Aborcja to sprawa medyczna, nie polityczna. Aktywiści antyaborcyjni utrudniają poprawę ochrony życia kobiet

Resort zdrowia, chcąc uniknąć kontrowersji, odwołał spotkanie zespołu opracowującego standardy dotyczące zakończenia ciąży. Kolejne odbędzie się najprawdopodobniej online.

Najpierw we wtorek pod Ministerstwem Zdrowia pojawili się demonstranci z krwawymi zdjęciami pochodzącymi rzekomo z aborcji. Później do budynku wszedł poseł Grzegorz Braun z Konfederacji w asyście Kai Godek, aktywistki, autorki m.in. projektu kar dla kobiet dokonujących aborcji. Ostatecznie zostali wyprowadzeni przez policję – nie chcieli opuścić budynku, bo nie wierzyli, że zespół się nie spotka.

Urzędnicy już wcześniej tego dnia odwołali ekspertów. Ci są zaskoczeni obrotem sprawy. – O tym, że spotkania nie ma, dowiedziałem się, kiedy byłem już w drodze do Warszawy – mówi jeden z uczestników. W pracach biorą udział m.in.: konsultanci krajowi w dziedzinie ginekologii, neonatologii, perinatologii, psychiatrii, przedstawiciele rzecznika praw pacjenta, samorządu lekarskiego oraz uczelni medycznych.

Profesor Krzysztof Czajkowski, konsultant ds. ginekologii i jednocześnie przewodniczący zespołu, podkreśla, że prace są na finiszu i ma nadzieję, że nie zostaną przerwane. – Nie chcemy presji politycznej, bo to nie jest sprawa polityczna, tylko czysto medyczna – zapewnia. Inny z naszych rozmówców dodaje, że w dokumencie nie pada ani razu słowo aborcja. – Chodzi o wytyczne, które są już opisane i znane lekarzom, ale miały być zgromadzone w jednym miejscu. Tak aby pracownik na oddziale ginekologiczno -położniczym miał przejrzystą instrukcję – mówi kolejny. Podkreślają, że udało się uzyskać konsensus i wytyczne są gotowe. Na tym spotkaniu, jednym z ostatnich, a zarazem pierwszym pod rządami nowej minister zdrowia Katarzyny Sójki, mieli je podpisać. A na kolejnym przekazać do ministerstwa. Jeden z członków zespołu opisuje nam, że ma poczucie straconego czasu. – Odbyły się cztery spotkania, do tego każdy wykonał kawał roboty indywidualnie. A proszę wierzyć, że trudno jest w tak krótkim czasie zgrać 15-osobowy zespół ludzi, z których każdy jest aktywny zawodowo – przekonuje. I dodaje, że taki rozwój zdarzeń najwyraźniej był dla decydentów wygodny. Bo choć w dokumencie zostały opisane kwestie stricte medyczne, są zapisy, które – jak widać – budzą emocje. Gros miejsca zostało poświęcone np. klauzuli sumienia i wskazaniu, że w sytuacji zagrożenia dla zdrowia lub życia kobiety nie może ona obowiązywać.

W dokumencie znalazły się kryteria dotyczące zagrożenia życia lub zdrowia kobiety, wytyczne dotyczące postępowania w sytuacji odpływania płynu owodniowego. Jest w nim mowa o możliwości zakończenia ciąży przed 23. tygodniem, właśnie w tym ostatnim przypadku. Są też jasne sformułowania dotyczące nadzoru nad pacjentką, sposobu przekazywania informacji z laboratorium do lekarzy, a także przy zmianie na dyżurach, zasad monitoringu stanu zapalnego, CRP. Jest także o zagrożeniu zdrowia psychicznego jako wskazaniu do przerwania ciąży z zastrzeżeniem, że konsultacja w tej sprawie musi odbywać się realnie, w gabinecie, nie w formie e-porady. – Jest tu opis, jak powinien wyglądać nadzór nad pacjentką, tak by nikt nie bał się podejmować decyzji o przerwaniu ciąży – podkreśla nasz rozmówca.

Jak wynika z naszych informacji, wyraźne zostały zaznaczone także aspekty psychologiczne. – Kobieta, rodzice, muszą mieć dobrą opiekę. I mieć prawo m.in do pożegnania dziecka. To nadal nie we wszystkich placówkach jest respektowane – mówi nasz rozmówca.

