Osoba ubezpieczona w NFZ, która posiada aktualną Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) może być pewna, że w sytuacji, gdy będzie wymagała pilnego leczenia w czasie pobytu w kraju członkowskim UE, fundusz pokryje jego koszty.
Karta nie uprawnia natomiast do odbycia za granicą leczenia planowego. Oznacza to, że jej posiadanie nie wystarcza do odbycia na koszt NFZ np. wcześniej zaplanowanego zabiegu chirurgicznego w zagranicznej klinice. EKUZ pozwala na korzystanie z opieki tylko w tych placówkach, które działają w ramach powszechnego systemu ochrony zdrowia.
Za leczenie prywatne pacjent płaci we własnym zakresie. W większości państw także placówki i tak obowiązuje zasada współpłacenia. EKUZ nie zwalnia z poniesienia dodatkowych kosztów. Chcąc uniknąć obciążenia nimi, można wykupić dodatkowe prywatne ubezpieczenie. Takie rozwiązanie jest korzystne szczególnie w przypadku wyjazdów zimowych.
W części krajów UE za udzielnie pomocy medycznej na stoku czy za konieczność przetransportowania pokrzywdzonego do szpitala trzeba zapłacić z własnych pieniędzy. Wykupienie dodatkowej polisy zabezpiecza jej posiadacza przed taką sytuacją.

Każdy ma własny EKUZ

Aby wyrobić kartę, należy złożyć wniosek o jej wydanie do oddziału wojewódzkiego NFZ. Wzór wniosku jest dostępny w oddziałach NFZ i na stronie internetowej funduszu – www.nfz.gov.pl.
Należy do niego dołączyć dowód ubezpieczenia zdrowotnego: w przypadku osób pracujących druk RMUA, a przedsiębiorców – odcinek wpłaty składki zdrowotnej na konto ZUS.
Aby wyrobić EKUZ dzieciom, należy wpisać je we wniosku o wydanie karty. Trzeba dołączyć dokument potwierdzający zgłoszenie dziecka do ubezpieczenia zdrowotnego (druk ZUS ZCNA) oraz kserokopię aktualnej legitymacji szkolnej, a w przypadku studenta – książeczki studenckiej. Wypełniony wniosek wraz z załącznikami składa się w oddziale funduszu.
Można to zrobić osobiście, drogą pocztową lub faksem. Każda osoba ubezpieczona, także członek rodziny, otrzymuje własną kartę. A zatem, gdy np. na wakacje wyjeżdża czteroosobowa rodzina, każdy jej członek, w tym dzieci, powinien zaopatrzyć się w EKUZ.

Karta ważna pół roku

W przypadku wyjazdów turystycznych karta jest wydawana osobom ubezpieczonym, tj. zatrudnionym, przedsiębiorcom, rencistom, studentom oraz członkom rodziny osoby ubezpieczonej, na pół roku, a w przypadku emerytów – na pięć lat. Natomiast osoby bezrobotne zarejestrowane w urzędzie pracy otrzymają EKUZ na dwa miesiące (jeżeli powodem ich wyjazdu jest znalezienie i podjęcie pracy w innym kraju UE).
Karta może być wydana na pół roku kobietom ciężarnym, a na okres 42 dni od dnia porodu – matkom w okresie połogu. Osoba wyjeżdżająca do pracy otrzymuje kartę tylko na okres do momentu podjęcia pracy. Data ważności EKUZ jest liczona od dnia złożenia wniosku o jej wydanie.

Awaryjny certyfikat

Pacjent, który zapomniał lub nie zdążył przed wyjazdem wyrobić EKUZ, w przypadku choroby lub pobytu w szpitalu za granicą nie jest skazany tylko na płatne leczenie.
Jeżeli jest uprawniony, a nie posiada karty, powinien skontaktować się telefonicznie, faksem lub za pośrednictwem osoby pozostającej w kraju z właściwym ze względu na miejsce zamieszkania oddziałem funduszu. Ten wystawi mu certyfikat tymczasowo zastępujący EKUZ. Fundusz prześle go pocztą pod wskazany adres lub w nagłych przypadkach faksem bezpośrednio np. do szpitala za granicą, gdzie pacjent jest aktualnie leczony.

Możliwy zwrot kosztów

Jeśli w przypadku nagłego pobytu w szpitalu za granicą nie uda się pacjentowi uzyskać certyfikatu zastępującego EKUZ, nie oznacza to, że nie zostanie mu udzielona pomoc medyczna.
Jednak prawdopodobnie zostanie zobowiązany do pokrycia pełnych kosztów leczenia. W takiej sytuacji ubezpieczony powinien zachować wszystkie rachunki i dowody zapłaty. Może bowiem ubiegać się o zwrot poniesionych wydatków.
W tym celu powinien złożyć odpowiedni wniosek w oddziale wojewódzkim funduszu, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania. Jego wzór znajduje się na stronie: www.nfz.gov.pl. Fundusz sprawdza, czy osoba składająca wniosek była ubezpieczona w NFZ lub posiadała prawo do świadczeń zdrowotnych w momencie udzielania jej świadczeń.
Do wniosku należy dołączyć wszystkie rachunki. W razie braku jednego z wymaganych dokumentów trzeba liczyć się z odmową zwrotu kosztów za dane świadczenie.
Za jakie leczenie Polak zapłaci w wybranych krajach UE
Włochy
● porada lekarza – 36,15 euro
● leczenie stomatologiczne
● transport sanitarny
Austria
● Pobyt w szpitalu – za jeden dzień 10 euro
● leczenie stomatologiczne (częściowa odpłatność)
● leki na receptę – bezzwrotna opłata w wysokości 4,45 euro
● transport sanitarny
Norwegia
● Wizyta u lekarza rodzinnego (130 NOK)
● porada specjalisty (280 NOK)
● badania laboratoryjne
● materiały wykorzystane w trakcie udzielania porady
● opieka ambulatoryjna w szpitalu