Możliwość (w miejsce obowiązku) pokrycia przez samorząd straty podległego mu szpitala – taką zmianę w ustawie o działalności leczniczej wprowadzić ma rządowy projekt zwiększający nakłady na ochronę zdrowia do 7 proc. PKB.

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw w piątek, ale opublikowano go dopiero wczoraj. Nie było więc pewne, czy zapowiadane w wykazie prac legislacyjnych zmiany w ustawie o działalności leczniczej (Dz.U. z 2021 r. poz. 711) w nim pozostały, tym bardziej że komunikat po posiedzeniu rządu o nich nie wspominał.
Przepisy te są jednak w projekcie, a jego autorzy uzasadniają je orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z 20 listopada 2019 r (sygn. akt K 4/17). Uznał on za niezgodny z konstytucją art. 59 ust. 2 ustawy, zgodnie z którym podmioty tworzące, w tym jednostki samorządu terytorialnego, są zobowiązane pokryć stratę netto swoich samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej (SP ZOZ-ów), w przypadku gdy lecznice same nie są w stanie tego zrobić. Wyrok ma jednak charakter zakresowy – to znaczy, że TK zakwestionował ten obowiązek tylko w przypadku strat powstałych z powodu niewłaściwego finansowania świadczeń przez NFZ. – W praktyce trudno byłoby ustalić, jaka część straty netto SP ZOZ-ów powstała w wyniku obowiązków nałożonych na nie, co TK zakwalifikował jako obowiązek finansowania świadczeń opieki zdrowotnej, a jaka w wyniku nieprawidłowego zarządzania – wskazano w uzasadnieniu projektu. Dlatego zaproponowany w nim przepis daje podmiotowi tworzącemu możliwość (w miejsce obowiązku) pokrycia straty szpitala, a jednocześnie będzie stanowił podstawę prawną (o charakterze fakultatywnym) do przekazania mu środków na ten cel.
– Pokrycie straty netto SP ZOZ-ów (obligatoryjne albo fakultatywne) przez podmiot tworzący ma charakter wtórny i posiłkowy. Pierwotnie do pokrycia swojej straty netto jest zobowiązany sam SP ZOZ, co jednoznacznie wynika z brzmienia art. 59 ust. 1 ustawy – zastrzegają autorzy projektu.
Przypomnijmy, zakwestionowany przez TK przepis stracił moc pod koniec maja. Dotychczas jednak resort twierdził, że nie powstaje w związku z tym luka prawna, a pytany o ewentualną realizację wyroku, wskazywał na planowaną reformę szpitali. Eksperci ostrzegali jednak, że bez zmian w tym zakresie szpitalne długi będą się kumulować, a samorządy będą mogły występować z roszczeniami wobec Skarbu Państwa.