnie z ustawą emerytalną pracodawca powinien:

współdziałać z pracownikiem w gromadzeniu dokumentacji niezbędnej do przyznania świadczenia,
wydawać pracownikowi lub ZUS zaświadczenia niezbędne do ustalenia prawa oraz wysokości świadczenia,
przygotować wniosek o emeryturę, ale tylko w stosunku do osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r. i przedłożyć go za zgodą pracownika w ZUS na 30 dni przed zamierzonym terminem przejścia na emeryturę,
poinformować bezzwłocznie, po śmierci pracownika, pozostałą po nim rodzinę o warunkach uzyskania renty rodzinnej, przygotowania wniosku o rentę i przedłożenia go ZUS (komu i jakie świadczenia przysługują po śmierci pracownika, dowiesz się tutaj>>).

Pracodawca nie ma już obowiązku wypełniania druku ZUS Rp-7 ("Zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu"), jednak ZUS może od niego również zażądać jako od płatnika składek, aby wystawił zaświadczenia o wysokości przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, wypłaconego za okresy, za które przychód ten przysługuje, a także o wysokości wypłaconych wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy, świadczeń i zasiłków oraz innych należności uwzględnianych w podstawie emerytury lub renty. Ponadto, jeśli dana osoba pracowała w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w górnictwie lub na kolei - pracodawca powinien wydać dokumenty potwierdzające także te okresy.