Subskrybuj nas na Youtube
Skarga pacjenta do NFZ
W przypadku, gdy pacjent ma zastrzeżenia do sposobu, w jaki udzielono mu (lub nie udzielono) świadczenia (leczenia) w ramach ubezpieczenia publicznego (NFZ) otwarta pozostaje ścieżka skargi do właściwego miejscowo działu skarg i wniosków oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Informacji szczegółowych należy szukać na stronie www.nfz.gov.pl/dla-pacjenta.
Skarga do Rzecznika Praw Pacjenta
Kolejną możliwością obrony praw, które zostały naruszone jest złożenie skargi do Rzecznika Praw Pacjenta. Tutaj droga złożenia zawiadomienia jest bardzo wygodna i nie jest przesadnie rygorystyczna. Wystarczy wysłać maila lub pismo poczta tradycyjną - adresy dostępne są na stronie internetowej www.bpp.gov.pl (zakładka Dla pacjenta). W skardze należy opisać, co się stało lub do jakiego zaniechania doszło (opis stanu faktycznego, przebiegu zdarzeń). Koniecznie należy także dopisać swoje dane wraz z adresem do korespondencji. Ponadto skarżący winien podać nazwę i adres lecznicy, szpitala, przychodni (zakładu opieki zdrowotnej), w którym doszło do naruszenia praw pacjenta. Z tytułu złożenia skargi w tym trybie skarżący nie ponosi żadnych opłat.
Zażalenie pacjenta do izby lekarskiej
W razie błędu lub niestaranności lekarza przysługuje zażalenie do izby lekarskiej. Obowiązkiem lekarza jest wykonywać swój zawód z należytą starannością i w zgodzie z lekarską etyką. Jeśli pacjent(ka) uważa, że dany lekarz nie zachował w konkretnym przypadku tych zasad - ma prawo do złożenia pisemnego zażalenia do okręgowego rzecznika odpowiedzialności zawodowej (często stosowany skrót OROZ). Rzecznicy zajmujący się takimi pismami działają przy każdej okręgowej izbie lekarskiej (lista izb lekarskich). Zażalenie złożone w tym trybie podlega ocenie przez rzecznika. Jeśli rzecznik okręgowy uzna, że zgłoszenie kwalifikuje się do rozpoznania - kieruje je do rozpatrzenia przez właściwy sąd lekarski.
Podstawę prawną dla tego trybu stanowi ustawa o izbach lekarskich. Możliwe jest tu jedynie postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej obwinionego lekarza przed okręgowym sądem lekarskim właściwej okręgowej izby lekarskiej. Postępowanie prowadzi właściwy okręgowy rzecznik odpowiedzialności zawodowej. Pokrzywdzonym może być osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna bez osobowości prawnej, „której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przewinienie zawodowe" (art. 57).
Rozprawy i ogłoszenie orzeczenia są jawne dla wszystkich. Sąd lekarski może orzec o przewinieniu zawodowym „za naruszenie zasad etyki lekarskiej oraz przepisów związanych z wykonywaniem zawodu lekarza” (art. 53-112). Możliwe kary dla lekarza to: upomnienie, nagana, kara pieniężna, czasowy zakaz pełnienia funkcji kierowniczych w ochronie zdrowia, czasowe ograniczenie prawa wykonywaniu zawodu, czasowe zawieszenie prawa wykonywania zawodu albo bezterminowe pozbawienie prawa wykonywania zawodu.
Od orzeczenia okręgowego sądu lekarskiego stronom przysługuje odwołanie do Naczelnego Sądu Lekarskiego (art. 90). Od prawomocnego orzeczenia Naczelnego Sądu Lekarskiego przysługuje kasacja do Sądu Najwyższego (art. 95). Naczelna Rada Lekarska (organ kierowniczy Naczelnej Izby Lekarskiej) prowadzi rejestr ukaranych lekarzy i lekarzy dentystów i ma do niego dostęp ten, kto wykaże interes prawny. Ustawa przewiduje także możliwość mediacji (art. 113).
Wojewódzkie komisje ds. orzekania o zdarzeniach medycznych
Gdy w czasie leczenia szpitalnego wskutek zdarzenia medycznego pacjent doznał uszczerbku na zdrowiu lub zmarł - wówczas przysługuje wniosek do właściwej miejscowo wojewódzkiej komisji ds. orzekania o błędach medycznych, które działają przy urzędach wojewódzkich. W tym trybie możliwe jest uzyskanie odszkodowania lub zadośćuczynienia w znacznie krótszym terminie niż w postępowaniu przed sądem powszechnym. Co istotne: wniosek należy złożyć w terminie 1 roku od dnia, w którym powzięto wiedzę o zakażeniu, uszkodzeniu ciała lub rozstroju zdrowia albo nastąpiła śmierć pacjenta. Termin ten nie może być dłuższy niż 3 lata od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie.
Wniosek do wojewódzkiej komisji ds. orzekania o zdarzeniach medycznych może złożyć:
- pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy;
- spadkobiercy pacjenta – w przypadku śmierci pacjenta
Maksymalne możliwe kwoty odszkodowania i zadośćuczynienia wynoszą odpowiednio:
- w przypadku zakażenia, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia pacjenta – do 100 000 zł,
- w przypadku śmierci pacjenta – do 300 000 zł.
Więcej szczegółowych informacji o wnioskowaniu w tym trybie można znaleźć na stronie Rzecznika Praw Pacjenta.
Postępowanie sądowe
Każdy pacjent lub jego rodzina ma prawo do skorzystania także z drogi sądowej. Pozew należy złożyć do właściwego miejscowo sądu rejonowego. W takim przypadku warto skonsultować się z prawnikiem, który specjalizuje się w prawie medycznym. Zaletą tej ścieżki skarżenia jest możliwość uzyskania znacznie wyższych kwot odszkodowania w porównaniu do maksymalnych sum przewidzianych w trybie wniosku do wojewódzkiej komisji ds. orzekania o zdarzeniach medycznych. Wadą z kolei jest tu czasochłonność. Postępowania sądowe z zakresu odszkodowań medycznych trwają nierzadko długie lata (m.in. z powodu zazwyczaj długiego czasu oczekiwania na opinie biegłych).