Rewolucja w ratownictwie medycznym. Nowe regulacje przyjęte przez Sejm

W czwartek Sejm przyjął nowelizację ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym, która modyfikuje system ratownictwa, redefiniuje pojęcie pierwszej pomocy oraz zwiększa wsparcie dla pracowników medycznych.

Nowelizację poparło 413 posłów, nikt nie był przeciwny, 16 wstrzymało się od głosu.

Wcześniej Sejm poparł poprawkę klubu Lewicy, zgodnie z którą przepis o konieczności przyjęcia pacjenta na SOR do 15 minut od przyjazdu karetki trafi do rozporządzenia. Posłanka Joanna Wicha (Lewica) argumentowała w środę, że przepis ten nie powinien być wpisywany do ustawy, gdyż w najbliższych latach może się okazać, że standard się poprawił i czas na przyjęcie pacjenta trzeba będzie określić np. na maksymalnie 10 minut.

Sejm poparł także wniosek mniejszości koła Razem dotyczącego kosztów kursów stanów nagłych dla lekarzy i pielęgniarek. Zgodnie z nim koszty będzie pokrywał dysponent jednostki lub podmiot prowadzący kurs, a finansowanie kursów będzie mogło pochodzić z funduszy europejskich.

Sejm nie poparł wniosku mniejszości PiS, który zakładał, że zespoły podstawowe ratownictwa medycznego mogłyby być dwuosobowe tylko do końca 2027 r., a później musiałyby liczyć trzy osoby.

Co się zmieni?

Nowelizacja ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym oraz niektórych innych ustaw wprowadza rozróżnienie na dwu– i trzyosobowe zespoły ratownictwa medycznego. Obecnie ustalony jest minimalny skład zespołów na poziomie dwóch osób. Liczba i rozlokowanie zespołów ratowniczych w terenie określi wojewódzki plan działania systemu PRM.

W myśl nowelizacji powstanie nowy typ zespołów ratownictwa medycznego, czyli jednostki motocyklowe. Ratownicy medyczni na motocyklach mają docierać w miejsca, do których nie może dojechać ambulans, czyli m.in. podczas większych zgromadzeń i podczas utrudnień w ruchu na drogach. Motocyklowe jednostki ratownicze (dwu– i trzyosobowe) będą elementem wojewódzkiego planu działania systemu PRM, oddzielnie kontraktowanym przez oddziały wojewódzkie NFZ. Jednostki motocyklowe będą pracować od 1 maja do 30 września, do 12 godzin w ciągu jednej doby.

Zgodnie z nowelą jeden SOR zabezpieczy teren nie większy niż obszar zamieszkały przez 200 tys. mieszkańców. Czas dotarcia zespołów z miejsca zdarzenia do SOR-u nie powinien być dłuższy niż 45 minut, a czas na przekazanie pacjenta na SOR będzie określony w rozporządzeniu. MZ proponowało, aby było to 15 minut.

Dodatki za pracę

Kolejna zmiana zakłada stworzenie podstawy prawnej do wypłaty dodatków za pracę w niedziele i święta oraz w nocy. Prawo do dodatków w wysokości 45 proc. i 65 proc. wynagrodzenia zasadniczego za każdą godzinę pracy wykonywanej w niedziele i święta oraz za każdą godzinę pracy w nocy dla członków zespołów ratownictwa medycznego, którzy wykonują zawód medyczny, zostanie przyznane z mocą wsteczną od 1 lipca 2023 r. – zakłada nowelizacja.

W ustawie ma być wprost wskazane, że ratownik medyczny może wykonywać zawód w podmiocie leczniczym jako przedsiębiorca niebędący podmiotem leczniczym.

Połączenia alarmowe z nr 999 będą bezterminowo bezpośrednio kierowane do dyspozytorni medycznych z pominięciem centrów powiadamiania ratunkowego.

Po zmianach dyspozytor medyczny będzie musiał mieć co najmniej dwa lata doświadczenia. Według obowiązujących przepisów dyspozytor medyczny musi mieć co najmniej trzyletnie doświadczenie.

Wsparcie dla ratoników medycznych

Członkowie zespołów ratownictwa medycznego obowiązkowo mają mieć zapewnione wsparcie psychologiczne. Wpisanie tego obowiązku do ustawy to realizacja zapowiedzi resortu zdrowia po zabójstwie ratownika medycznego w styczniu w Siedlcach. Ratownicy medyczni będą także cyklicznie szkoleni z samoobrony i technik deeskalacyjnych. Przeszkolenie będzie się odbywało nie rzadziej niż raz na pięć lat i będzie finansowane ze środków publicznych.

Kolejne rozwiązanie to rozszerzenie definicji pierwszej pomocy o możliwość podawania w sytuacji nagłej leków dostępnych na miejscu zdarzenia. Lek taki mógłby podać świadek zdarzenia.

Zgodnie z nowelą osoby udzielające pierwszej pomocy członkowie zespołu ratownictwa medycznego, osoby udzielający świadczeń na szpitalnym oddziale ratunkowym, dyspozytorzy medyczni, wojewódzcy koordynatorzy ratownictwa medycznego i krajowy koordynator ratownictwa medycznego będą mogli poświęcić dobra osobiste innych osób (z wyłączeniem życia lub zdrowia) i dobra majątkowe, jeśli jest to niezbędne do ratowania własnego życia lub zdrowia podczas realizowania swoich zadań.

Nowelizacja doprecyzowuje też postępowanie ze zwłokami w karetce. (PAP)