Zwolnienia lekarskie na nowych zasadach. Pole do nadużyć czy elastyczność?

Nowe przepisy dotyczące zwolnień lekarskich budzą emocje. Liberalizacja zasad L4 w Polsce może wprowadzić zmiany, które zrewolucjonizują funkcjonowanie pracowników podczas chorobowego. Czy nowe regulacje pozwolą łączyć zwolnienie z pracą zarobkową? Poznaj szczegóły planowanej rewolucji.

Rząd szykuje zmiany, które mogą wpłynąć na sposób funkcjonowania pracowników podczas chorobowego. Rada Ministrów planuje rewolucję w zasadach L4, która daje więcej swobody, ale jednocześnie wprowadza nowe obowiązki i możliwości. Czy liberalizacja przepisów ułatwi życie pracownikom, czy stanie się polem do nadużyć?

Nowe przepisy dotyczące zwolnień lekarskich 2025

Od 1 stycznia 2025 roku w Polsce mają wejść w życie zmienione zasady dotyczące zwolnień lekarskich (L4). W projekcie nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zaproponowało zmiany, które mają usprawnić system orzekania i kontrolowania zwolnień. Co konkretnie ma się zmienić? Przewidziane są:

• Wprowadzenie nowych zasad kontroli przez ZUS, w tym obowiązku podawania przez pracownika aktualnego miejsca pobytu.
• Możliwość pracy podczas zwolnienia lekarskiego, uzależniona od zgody lekarza.
• Liberalizacja zakazu opuszczania miejsca zamieszkania w celach takich jak zakupy, rehabilitacja czy spacery w celach zdrowotnych.
• Rozszerzenie uprawnień orzeczników ZUS, umożliwiające m.in. zatrudnianie fizjoterapeutów i pielęgniarek do określonych zadań orzeczniczych.

Celem tych zmian - zgodnie z założeniami rządu - jest usprawnienie systemu, ochrona interesów pracowników oraz zmniejszenie liczby nadużyć.

Czy na zwolnieniu można pracować? Nowe zasady dla pracowników

Jednym z najważniejszych założeń projektu jest umożliwienie pracy podczas L4 w określonych przypadkach. Jak podkreśla ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, zmiana ta ma zakończyć fikcję zakazującą wykonywania wszelkich czynności zarobkowych przez osoby na zwolnieniu lekarskim.

Nowe przepisy dają możliwość pracy u innego pracodawcy, jeśli rodzaj choroby na to pozwala. Warunkiem jest zgoda lekarza, który określi, jakie obowiązki można wykonywać. Jednocześnie czynności incydentalne, takie jak podpisanie dokumentów, nie będą traktowane jako naruszenie przepisów. Przykładem jest sytuacja, gdy chirurg ze złamaną ręką nie może operować, ale może prowadzić wykłady akademickie. Takie rozwiązanie ma sprzyjać zarówno pracownikom, jak i pracodawcom.

Kontrole ZUS. Co zmieni się w systemie nadzoru nad L4?

Nowe przepisy wzmacniają kompetencje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie kontroli zasadności zwolnień lekarskich. ZUS otrzyma dodatkowe narzędzia do sprawdzania, czy osoby przebywające na L4 przestrzegają przepisów. Będą to:

• Wymóg podawania aktualnego miejsca pobytu podczas zwolnienia.
• Kara utraty zasiłku za nieuzasadnioną nieobecność podczas kontroli.
• Umożliwienie korzystania z L4 w celu realizacji potrzeb zdrowotnych, takich jak wizyty u lekarza, zakupy czy spacery zdrowotne.

Te zmiany mają na celu zwiększenie efektywności systemu, jednocześnie minimalizując ryzyko nadużyć.

Problemy psychiczne a zwolnienie lekarskie. Co zmieni się?

W ostatnich latach znacznie wzrosła liczba zwolnień lekarskich związanych z problemami psychicznymi, takimi jak depresja czy wypalenie zawodowe. Eksperci podkreślają, że wiele takich sytuacji wynika z nadmiernego obciążenia pracą i presji. Centralny Instytut Ochrony Pracy wydał wytyczne dla pracodawców, mające na celu poprawę dobrostanu pracowników. Kluczowe rekomendacje obejmują: zmniejszenie presji czasu, adekwatne wynagrodzenie, równowagę między pracą a życiem prywatnym. Nowe przepisy L4 mogą ułatwić osobom zmagającym się z problemami psychicznymi powrót do pracy w elastycznej formie.

Zwolnienia lekarskie 2025. Co zmiany oznaczają dla pracodawców i lekarzy?

Zmiany w L4 obejmują także uproszczenie systemu orzekania oraz zwiększenie dostępności lekarzy orzeczników. Celem jest skrócenie czasu oczekiwania na decyzję i odciążenie obecnych specjalistów.

• Orzeczenia w drugiej instancji będą wydawane jednoosobowo zamiast przez trzyosobowe komisje.
• Lekarze orzecznicy będą mogli pracować na podstawie umów cywilnoprawnych.
• Możliwość zatrudniania fizjoterapeutów i pielęgniarek w określonych procesach orzeczniczych.

Dzięki tym zmianom proces decyzyjny ma być szybszy, co przyniesie korzyści zarówno pacjentom, jak i pracodawcom.

Czy nowe zasady L4 przyniosą korzyści?

Jak tłumaczy rząd, planowana liberalizacja zasad zwolnień lekarskich to krok w kierunku dostosowania przepisów do rzeczywistości. Możliwość pracy na L4 w określonych przypadkach, zwiększenie uprawnień orzeczników i lepszy nadzór nad zwolnieniami mają na celu ochronę interesów pracowników i państwa. Nowe przepisy mogą jednak budzić wątpliwości, zwłaszcza w kontekście potencjalnych nadużyć. Padają głosy, że zmiany w prawie usankcjonują zmuszanie pracowników do pracy podczas choroby, a tym samym - narażają ich na dalsze komplikacje zdrowotne. Czy tak się stanie?

Już wkrótce przekonamy się, jak zmiany w zwolnieniach lekarskich wpłyną na funkcjonowanie systemu i relacje między pracownikami a pracodawcami.