W marcu 2010 roku tuż po ukończeniu 60 lat nabyłem prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach, przewidzianej w art. 184 ustawy emerytalnej. ZUS obliczył mi świadczenie według mieszanych zasad. Wkrótce potem ponownie podjąłem zatrudnienie, które kontynuuję do dziś. W latach 2010–2012 miałem wysokie wynagrodzenie. W związku z tym oraz z uwagi na to, iż od marca 2010 roku została podwyższona kwota bazowa, chcę wystąpić z wnioskiem o przeliczenie podstawy wymiaru emerytury. Czy zostanie on rozpatrzony pozytywnie?
Nie. Części emerytury mieszanej, która została ustalona na dotychczasowych zasadach, nie przelicza się z zastosowaniem nowej kwoty bazowej.
Dla niektórych osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. ZUS oblicza emeryturę w mieszanej wysokości, tj. częściowo według dotychczasowych, a częściowo według nowych zasad, o ile taki sposób wyliczenia jest korzystniejszy od obliczenia emerytury całkowicie ,,po nowemu”. Dotyczy to ubezpieczonych, którzy spełnili łącznie następujące warunki:
nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego lub złożyli wniosek o przekazanie zgromadzonych tam środków, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa,
nie pobrali (choćby za jeden miesiąc) wcześniejszej emerytury obliczonej według dotychczasowych zasad,
wiek uprawniający do emerytury (powszechny lub obniżony) ukończyły lub ukończą w latach 2009–2014.
Przykładowo, dla osób, które tak jak czytelnik ukończyły wiek uprawniający do emerytury w 2010 roku, świadczenie składa się w 70 proc. z emerytury wyliczonej według starych zasad oraz w 30 proc. z emerytury obliczonej ze składek i kapitału początkowego.
Ustalając mieszaną emeryturę, ZUS oblicza najpierw kwotę świadczenia według dotychczasowych zasad. W tym celu ustala podstawę wymiaru świadczenia, przy uwzględnieniu wynagrodzeń wnioskodawcy ze wskazanych lat (10 kolejnych z ostatniego 20-lecia lub z 20 dowolnie wybranych), przeciętnych płac z tych lat oraz aktualnej kwoty bazowej.
Zasadą jest, że podstawa wymiaru emerytury obliczonej na dotychczasowych zasadach może być następnie przeliczona z zastosowaniem nowej kwoty bazowej obowiązującej w dniu zgłoszenia wniosku o przeliczenie. Taką możliwość, po spełnieniu pewnych warunków, przewiduje art. 110 ustawy emerytalnej. Przepis ten nie ma jednak zastosowania do części emerytury mieszanej, która została obliczona na dotychczasowych zasadach. Zgodnie bowiem z art. 183 ust. 6 ustawy emerytalnej do ponownego ustalenia wysokości tego świadczenia z tytułu podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym po dniu przyznania emerytury stosuje się art. 108 tej ustawy, przewidujący przeliczenie emerytury z uwzględnieniem składek emerytalnych zgromadzonych po przyznaniu świadczenia na koncie ubezpieczonego w ZUS.
W związku z tym w celu podwyższenia świadczenia czytelnik powinien zgłosić wniosek o przeliczenie nowej emerytury w trybie art. 108 ustawy emerytalnej. Zakładając, że będzie to jego pierwszy wniosek, ZUS podzieli sumę składek emerytalnych (zewidencjonowanych na jego koncie w całym okresie przypadającym od 1 marca 2010 r. do miesiąca poprzedzającego zgłoszenie wniosku) przez średnie dalsze trwanie życie właściwe dla wieku, w którym zostanie zgłoszony taki wniosek.
Podstawa prawna
Art. 108 i art. 183 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 z późn. zm.).