Osoba przechodząca na emeryturę otrzyma od pracodawcy odprawę pieniężną w wysokości przynajmniej jednomiesięcznego wynagrodzenia. Przysługuje jej także ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

Zarówno osoby przechodzące na emeryturę w powszechnym wieku emerytalnym, jak i te korzystające z wcześniejszych świadczeń mają zagwarantowane szereg uprawnień.

1. Zakaz zwalniania tuż przed emeryturą

Przede wszystkim Kodeks pracy gwarantuje trwałość zatrudnienia osobom, którym brakuje mniej niż czterech lat do osiągnięcia wieku emerytalnego, o ile z osiągnięciem tego wieku okres zatrudnienia będzie umożliwiał im uzyskanie prawa do emerytury.

Pracodawca nie może więc zwolnić pracownika, któremu do uzyskania wieku emerytalnego pozostało nie więcej niż cztery lata - chyba, że zaszły szczególne okoliczności, na przykład firma uległa likwidacji. Szczegółowo o tym, kiedy można zwolnić pracownika w wieku przedemerytalnym, przeczytasz tutaj>>

Uprawnienie to przysługuje jednak wyłącznie osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, ale bez znaczenia jest wymiar etatu - może to więc być nawet 1/4.

System emerytalny: Zakazane jest odmienne traktowanie ubezpieczonych w zależności od tego, gdzie dorabiają do emerytury
System emerytalny: Zakazane jest odmienne traktowanie ubezpieczonych w zależności od tego, gdzie dorabiają do emerytury

Zobacz również

2. Urlop wypoczynkowy i ekwiwalent dla emeryta

Osoba przechodząca na emeryturę zachowuje także prawo do urlopu wypoczynkowego - pracodawca wylicza go tak samo, jak pracownikowi odchodzącemu z firmy.

Jeżeli więc pracownik zamierza skorzystać ze świadczenia w trakcie roku kalendarzowego i wtedy dochodzi do rozwiązania stosunku pracy, przyszły emeryt ma prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego w danym roku u pracodawcy. Czy pracownik może zrzec się urlopu wypoczynkowego i ekwiwalentu>>

Natomiast w przypadku, gdy pracownik nie wykorzystał przysługującego mu urlopu do czasu rozwiązania stosunku pracy, pracodawca musi wypłacić mu ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany wypoczynek. Jak obliczyć ekwiwalent za urlop wypoczynkowy 2016>>

3. Odprawa emerytalna

Ponadto przechodzący na emeryturę pracownik otrzyma od pracodawcy odprawę emerytalną, czyli jednorazowe, powszechne świadczenie pieniężne. Ten przywilej przysługuje niezależnie od innych odpraw i bez względu na długość okresu zatrudnienia u danego pracodawcy czy rodzaj umowy o pracę.

Wysokość odprawy emerytalno-rentowej odpowiada jednomiesięcznemu wynagrodzeniu. Jak dokładnie wylicza się wysokość odprawy emerytalnej, przeczytasz tutaj>> Niektóre grupy zawodowe - jak nauczyciele, urzędnicy państwowi czy pracownicy samorządowi - mogą otrzymać odprawy na jeszcze korzystniejszych warunkach.

Jeżeli pracownik spełni wszystkie wymagane warunki to pracodawca musi wypłacić mu odprawę emerytalno-rentową. W przeciwnym wypadku naraża się na karę grzywny.Pracodawca łamie prawa pracownika. Kiedy grozi mu tylko grzywna, a kiedy więzienie?>>

4. Pomoc od pracodawcy

Pracownik-emeryt ma wreszcie praw domagać się pomocy od pracodawcy. Chodzi przed wszystkim o wydanie odpowiednich dokumentów - zgodnie z ustawą emerytalną pracodawca powinien:

  • współdziałać z pracownikiem w gromadzeniu dokumentacji niezbędnej do przyznania świadczenia,
  • wydawać pracownikowi lub ZUS zaświadczenia niezbędne do ustalenia prawa oraz wysokości świadczenia,
  • przygotować wniosek o emeryturę, ale tylko w stosunku do osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r. i przedłożyć go za zgodą pracownika w ZUS na 30 dni przed zamierzonym terminem przejścia na emeryturę,
  • poinformować bezzwłocznie, po śmierci pracownika, pozostałą po nim rodzinę o warunkach uzyskania renty rodzinnej, przygotowania wniosku o rentę i przedłożenia go ZUS (komu i jakie świadczenia przysługują po śmierci pracownika, dowiesz się tutaj>>).

Pracodawca nie ma już obowiązku wypełniania druku ZUS Rp-7 ("Zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu"), jednak ZUS może od niego również zażądać jako od płatnika składek, aby wystawił zaświadczenia o wysokości przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, wypłaconego za okresy, za które przychód ten przysługuje, a także o wysokości wypłaconych wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy, świadczeń i zasiłków oraz innych należności uwzględnianych w podstawie emerytury lub renty. Ponadto, jeśli dana osoba pracowała w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w górnictwie lub na kolei - pracodawca powinien wydać dokumenty potwierdzające także te okresy.

Stara emerytura może być przeliczona po nowemu. Nawet jeżeli pobierasz już świadczenie
Stara emerytura może być przeliczona po nowemu. Nawet jeżeli pobierasz już świadczenie

Zobacz również

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141)

Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. 1998 Nr 162 poz. 1118)