Teraz pacjenci, którzy przeszli COVID-19, skorzystają z zabiegów rehabilitacyjnych także w gabinecie fizjoterapii, a nawet w domu – poinformowano w poniedziałek w komunikacie na stronie Funduszu.
NFZ zwraca uwagę, że profesjonalna rehabilitacja pomaga w odzyskaniu pełni sił po przebyciu COVID-19. Specjaliści szacują, że przynajmniej jedna trzecia pacjentów ma powikłania po chorobie wywołanej koronawirusem. Najczęściej są to: problemy z oddychaniem, zmniejszona ogólna sprawność organizmu i tolerancja wysiłku fizycznego, bóle mięśniowo-stawowe, zaburzenia lękowe i depresyjne.
Na polecenie ministra zdrowia Adama Niedzielskiego, NFZ przygotował kompleksowy program rehabilitacji po COVID-19, realizowany w trybie stacjonarnym i w leczeniu uzdrowiskowym. W całym kraju jest już ponad 90 placówek, które dołączyły do programu i leczą lub będą leczyć pacjentów po COVID-19 ze środków wypłacanych przez NFZ.
Teraz dostęp do rehabilitacji postcovidowej ma być łatwiejszy, dzięki rozszerzeniu programu o gabinety fizjoterapii, zajmujące się rehabilitacją leczniczą. Jak wskazano w komunikacie Funduszu, jest to efekt polecenia ministra zdrowia, który zobowiązał prezesa NFZ do uruchomienia i rozliczania świadczeń rehabilitacji również w warunkach ambulatoryjnych i domowych.
Do programu rehabilitacji COVID-19 w poradni AOS kwalifikują się ozdrowieńcy, nie później niż do 6 miesięcy od zakończenia choroby. Chodzi np. o pacjentów z utrzymującą się dusznością, która poważnie utrudnia normalne funkcjonowanie.
Siłę duszności określa się na podstawie specjalnej skali mMRC (modified Medical Research Council). Już wynik równy lub wyższy 1, w 5-stopniowej skali (0-4), powoduje, że pacjent może zostać skierowany na rehabilitację. Przyjmuje się, że u pacjenta ze wskazaniem 1 duszność występuje podczas szybkiego marszu po płaskim terenie lub pojawia się przy wchodzeniu na niewielkie wzniesienie.
Pacjenci, którzy przeszli COVID-19, ale mają trudności z samodzielnym poruszaniem, także skorzystają z rehabilitacji postcovidowej - z myślą o nich, program obejmuje również wizyty domowe. Podobnie, jak w przypadku rehabilitacji w gabinecie fizjoterapeutycznym, u pacjenta muszą występować duszności (wynik mniejszy lub równy 1). Dodatkowo o zakwalifikowaniu do rehabilitacji w domu decydują: ocena 3-9 w skali oceny funkcjonalnej (0-10); ocena siły mięśniowej MRC (0-5) oraz występowanie zespołu słabości po pobycie pacjenta na oddziale intensywnej terapii. Z rehabilitacji domowej można skorzystać nie później niż do 6 miesięcy od zakończenia leczenia COVID-19.
Podobnie jak w przypadku rehabilitacji postcovidowej w uzdrowiskach i w trybie stacjonarnym, zabiegi i wizyty fizjoterapeutów w rehabilitacji domowej i ambulatoryjnej są realizowane na podstawie skierowania. Skierowanie wystawi pacjentowi m.in. lekarz rodzinny.
W programie uczestniczą placówki wpisane do Rejestru Podmiotów Prowadzących Działalność Leczniczą (RPWDL), które mają podpisaną umowę z NFZ na realizację świadczeń rehabilitacji leczniczej w zakresie fizjoterapii ambulatoryjnej lub domowej. Placówki te powinny być również wpisane na wykaz podmiotów udzielających świadczeń covidowych.
Rehabilitacja postcovidowa w poradni lub w domu trwa do 6 tygodni i jest podzielona na kilka etapów.
Najpierw realizowana jest wizyta wstępna, która w poradni trwa co najmniej 50 minut, a w domu co najmniej 90 minut. Podczas wstępnej wizyty fizjoterapeutycznej, specjalista przeprowadza szczegółowy wywiad z pacjentem oraz wykonuje podstawowe próby i badania, m.in. oddechowe i wysiłkowe, aby ocenić stan zdrowia pacjenta na początku programu. Wyniki badań początkowych będą porównywane z wynikami po zakończeniu programu i posłużą do oceny efektów terapii
Po wizycie wstępnej, fizjoterapeuta ustala z każdym pacjentem kalendarz indywidualnych wizyt terapeutycznych (w poradni trwa ona co najmniej 70 minut, a w domu co najmniej 100 minut). Program zakłada trzy takie wizyty w każdym tygodniu rehabilitacji. Jednak, gdy stan zdrowia będzie tego wymagał, pacjent może liczyć na dodatkową wizytę w trakcie programu.
Terapia polega na wykonywaniu treningów oddechowych, wytrzymałościowych i interwałowych. Wszystko po to, aby pacjenci jak najszybciej odzyskiwali pełną sprawność. Ponadto pacjenci poznają ćwiczenia, które już po zakończeniu programu, będą mogli samodzielnie i bezpiecznie wykonać w domu. W zależności od potrzeb i stanu zdrowia chorego możliwe jest włączenie dodatkowych elementów terapii, m.in. technik odksztuszania, treningu równowagi, specjalnych metod rehabilitacji dla pacjentów z problemami neurologicznymi.
Po zakończeniu ćwiczeń i treningów fizjoterapeuta i pacjent spotykają się na wizycie końcowej. Powtarzają badania i testy wykonane podczas pierwszej wizyty i porównują osiągnięte wyniki, m.in. próby zmęczeniowe i oddechowe (określające skalę występowania duszności).
Obowiązkowym elementem programu jest również edukacja, dzięki której pacjenci będą wiedzieć więcej o samej chorobie i jej powikłaniach. Każdy uczestnik programu dowie się, jak radzić sobie ze skutkami choroby i co robić, aby jak najszybciej wrócić do pełnej sprawności.
Pacjenci dostaną praktyczne wskazówki i szczegółowe plany treningowe, które ułatwią im samodzielnie dochodzenie do zdrowa. Między innymi skorzystają z gotowych porad i ćwiczeń dotyczących duszności i zespołu przewlekłego zmęczenia po infekcji wirusowej. Otrzymają również plany z zestawami ćwiczeń do samodzielnego stosowania w domu, dzięki którym będą dopasowywać skalę trudności i intensywności treningu do możliwości własnego organizmu.
Za zrealizowanie programu rehabilitacji ambulatoryjnej NFZ zapłaci przeszło 1 000 zł za pacjenta. W przypadku rehabilitacji domowej może to być ponad 1 500 zł za pacjenta. Stawki oszacowała Agencja Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT) na zlecenie Ministerstwa Zdrowia.
Świadczenia będą finansowane na podstawie sprawozdań i rachunków składanych przez realizatorów programu do oddziałów wojewódzkich NFZ. Środki na ten cel pochodzą z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19.