Kaja Godek, założycielka Fundacji Życie i Rodzina, już wcześniej protestowała, kiedy zespół powstawał i kiedy MZ nie wydał jej zgody na udział w nim. Godek zarzucała, że rząd utajnił prace i chce wprowadzić przesłankę dotyczącą zdrowia psychicznego jako wskazanie do aborcji. Minister Adam Niedzielski, powołując zespół, podkreślał, że każda kobieta ma prawo do aborcji z powodu zagrożenia życia i zdrowia – i że obie sprawy powinny być traktowane rozłącznie. Mówił też, że definicja zdrowia odnosi się nie tylko do aspektu fizycznego, lecz także psychicznego. Te deklaracje pojawiły się w czerwcu po tym, jak w Podhalańskim Szpitalu Specjalistycznym im. Jana Pawła II w Nowym Targu z powodu wstrząsu septycznego 24 maja zmarła 33-letnia pani Dorota z Bochni. Była w piątym miesiącu ciąży. To kolejna śmierć ciężarnej, która wywołała emocje i wątpliwości – wcześniej po śmierci pani Izabeli z Pszczyny na ulice wyszły tłumy.

Przy powoływaniu zespołu były minister deklarował, że „nowe, rozwinięte wytyczne w obszarze medycznym i organizacyjnym mają pojawić się do końca sierpnia lub na początku września”. Jak wtedy tłumaczył, chodzi o materiały szkoleniowe dla pracowników medycznych oddziałów ginekologiczno-położniczych. Wówczas zostało również powiedziane, że klauzula sumienia nie obowiązuje w sytuacji zagrożenia zdrowia i życia.

Jak wynika z naszych informacji, Katarzyna Sójka, minister zdrowia, podjęła decyzję o odwołaniu spotkania, bo chciała uniknąć konfrontacji z posłem Konfederacji i aktywistką pro-life. We wtorek weszli oni do budynku resortu zdrowia. Poseł Braun okupował jedną z sal. Kaja Godek zaś filmowała zajście i relacjonowała je w mediach społecznościowych. – Zespół ds. mordowania dzieci został odwołany, ale zbierze się lada chwila i wyda swoje mordercze wytyczne – pisała.

Eksperci wchodzący w skład zespołu nie kryją oburzenia decyzją minister Sójki. – Wcześniej powtarzano nam, że nasza praca ma charakter priorytetowy. Odbyliśmy cztery spotkania, do tego każdy wykonał kawał roboty indywidualnie – mówi jeden z członków zespołu. On sam jechał na wtorkowe posiedzenie z drugiego końca kraju. Już będąc w drodze, dostał informację, że spotkanie się jednak nie odbędzie. – Zespół prawicowego rządu został zablokowany przez prawicowych aktywistów – ironizuje. – To błąd. Ministerstwo Zdrowia ugięło się pod presją polityczną i zrobiło unik – mówi kolejny ekspert z tej grupy.

Kiedy gremium się spotka? Nie wiadomo. Krzysztof Czajkowski, konsultant krajowy ds. ginekologii, a zarazem przewodniczący zespołu, ma nadzieję, że prace nie zostaną przerwane. – Tu chodzi o życie i zdrowie kobiet – dodaje. Czasu na przygotowanie dokumentu, który określi zasady postępowania w sytuacji, gdy niezbędne jest zakończenie ciąży, jest coraz mniej (podczas odwołanego spotkania eksperci mieli go już podpisać i przedstawić minister zdrowia). Formalnie zespół ma zakończyć prace do 12 września. – Czekam na wyznaczenie kolejnego terminu posiedzenia – mówi Krzysztof Czajkowski.

Zespół został powołany w czerwcu przez poprzedniego ministra zdrowia Adama Niedzielskiego po kolejnych doniesieniach o śmierci ciężarnej kobiety. Jak wynika z informacji DGP, w dokumencie przygotowanym przez ekspertów są m.in. zapisy dotyczące oceny tego, czy doszło do zagrożenia życia, ale także stwierdzenie, że zdrowie psychiczne może być przesłanką do aborcji, a klauzula sumienia w sytuacji zagrożenia dla zdrowia lub życia kobiety nie obowiązuje.