Pacjent wybierze konkretnego świadczeniodawcę z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, wskazując jednocześnie lekarza, pielęgniarkę lub położną tam pracujących, z których usług chce korzystać.
Obecnie wybór ten ogranicza się wyłącznie do wskazania nazwiska danego lekarza, pielęgniarki czy położnej podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). To powoduje, że w sytuacji zaprzestania udzielania przez te osoby świadczeń w danej placówce NFZ kwestionuje ważność takich deklaracji. Dlatego resort zdrowia przygotował projekt nowelizacji ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 z późn.zm.). Zgodnie z nim w przypadku zaprzestania udzielania świadczeń medycznych przez wskazanych przez pacjenta w tzw. deklaracji wyboru lekarza rodzinnego, pielęgniarkę czy położną POZ, ta zachowuje swoja ważność do czasu wyznaczenia innych (w tej samej przychodni lub pracujących w innej placówce).
Ponadto nowelizacja doprecyzowuje, że opłata za zmianę wcześniej wskazanego lekarza rodzinnego nie jest pobierana w sytuacji, w której pacjent jest zmuszony wybrać innego ze względu na zmianę miejsca zamieszkania. Zachowana zostaje natomiast generalna zasada, że nieodpłatnie świadczeniobiorca ma prawo zmieniać lekarza POZ dwa razy do roku. W przypadku kolejnej zmiany jest od niego pobierana opłata w wysokości 80 zł (poza wyjątkami).